“Thi thể ở khắp nơi”
Từ thủ phủ tỉnh Paktika, Karim Nyazai vội vã về làng sau khi nghe tin có trận động đất lớn. Tuy nhiên, anh phải đón nhận tin dữ: 22 người họ hàng của Nyazai đều đã chết. “Tôi ở xa gia đình. Họ sống ở một ngôi làng hẻo lánh tại quận Gyan. Tôi lập tức đến đó ngay khi có thể bắt được xe vào sáng sớm”, anh Nyazai nói với Guardian hôm 22/6.
“Toàn bộ ngôi làng bị chôn vùi, những người có thể thoát ra ngoài trước khi mọi thứ sụp xuống đang nỗ lực đưa thi thể người thân ra khỏi đống gạch đá vụn. Khắp nơi là thi thể được bọc trong chăn”, Nyazai kể lại. “Tôi mất 22 người trong gia đình, bao gồm chị gái và ba anh em trai. Hơn 70 người trong làng đã thiệt mạng”.
22 người thân của Nyazai nằm trong số ít nhất 1.000 nạn nhân bị cướp đi sinh mạng trong trận động đất 6,1 độ tại tỉnh Paktika ở miền Đông vào ngày 22/6. Trận động đất kinh hoàng cũng khiến hơn 1.600 người bị thương.
“Tất cả chúng tôi đều đang ngủ ở nhà, và căn phòng đổ ập xuống người chúng tôi. Một số thành viên trong gia đình đã thiệt mạng” - Gul Faraz nói khi anh được điều trị vết thương cùng vợ và con mình tại một bệnh viện ở Paktika. "Tất cả những ngôi nhà trong khu vực của chúng tôi đã bị phá hủy, không phải một ngôi nhà, mà toàn bộ khu vực đã bị phá hủy".
Video từ Paktika ghi lại cảnh người dân được khiêng lên trực thăng để đi chữa trị. Một số người khác được điều trị ngay tại hiện trường. Trong video còn là cảnh một cư dân được truyền nước khi ngồi trên ghế nhựa bên ngoài đống đổ nát, trong khi la liệt xung quanh là người nằm trên cáng.
Arup Khan, 22 tuổi, người may mắn sống sót trong trận động đất hôm thứ Tư cho biết: “Đó là thảm họa khủng khiếp. Tiếng than khóc người thân bị thiệt mạng vang lên khắp mọi nơi. Nhiều người trong gia đình tôi cũng bị chôn vùi dưới đống đổ nát” - anh Khan chia sẽ.
Sarhadi Khosti, 26 tuổi, sống ở huyện Sperah, tỉnh Khost, nói rằng anh bị đánh thức vào 1 giờ sáng - thời điểm xảy ra trận động đất, và một số ngôi nhà trong khu vực, đặc biệt là những ngôi nhà làm bằng đất sét hoặc gỗ, đã bị phá hủy hoàn toàn.
Hiện chưa rõ còn bao nhiêu người mắc kẹt dưới những đống đổ nát và ở các khu vực xa trung tâm, theo Reuters.
Nỗ lực cứu hộ những vùng gặp nạn được cho là sẽ rất phức tạp vì nhiều tổ chức cứu trợ đã rời khỏi Afghanistan sau khi Taliban lên nắm quyền vào năm 2021. Nhiều quốc gia đã áp lệnh trừng phạt lên chính quyền mới và cắt đứt hàng tỷ USD viện trợ phát triển cho nước này.
Ngay sau thảm họa, Bilal Karimi, phó phát ngôn viên cho chính quyền Taliban, kêu gọi các cơ quan cứu trợ chung tay trong nỗ lực giải cứu khẩn cấp.
Đáp lại, nhiều tổ chức và nhà nước đã đề nghị được trợ giúp. “Chúng tôi đã triển khai các đội đánh giá liên ngành tới một số vùng bị ảnh huởng”, Văn phòng Liên hợp quốc về vấn đề nhân đạo tại Afghanistan thông báo trên Twitter.
Đặc phái viên của EU về Afghanistan nói rằng EU đang giám sát tình hình và sẵn sàng cung cấp hỗ trợ.
Thủ tướng Pakistan Shehbaz Sharif cũng gửi lời chia buồn và cam kết sẽ cung cấp trợ giúp cho người Afghanistan. Tại Vatican, Giáo hoàng Francis gửi lời cầu nguyện tới mọi nạn nhân bị chết và bị thương.
Thảm họa chết chóc nhất trong 2 thập kỷ
Trận động đất 6,1 độ richter hôm thứ Tư tại tỉnh Paktika là thảm họa chết chóc nhất ở Afghanistan kể từ năm 2002. Tâm chấn trận động đất nằm ở độ sâu khoảng 51 km, cách thành phố Khost, đông nam Afghanistan, khoảng 44 km, theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ, nhưng thiệt hại nặng nề nhất lại xảy ra ở tỉnh Paktika lân cận.
Trận động đất xảy ra ngay sau lúc 1h30, thời điểm mọi người trong khu vực còn đang ngủ. Người dân ở các nước giáp ranh Afghanistan cũng cảm thấy rung chuyển, với “những đợt xóc mạnh và dài” ở thủ đô Kabul, một cư dân viết trên website của Trung tâm Địa chấn học Địa Trung Hải - châu Âu.
Lực lượng tình nguyện Trăng lưỡi liềm đỏ Afghanistan đưa nạn nhân trong vụ động đất đến bệnh viện ở huyện Spera, tỉnh Khost, Afghanistan. Ảnh: Reuters
Cơn địa chấn với cường độ 6,1 độ có thể gây ra thiệt hại nặng nề tại khu vực mà nhà cửa và các kiến trúc khác được xây dựng kém chất lượng. Độ sâu của tâm chấn - được giới chuyên gia ước tính chỉ ở mức 10 km - có thể là một yếu tố nữa làm gia tăng mức độ tàn phá.
Trong bản cập nhật mới nhất, hãng thông tấn Bakhtar của Afghanistan cho biết ít nhất 1.000 người thiệt mạng và hơn 1.600 người khác bị thương trong vụ động đất sáng ngày 22/6.
Theo Reuters, con số thương vong có thể tăng lên khi cập nhật được đầy đủ thông tin từ hiện trường.
Awal Khan Zadran, một bác sĩ ở quận Urgun, tỉnh Paktika cho biết: “Gần như tất cả các bệnh viện của nhà nước và tư nhân đều đang quá tải do số nạn nhân của vụ động đất tăng cao. Một số người bị thương phải chuyển đến điều trị tại thủ đô Kabul và các tỉnh lân cận”, ông Zadran nói.
Số người chết tiếp tục tăng khi các đội cứu hộ đến khu vực miền núi xung quanh tâm chấn của trận động đất. Tiến sĩ Ramiz Alakbarov, phó đại diện đặc biệt của Liên hợp quốc và điều phối viên nhân đạo tại Afghanistan nói với ABC News rằng lực lượng cứu hộ đang gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận nạn nhân tại một số khu vực ở tỉnh tỉnh Paktika
Một số khu vực chịu ảnh hưởng nhất của trận động đất nằm ở khu vực hẻo lánh và khô cằn gần biên giới Pakistan. Ở đây có ít hoặc gần như không có phương tiện liên lạc nên công tác ghi nhận đầy đủ thương vong gặp nhiều khó khăn.
