Nhiều nhà trọ "ngụy trang" để đối phó nguy cơ bị đình chỉ hoạt động do chưa đáp ứng về phòng cháy

Chủ trọ đối phó - sinh viên, người lao động thấp thỏm

Trong vai người thuê trọ, nhóm phóng viên đến một khu trọ trong ngõ 245, phố Mai Dịch, quận Cầu Giấy, là khu vực có thị trường cho thuê nhà sôi động nhờ vị trí gần nhiều trường học. Khu trọ này do một nhóm bạn trẻ thuê lại từ chủ tòa nhà và cho thuê lại.

Bước vào phòng, nhóm phóng viên không khỏi bất ngờ khi thấy căn phòng bị tách riêng thành ba khu nhỏ, tách nhau bằng ván nhựa cách nhiệt, rộng chỉ hơn 2m², không cửa sổ, không ban công, không đồ đạc. Bên trong chỉ có bốn bức tường, vài ổ cắm sạc và không hề có lối thoát hiểm. Bình chữa cháy mini được đặt trong góc nhà, nhưng theo những người thuê trọ tại đây, chẳng ai chắc chắn chúng có hoạt động khi cần hay không.

Khi được hỏi về các biện pháp phòng cháy chữa cháy (PCCC), chủ trọ khẳng định đã đảm bảo an toàn. Tuy nhiên, khi được truy vấn kỹ hơn về việc kiểm tra của cơ quan chức năng, nam thanh niên dẫn nhóm phóng viên đi xem phòng chỉ cười xoa dịu: "Bây giờ người ta làm căng thôi, giấy tờ bọn em lo được hết, yên tâm, không sợ bị kiểm tra đâu". Người này còn tiết lộ rằng ngoài khu trọ ở đây, anh còn đang cho thuê nhiều phòng tương tự, thậm chí nhỏ hơn, với mức giá rẻ trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Tại khu vực đường Hoàng Quốc Việt, nhóm phóng viên tiếp tục ghé một khu trọ với lời quảng cáo rằng hệ thống PCCC đã đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn an toàn cháy nổ. Tuy nhiên, trên thực tế, hệ thống báo cháy chỉ có ở tầng trệt, các tầng trên không hề có chuông báo hay thiết bị chữa cháy. Khi được hỏi, chủ nhà thản nhiên đáp: "Người ta kiểm tra thì tầng 1 đã có hệ thống rồi, chứ đâu cần phải lắp trong từng phòng".

Không chỉ chủ trọ gặp áp lực trước quy định mới, mà sinh viên, người lao động cũng thấp thỏm lo âu. T.N.Y (21 tuổi, Hà Tĩnh), một sinh viên vừa tìm được phòng trọ gần trường với giá phải chăng, lo lắng chia sẻ: "Từ khi chuyển đến, chủ trọ không hề có biện pháp đảm bảo PCCC. Lối thoát cầu thang bị chất đầy đồ đạc, trong phòng chỉ có bảng chỉ dẫn và một bình chữa cháy đơn sơ, không có hệ thống báo cháy. Tuy nhiên, nếu chủ trọ phải đầu tư thêm thiết bị, giá thuê chắc chắn sẽ tăng mà sinh viên như em rất khó xoay sở”.

Tương tự, N.V.V (23 tuổi, Hà Nội) cũng chạy đôn chạy đáo tìm phòng khi nghe tin về Chỉ thị: “Phòng tôi thuê trước đây có giá rẻ, tuy nhiên PCCC lại không được đảm bảo, sau nhiều vụ cháy thương tâm, chủ trọ có bổ sung bình chữa cháy, nhưng hệ thống báo cháy và lối thoát hiểm vẫn không được chú trọng”. Lo lắng sắp tới trọ bị ngưng hoạt động và để đảm bảo an toàn cho bản thân nên N.V.V đã chủ động tìm kiếm phòng trọ an toàn hơn, chấp nhận mức giá có thể tăng nhẹ trong thời gian này.

