Cụ thể, 5 tù nhân Mỹ này được phóng thích hồi tháng 1, đồng thời Washington cũng thả 7 người Iran bị bắt giữ tại nước này do vi phạm các lệnh trừng phạt. Chiếc máy bay chở tiền Cuộc trao đổi tù nhân này diễn ra sau khi Mỹ dỡ bỏ lệnh trừng phạt cho Iran hồi tháng 7 năm ngoái, và quan hệ hai bên ấm dần lên sau những xung đột về vấn đề hạt nhân của Tehran giảm nhiệt nhờ thỏa thuận lịch sử. Tờ Wall Street Journal của Mỹ dẫn các nguồn tin nước này và châu Âu cho biết, cùng trong thời điểm cuộc trao đổi tù nhân trên lặng lẽ diễn ra, chính quyền Obama bí mật gửi đến Iran một chiếc máy bay với khoản tiền mặt bằng bản tệ của nhiều nước khác nhau, trị giá tương đương 400 triệu USD.
 Ngoại trưởng Mỹ John Kerry trao đổi với giới chức Iran sau khi đạt thỏa thuận hạt nhân lịch sử tại Vienna hồi tháng 7/2015. |
Theo hàng loạt nguồn tin được tờ báo này trích dẫn, chiếc “máy bay tiền” bí mật mang theo những loại tiền Euro, Franc Thụy Sĩ và các đồng tiền khác, có liên quan tới việc cùng trong tháng 1 vừa qua, Iran đã phóng thích bốn tù nhân quốc tịch kép (có cả quốc tịch Iran và Mỹ). Tuy nhiên, người phát ngôn Nhà Trắng Josh Earnest phủ nhận mối liên quan giữa hai sự kiện và khẳng định, khoản tiền trên là đợt giải ngân đầu tiên trong tổng số 1,7 tỷ USD mà Mỹ phải trả cho Iran trong khuôn khổ giải quyết tranh chấp năm 1979, do Washington phá vỡ hợp đồng cung cấp vũ khí cho nước này. Ông Earnest khẳng định, những thành viên đảng Cộng hòa phản đối thỏa thuận hạt nhân lịch sử đã “lợi dụng” khoản trả này để gây cản trở cho thỏa thuận hạt nhân. “Họ đang cố gắng khẳng định sự bất bình trước mối quan hệ Mỹ - Iran”, ông Earnest cho biết trong cuộc họp báo Nhà Trắng. Hâm nóng bầu cử Mỹ Ứng viên Tổng thống Mỹ phía bên đảng Cộng hòa Donald Trump trên mạng xã hội Twitter, khẳng định đây là lỗi của đối thủ Hillary Clinton bên phía đảng Dân chủ. Tuy nhiên, theo BBC, dù bà Clinton có công trong những đàm phán bước đầu với Iran về thỏa thuận hạt nhân này, thời điểm bà còn là Ngoại trưởng Mỹ, phần lớn thành công của thỏa thuận này là nhờ người kế nhiệm John Kerry. Người phát ngôn Ủy ban Quốc gia của đảng Cộng hòa cũng ra tuyên bố về vụ việc, rằng “Chính sách đối ngoại Obama – Clinton không chỉ dỡ bỏ các lệnh trừng phạt nghiêm khắc lên quốc gia tài trợ cho khủng bố nguy hiểm hàng đầu thế giới (ám chỉ Iran), mà còn bí mật trao đổi tù nhân với một chiếc máy bay chở đầy tiền”. Từ trước tới nay, đảng Cộng hòa vẫn chủ trương phản đối thỏa thuận hạt nhân với Iran dù không thống nhất về biện pháp ngăn chặn việc thông qua thỏa thuận giúp nới lỏng nhiều lệnh trừng phạt với Tehran trong khi thiếu đảm bảo việc thanh sát các cơ sở hạt nhân của nước này. Họ lo lắng Tehran sẽ sử dụng 50 tỷ USD có được sau khi các lệnh trừng phạt kinh tế nới lỏng để tài trợ cho các tổ chức cực đoan có khả năng đe dọa các đồng minh của Mỹ, trong đó có Israel.
