Phân cấp, phân quyền: cấp xã giảm thời gian giải quyết thủ tục, “được việc” cho người dân

Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc tập huấn chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức cấp xã do Bộ Nội vụ tổ chức hôm nay, 9/8, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Nội vụ) Mai Đức Thiện đã giới thiệu Chuyên đề “Các nội dung về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền thuộc lĩnh vực Nội vụ; hướng dẫn trình tự, thủ tục giải quyết các TTHC tại cấp xã thuộc lĩnh vực Nội vụ”.

Trong đó, ông Mai Đức Thiện tập trung trao đổi về những nhiệm vụ, nội dung được phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền trong 3 Nghị định, 1 Thông tư; thẩm quyền, quy trình, TTHC theo từng lĩnh vực trong các Nghị định, Thông tư và một số lưu ý, khuyến nghị về tổ chức thực hiện.

Đáng chú ý, theo Phó Vụ trưởng, phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền là nhiệm vụ thường xuyên được Bộ trưởng Bộ Nội vụ chỉ đạo sát sao thực hiện qua nhiều giai đoạn. Cụ thể, giai đoạn 2022-2/2025 (theo Nghị quyết 04/NQ-CP ngày 10/1/2022 của Chính phủ về đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước), Bộ Nội vụ đã phân cấp, phân quyền tối đa cho CQĐP trên các lĩnh vực: cán bộ, công chức, công vụ; tổ chức bộ máy; chính quyền địa phương (CQĐP); thi đua, khen thưởng; công tác văn thư, lưu trữ; tôn giáo; hội và tổ chức phi Chính phủ…

Tổng nhiệm vụ, quyền hạn đã phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền cho CQĐP trong giai đoạn này là 255 nhiệm vụ, được quy định tại 26 văn bản quy phạm pháp luật, gồm: 4 Luật (Tổ chức CQDDP, Cán bộ - Công chức, Viên chức, Thi đua - Khen thưởng), 18 Nghị định, 2 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, 2 Thông tư.

Giai đoạn từ tháng 3/2025 - 6/2025, Bộ Nội vụ tiến hành rà soát 251 văn bản quy phạm pháp luật (QPPL) (gồm 11 Luật, 2 Pháp lệnh, 1 Nghị quyết, 99 Nghị định, 138 Thông tư) để thống kê danh mục nhiệm vụ, quyền hạn lĩnh vực Nội vụ và tham mưu Chính phủ ban hành 3 Nghị định và ban hành 1 Thông tư. Trong đó, 95/256 nhiệm vụ, thẩm quyền đề xuất phân cấp, phân quyền tại 2 Nghị định 128/2025/NĐ-CP và 152/2025/NĐ-CP; 161/256 nhiệm vụ, thẩm quyền thực hiện phân định thẩm quyền tại Nghị định 129/2025/NĐ-CP; 17 nhiệm vụ/nội dung thực hiện phân định thẩm quyền và 9 nhiệm vụ/nội dung thực hiện phân cấp tại Thông tư 09/2025/TT-BNV.

Cả 4 văn bản nêu trên đều có thời gian hiệu lực từ ngày 1/7/2025 đến 1/3/2027, trừ các trường hợp sau: Bộ, cơ quan ngang bộ báo cáo Chính phủ đề xuất và được Quốc hội quyết định kéo dài thời gian áp dụng toàn bộ hoặc một phần 3 Nghị định này; Luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của UBTV Quốc hội, nghị định, nghị quyết của Chính phủ, quyết định của Thủ tướng Chính phủ có quy định về thẩm quyền, trách nhiệm quản lý nhà nước, trình tự, thủ tục quy định tại 3 Nghị định này được thông qua hoặc ban hành kể từ ngày 1/7/2025, có hiệu lực trước ngày 1/3/2027 và các quy định tương ứng trong 3 Nghị định này hết hiệu lực tại thời điểm các văn bản QPPL đó có hiệu lực.

Về TTHC, Bộ Nội vụ đã ban hành 7 Quyết định công bố TTHC thực hiện 3 Nghị định, 1 Thông tư trên. Trong đó, có 45 TTHC được công bố mới; 44 TTHC được sửa đổi, bổ sung; 48 TTHC được bãi bỏ.

Đặc biệt, nhấn mạnh một số khuyến nghị khi tổ chức thực hiện phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền và giải quyết TTHC tại cấp xã thuộc lĩnh vực Nội vụ, Phó Vụ trưởng lưu ý, những nhiệm vụ, quyền hạn phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền trong lĩnh vực Nội vụ mặc dù là tối đa, đủ rõ, khả thi để thực hiện nhưng số lượng rất lớn, trong bối cảnh các bộ đều có văn bản phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền (29 Nghị định). Vì thế, áp lực thực thi tại chính quyền cấp xã là rất lớn, đòi hỏi sự nghiên cứu văn bản QPPL thấu đáo, vận dụng linh hoạt từ thực tiễn giải quyết của chính quyền cấp xã và hỗ trợ kịp thời từ các bộ hoạch định chính sách.

Trong đó, ông Mai Đức Thiện đề nghị cấp xã có quy định, công bố và niêm yết công khai (tại trụ sở xã, Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã) về trình tự, thủ tục thực hiện mỗi nhiệm vụ bảo đảm giải quyết TTHC sau phân cấp, phân quyền được thông suốt.

Bên cạnh đó, đề nghị các đơn vị chú trọng từ thực tiễn giải quyết để đơn giản hóa, cắt giảm thành phần hồ sơ giấy tờ và thời hạn giải quyết TTHC nhất có thể (ví dụ lược bỏ những yêu cầu về bản giấy của sơ yếu lý lịch, lý lịch tư pháp, bản sao chứng thực).

Đồng thời, cần tập trung nhân lực chuyên môn theo lĩnh vực để xử lý, bảo đảm thời gian giải quyết nhanh, gọn, “được việc” cho người dân, doanh nghiệp, trong đó chú trọng cải thiện giảm thời gian giải quyết các bước của mỗi TTHC.

“Nếu có vướng mắc trong thực hiện nhiệm vụ phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền, tôi đề nghị các cơ quan, đơn vị trao đổi trực tiếp với đại diện các Vụ/Cục thuộc Bộ Nội vụ để kịp thời tư vấn giải đáp, hỗ trợ”- Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Nội vụ) nêu rõ.