Thời gian tới, thị trường nhà trọ có thể biến động mạnh. Nhu cầu thuê trọ vẫn cao, trong khi nguồn cung giảm do nhiều cơ sở không đáp ứng quy định. Điều này sẽ đẩy giá thuê lên, đặc biệt với những phòng trọ đạt chuẩn PCCC, do chủ nhà phải đầu tư hệ thống an toàn, kéo theo chi phí sửa chữa tăng.

Nghiêm túc rà soát, kiên quyết xử lý vi phạm

Theo luật sư Nguyễn Thị Hồng Nhung (Hãng luật Lê Hồng Hiển & Cộng sự), Chỉ thị 19/CT-TTg về tăng cường công tác phòng cháy, chữa cháy đối với nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ, nhà ở riêng lẻ kết hợp sản xuất, kinh doanh là một biện pháp quyết liệt, tác động mạnh đến thị trường nhà trọ và chung cư mini.

“Các cơ sở không đáp ứng tiêu chuẩn PCCC sau ngày 30/3/2025 sẽ buộc phải ngừng hoạt động. Điều này đòi hỏi các chủ trọ phải đầu tư nghiêm túc vào hệ thống PCCC, bao gồm bình chữa cháy, hệ thống báo cháy, lối thoát hiểm… nhằm bảo vệ tính mạng và tài sản của người thuê”, luật sư Nhung cho biết.

Tuy nhiên, luật sư cũng cảnh báo rằng các cơ sở không đáp ứng tiêu chuẩn PCCC có thể bị xử phạt hành chính từ 5 – 50 triệu đồng tùy theo mức độ vi phạm, theo Điều 16 Nghị định 144/2021/NĐ-CP và các văn bản liên quan.

"Giá phòng trọ tăng sẽ ảnh hưởng nặng nề đến sinh viên và người lao động có thu nhập thấp. Nhiều người sẽ phải chấp nhận thuê những phòng xa trung tâm, diện tích nhỏ, cơ sở vật chất kém, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ, ngập úng và mất vệ sinh", bà Nhung nhận định.

Trao đổi với nhóm phóng viên, ông Vũ Trung Kiên (Trưởng phòng Kinh tế Hạ tầng đô thị, quận Cầu Giấy) cho biết, thông qua công tác kiểm tra, rà soát trên địa bàn quận còn 39 cơ sở nhà ở nhiều căn hộ và nhiều nhà trọ không đảm bảo về PCCC. Trong đó, vi phạm phổ biến về: giao thông dành cho chữa cháy, cấp nước chữa cháy ngoài nhà, khoảng cách an toàn PCCC, giải pháp ngăn cháy lan và giải pháp thoát nạn.

“Chúng tôi đã tổ chức kiểm tra, rà soát toàn bộ các cơ sở trên địa bàn theo quy định của Nghị định 50/2024/NĐ-CP trước ngày 30/3/2025. Các chủ nhà đều phải cam kết và có lộ trình nâng cấp hệ thống PCCC. Trong thời gian sắp tới, UBND quận giao UBND các phường tiếp tục rà soát, trường hợp phát hiện cơ sở không tổ chức thực hiện theo chỉ đạo thì yêu cầu dừng hoạt động cho đến khi thực hiện xong” - ông Vũ Trung Kiên khẳng định.

Theo ông Kiên, ngoài ra, UBND quận Cầu Giấy cũng triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm nâng cao nhận thức và đảm bảo an toàn PCCC tại chung cư mini, nhà trọ, bao gồm tuyên truyền qua tập huấn, diễn tập, truyền thông trên các kênh chính thức; hỗ trợ chủ nhà tư vấn lắp đặt hệ thống PCCC và giới thiệu nguồn vốn ưu đãi; kiểm tra, nhắc nhở trước khi xử phạt, yêu cầu chủ nhà ký cam kết thực hiện quy định; phát huy vai trò cộng đồng, khuyến khích mô hình tự quản về PCCC; ứng dụng công nghệ với cổng thông tin, ứng dụng di động để hỗ trợ người dân. Những giải pháp này nhằm nâng cao ý thức, giảm thiểu nguy cơ cháy nổ, bảo vệ an toàn cho cộng đồng.