Trong số các nguyên nhân gây tai nạn điện trong sinh hoạt chủ yếu là do người sử dụng điện quá bất cẩn, chủ quan dẫn đến tai nạn do phóng điện, điện giật và sự cố cháy nổ. Tại Quảng Ngãi, gần đây nhất là trường hợp vụ cháy xảy ra tại cơ sở sản xuất sắt, nhựa, gỗ Thiện Tín thuộc cụm công nghiệp làng nghề Tịnh Ấn Tây (TP Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi). Vụ cháy thiêu rụi 2 nhà xưởng rộng 3.000 mét vuông cùng các trang thiết bị máy móc gây, thiệt hại hàng tỷ đồng.
Trong sinh hoạt, cũng có nhiều trường hợp gặp tai nạn đáng tiếc khi sử dụng điện như: Bị điện giật tử vong do vô tình chạm vào thiết bị điện bị rò điện, bất cẩn khi sạc điện thoại, cắm dây điện…
Nguyên nhân chủ yếu gây ra tai nạn điện trong sản xuất là do người lao động không tuân thủ nghiêm túc các quy trình đóng cắt điện; chưa tuân thủ quy trình kỹ thuật an toàn; thiếu hoặc không sử dụng đúng các dụng cụ bảo hộ lao động, như: Ủng, găng tay cách điện, thảm cao su, giá cách điện…
Ngoài các nguyên nhân trên, tai nạn khi sử dụng điện còn do người lao động yếu kém trong quá trình tổ chức thi công và thiết kế. Khi thiết kế không tính hết nhu cầu sử dụng thiết bị điện dẫn đến quá tải, chập cháy. Người thiết kế chỉ lưu ý đến phần tiếp đất, chống sét bằng thu lôi chứ không lưu ý đến hệ thống nối đất an toàn cho các thiết bị điện sử dụng trong nhà.
Khi con người tiếp xúc với mạng điện, sẽ có dòng điện chạy qua người và dòng điện sẽ tác dụng vào cơ thể người. Dòng điện đi qua cơ thể con người gây nên phản ứng sinh lý phức tạp, như: Hủy hoại cơ quan thần kinh điều khiển các giác quan bên trong của người, làm tê liệt cơ bắp; hủy hoại cơ quan hô hấp, sưng màng phổi; hủy hoại cơ quan tuần hoàn máu... có thể làm chết người.
“Chúng tôi tổ chức công tác tuyên truyền cho khách hàng sử dụng điện. Trong đó hướng dẫn cho khách hàng kiểm tra hệ thống điện của mình trong mùa nắng nóng đặc biệt là việc sử dụng công suất tăng cao trong mùa này. Nhu cầu về việc sử dụng các thiết bị có công suất lớn như máy lạnh thì chúng tôi thực hiện kiểm tra phần lưới điện được quản lý rồi phối hợp với khách hàng tổ chức kiểm tra, tư vấn, đồng thời cũng đưa ra các khuyến cáo để khách hàng xử lý hệ thống điện của mình”, ông Lê Văn Danh - Trưởng phòng An toàn (PC Quảng Ngãi) cho biết.
Theo quy định an toàn điện, chỉ những người có chuyên môn về điện và đã qua huấn luyện an toàn điện mới được bảo dưỡng, sửa chữa, cải tạo, lắp đặt thiết bị điện; phải ngắt thiết bị ra khỏi nguồn điện và nối đất thiết bị trước khi bảo dưỡng, sửa chữa; khi đóng, cắt thiết bị điện cần có “phiếu thao tác, quy trình làm việc” và phải có 2 người tham gia để tránh nhầm lẫn.
Để phòng ngừa tai nạn điện trong gia đình, ngành điện khuyến cáo khi không sử dụng các máy móc, thiết bị có sử dụng điện nên rút phích cắm điện. Chú ý kiểm tra các thiết bị dùng điện, công tắc, cầu dao... trước khi ra khỏi nhà. Dụng cụ sử dụng điện phải được giữ cách xa nguồn nước. Không để bất kỳ đồ đạc chạy bằng điện nào gần chậu rửa, chậu nước, đường ống nước, không chạm vào chúng khi tay bạn chưa khô. Không đóng cắt cầu dao, công tắc điện, phích cắm khi còn tay ướt hoặc đang đi chân trần trên nền ẩm ướt, rất dễ bị điện giật. Nối đất vỏ kim loại các thiết bị dùng điện trong nhà, như: tủ lạnh, máy giặt, bếp điện... để đảm bảo an toàn.
Bên cạnh đó, thường xuyên kiểm tra các hệ thống dây điện xem chúng có bị trầy xước hay đứt gãy không. Nếu phích cắm không thể ăn khớp với ổ cắm thì nên sử dụng một phích nối phù hợp. Nên đặt cầu dao công tắc, ổ cắm điện ở vị trí cao hơn 1,4m để trẻ em không sờ tới được. Không dựng bảng hiệu, biển quảng cáo... gần đường dây điện hoặc dựng cao quá có thể chạm vào đường dây khi bị đổ ngã. Nên cắt áp-tô-mát, cầu dao điện và treo bản báo "Cấm đóng điện có người đang làm việc” tại cầu dao, khi cần sửa chữa hoặc mắc điện trong nhà.
