Nhạc sĩ Phạm Tuyên nhận giải thưởng “Hiệp sĩ Dế Mèn” năm 2025

Giải thưởng Thiếu nhi Dế Mèn do Báo Thể thao và Văn hóa sáng lập và tổ chức thường niên từ năm 2020 nhằm trao cho các sáng tác, trình diễn nghệ thuật xuất sắc "của thiếu nhi" (thiếu nhi là chủ thể sáng tạo) hoặc "vì thiếu nhi" (thiếu nhi là đối tượng phục vụ), bao gồm 1 giải thưởng lớn mang tên "Hiệp sĩ Dế Mèn" (Cricket Knight), các giải đồng hạng mang tên "Khát vọng Dế Mèn" (Cricket Desire), cùng một số tặng thưởng của Hội đồng giám khảo, tùy theo tình hình thực tiễn mỗi mùa giải.

Mùa giải thứ 6 năm 2025 được khởi động từ 14/3/2025 đã xem xét, thẩm định 97 tác phẩm thiếu nhi tiêu biểu được sáng tác, hoàn thiện trong khoảng thời gian năm 2024 - 2025 (cụ thể, từ 1/1/2024 - 20/4/2025).

Các tác phẩm này đến từ 2 nguồn: Một là từ các tác giả trực tiếp gửi dự thi; Hai là từ sự đề cử của các nhà xuất bản và lực lượng cộng tác viên thân thiết của báo Thể thao và Văn hóa - những nhà văn, nhà thơ, nghệ sỹ, những người yêu mến nghệ thuật thiếu nhi và luôn theo dõi sát sao những sáng tác mới nhất.

Năm 2025, Giải thưởng Thiếu nhi Dế Mèn đã tìm được tác giả xứng đáng để "phong tặng" Hiệp sĩ Dế Mèn, nối tiếp những tên tuổi xuất sắc như Nguyễn Nhật Ánh (2020), Trần Đức Tiến (2023), Lý Lan (2024). Đặc biệt, sau các tác giả văn học, lần đầu tiên giải thưởng có Hiệp sĩ Dế Mèn là một nhạc sĩ - đó là nhạc sĩ Phạm Tuyên.

Trong hơn 700 ca khúc để lại dấu ấn sâu đậm trong đời sống âm nhạc Việt Nam, nhạc sĩ Phạm Tuyên dành riêng hơn 200 bài viết cho thiếu nhi. Những ca khúc như: Chiếc đèn ông sao, Cánh én tuổi thơ, Tiến lên đoàn viên… đã trở thành một phần ký ức không thể thiếu của bao thế hệ.

Và ít người biết rằng, nhạc sĩ Phạm Tuyên còn có một "kho báu" đặc biệt khác: 41 bài đồng dao cổ do ông phổ nhạc, ẩn chứa vẻ đẹp hồn hậu và gần gũi của cảnh sắc thiên nhiên, con người, văn hóa dân gian Việt Nam. Đây cũng là lần đầu tiên, sau bao năm nằm im trong cuốn sổ nhạc, "kho báu" ấy đã được giới thiệu qua dự án sách "Khúc đồng dao của bé" do chính con gái ông - nhà báo Phạm Hồng Tuyến - là người kể chuyện.

Trong số 41 bài đồng dao được công bố theo dự án này chỉ có 5 bài: Rềnh rềnh ràng ràng, Bà còng đi chợ, Gánh gánh gồng gồng, Bầu và Bí, Con chim chích chòe đã từng có bản thu. 36 bài còn lại, trong đó có nhiều khúc đồng dao quen thuộc như Mau mau tỉnh dậy, Thương con ba ba, Cái cò đi đón cơn mưa, Cái bống… lần đầu tiên được thu âm.

Chia sẻ tại buổi lễ, nhà thơ Trần Đăng Khoa - Chủ tịch Hội đồng giám khảo nhận định: "Nhạc sĩ Phạm Tuyên là một nhạc sĩ lớn. Ông là một cây đại thụ trong nền âm nhạc Việt Nam, đặc biệt ở mảng sáng tác dành cho thiếu nhi khi dõi theo sự trưởng thành của các em một cách sát sao bằng âm nhạc. Với những cống hiến cả đời và sự nghiệp cho thiếu nhi, nhạc sĩ Phạm Tuyên xứng đáng với danh hiệu "Hiệp sĩ Dế Mèn".

Phát biểu tại buổi lễ, Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam Vũ Việt Trang chia sẻ: “Hình ảnh hai cha con, nhạc sỹ Phạm Tuyên và con gái là nhà báo Phạm Hồng Tuyến trên sân khấu Dế Mèn là một hình ảnh đẹp. Đó là sự tiếp nối và trao truyền khi chính tại giải thưởng này, tập sách nhạc "Về quê - khúc đồng dao của bé" của hai cha con đã lọt vào top 10 chung khảo của giải".

“Từ khi ra đời, giải thưởng Dế Mèn không chỉ là một sân chơi nghệ thuật, mà còn là nơi chắp cánh cho trí tưởng tượng, lòng nhân ái và những giấc mơ bay xa. Mong rằng mỗi tác phẩm được vinh danh hôm nay sẽ không chỉ dừng lại ở giải thưởng, mà còn là người bạn đồng hành với các em thiếu nhi trong suốt chặng đường tuổi thơ đầy hồn nhiên và sáng tạo” -  Tổng Giám đốc Vũ Việt Trang nhấn mạnh.

Giải thưởng năm nay cũng vinh danh một loạt các tác giả trẻ, mới viết cho thiếu nhi. Có 3/5 giải "Khát vọng Dế Mèn" đều là những tác giả trẻ, những cây bút mới viết cho thiếu nhi.

Giải thưởng Thiếu nhi Dế Mèn lần 6 khá đa dạng ở các loại hình văn học nghệ thuật khác nhau như văn học, hội họa, âm nhạc. Trong đó, văn học chiếm ưu thế với 6 tập truyện, 2 tập thơ, 1 bộ truyện tranh, 1 bộ tranh và 1 tập nhạc.