Nơi lưu giữ hành trình một thế kỷ của báo chí cách mạng Việt Nam

Báo chí cách mạng Việt Nam đồng hành cùng lịch sử đất nước

Kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025), Bảo tàng Báo chí Việt Nam (địa chỉ: đường Dương Đình Nghệ, quận Cầu Giấy, Hà Nội) nơi đang lưu giữ khoảng 35.000 hiện vật, trở thành điểm đến thu hút rất nhiều những người làm báo, sinh viên, người dân, du khách trong và ngoài nước đến tham quan, tìm hiểu.

Đến với Bảo tàng Báo chí Việt Nam, người xem được biết, ngày 15/4/1865, Gia Định Báo, tờ báo tiếng Việt đầu tiên ra mắt tại Sài Gòn, đánh dấu sự ra đời của báo chí Việt Nam. Ngày 21/6/1925, Báo Thanh Niên do Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập tại Quảng Châu (Trung Quốc) xuất bản số 1, mở đầu dòng báo chí cách mạng Việt Nam.

Trải qua 100 năm hình thành và phát triển, báo chí cách mạng Việt Nam luôn đồng hành cùng lịch sử đất nước trong các hoàn cảnh khác nhau. Báo chí Việt Nam luôn để lại những dấu ấn thời cuộc mạnh mẽ, tác động tích cực tới đời sống xã hội. Đến với Bảo tàng Báo chí Việt Nam mọi người không chỉ thấy được lịch sử báo chí Việt Nam mà còn thấy dòng chảy lịch sử, văn hóa dân tộc.

Chia sẻ về vai trò của báo chí cách mạng Việt Nam, nhà báo Trần Thị Kim Hoa – nguyên Giám đốc Bảo tàng Báo chí Việt Nam cho hay, lịch sử báo chí cách mạng bắt đầu từ năm 1925, khi người thanh niên yêu nước Nguyễn Ái Quốc trên con đường đi tìm đường cứu nước đã tiếp cận với báo chí hiện đại của thế giới và từng bước tự học, trưởng thành, trở thành một nhà báo có khả năng quán xuyến được hầu hết toàn bộ các công việc của nghề báo... Người không chỉ sống bằng nghề báo mà còn dùng báo chí như một vũ khí để thực hiện lý tưởng cứu nước của mình, để tranh đấu cách mạng.

Bằng vũ khí báo chí, Người đã tiến hành gây dựng một nền báo chí cách mạng cho Việt Nam. Vì thời điểm đó, ở trong nước, không chỉ người dân bị nô dịch mà báo chí cũng bị nô dịch, chưa có tờ báo nào bày tỏ được tinh thần cách mạng và công khai lý tưởng cách mạng vô sản. Báo Thanh Niên ra đời ở hải ngoại đã làm công việc đó. Cùng với báo Thanh Niên, nhà cách mạng Nguyễn Ái Quốc đã từng bước sáng lập nhiều tờ báo khác ở nước ngoài, rồi in ấn, phát hành và bí mật mang về nước, trở thành những tài liệu rất quan trọng để giác ngộ, tập hợp, cổ động quần chúng tham gia đấu tranh lật đổ giai cấp thống trị và ngoại bang xâm lược.

Sau giải phóng miền Nam năm 1975, thống nhất đất nước, báo chí tiếp tục sứ mệnh của mình. Những nhà báo cách mạng tiếp tục thực hiện nhiệm vụ xây dựng chủ nghĩa xã hội, đổi mới hội nhập, tiến tới chuyên nghiệp, hiện đại.

Tự hào về nền báo chí cách mạng Việt Nam

Hiện nay, Bảo tàng Báo chí Việt Nam đang lưu giữ khoảng 35.000 hiện vật. Các tư liệu, hiện vật tại Bảo tàng Báo chí Việt Nam được trưng bày, sắp xếp khoa học theo tiến trình lịch sử thu hút tới 40.000 lượt khách tham quan, dù chỉ mở cửa đón khách vào thứ Hai, thứ Tư và thứ Sáu hàng tuần. Khách đoàn muốn đến Bảo tàng vào những ngày khác thì liên hệ trước, để được đón tiếp.

Tham quan Bảo tàng Báo chí Việt Nam dịp kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, sinh viên Chu Huyền Trang rất xúc động chia sẻ: “Bảo tàng đem đến cho tôi những cảm xúc đặc biệt. Tôi rất ngưỡng mộ những người làm báo từ trước đến nay. Mong rằng sau này, tôi sẽ có cơ hội làm nghề báo”. 

Bạn Hồng Vân - sinh viên ngành Báo chí cũng cảm thấy tự hào về hành trình dài đã qua của nền báo chí cách mạng Việt Nam. "Những tư liệu quý của từng giai đoạn được lưu giữ tại bảo tàng, với cách trưng bày khoa học nhưng lại rất nghệ thuật đã đem đến cho người xem những trải nghiệm vô cùng thích thú, có cảm giác muốn khám phá các hiện vật. Đến tham quan Bảo tàng Báo chí Việt Nam, tôi còn được khai thác tư liệu ở nơi đây phục vụ cho những bài viết của mình" - Hồng Vân chia sẻ.

Trao đổi về vai trò, sứ mệnh của báo chí trong giai đoạn hiện nay, bà Trần Thị Kim Hoa – Thường trực Hội đồng cố vấn Bảo tàng Báo chí Việt Nam cho rằng, trong Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, vai trò của báo chí vẫn là cơ quan tuyên truyền, thông tin và đưa thông tin đến với công chúng nhanh nhất, đúng đắn, chính xác nhất. Đồng thời, báo chí giúp cho công chúng hiện đại có thể nắm bắt được những đường lối, chính sách, định hướng phát triển; cùng nhau góp sức xây dựng, đưa đất nước phát triển hùng cường.

Bảo tàng Báo chí Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn, nghiên cứu và quảng bá về lịch sử cũng như vai trò của báo chí cách mạng. Báo chí cách mạng Việt Nam đã và đang đóng vai trò quan trọng trong lịch sử cách mạng của đất nước. Trong giai đoạn hiện nay, báo chí phải đối mặt với nhiều thách thức mới do sự phát triển của công nghệ thông tin nhưng vẫn tiếp tục thực hiện sứ mệnh thông tin, định hướng và tuyên truyền cho công chúng.