Phân lô, tách thửa băm nát đảo Ngọc: Chưa đến mức xử lý hình sự

Chiều 2/10, UBND tỉnh Quảng Ngãi tổ chức họp báo quý III/2023. Tại cuộc họp này, thông tin đến báo chí về việc thực hiện chính sách, pháp luật về tách thửa, chuyển quyền sử dụng đất; quản lý, sử dụng đất tại khu vực đảo Ngọc (xã Tịnh An, TP Quảng Ngãi), Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh cho rằng, kết quả thanh tra về tình trạng phân lô, tách thửa ở đây khiến bản thân ông rất bất ngờ.

Theo ông Minh, giai đoạn 2015-2022, đảo Ngọc từ 214 thửa đất gốc, qua nhiều lần tách thửa đã hình thành 1.227 thửa. Bản chất khi tách thửa đất của các hộ gia đình, cá nhân chủ yếu vẫn là nhằm mục đích phân lô, tách thửa, phục vụ lợi ích cá nhân không phải để phục vụ lợi ích công cộng, không thuộc đối tượng được Nhà nước khuyến khích.

“Tỉnh đã tổ chức họp và giao thanh tra rà soát lần cuối, nếu tách thửa có vi phạm, làm thất thoát ngân sách thì sẽ chuyển cơ quan điều tra. Tuy nhiên, qua kiểm tra thì kết luận chưa đến mức xử lý hình sự và chỉ xử lý hành chính”, ông Minh nói.

Được biết, từ khi UBND tỉnh Quảng Ngãi có nhiều văn bản về việc chấp thuận cho một số nhà đầu tư tiến hành khảo sát, nghiên cứu, đề xuất đầu tư Dự án Khu đô thị sinh thái đảo Ngọc vào khoảng tháng 9/2017. Bên cạnh đó là việc khởi công thực hiện Dự án Đập dâng hạ lưu sông Trà Khúc thì tại khu vực đảo Ngọc đã phát sinh tăng đột biến số lượng hồ sơ của người dân có nhu cầu và được giải quyết tách thửa, chuyển quyền.

Qua thanh tra cho thấy giải quyết thủ tục tách thửa thuộc nhóm đất nông nghiệp không có căn cứ pháp lý, tách thửa đất ở không đảm bảo diện tích tối thiểu dẫn đến cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không có căn  cứ, giải quyết thủ tục hợp thửa đất không cùng loại đất, không cùng thời hạn sử dụng đất là không đúng quy định; xác định lại diện tích đất ở đối với trường hợp có vườn, ao không đúng quy định đối với 21 trường hợp với tổng diện tích 4.139,3m từ loại đất BHK sang loại đất ONT, gây thất thu ngân sách Nhà nước số tiền tạm tính hơn 570 triệu đồng.

Dù vậy, UBND xã Tịnh An, UBND TP Quảng Ngãi, Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh - Chi nhánh TP Quảng Ngãi, Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh, Sở TN&MT không báo cáo, đề xuất, chỉ đạo hoặc tham mưu UBND tỉnh có biện pháp chấn chỉnh phù hợp nhằm quản lý nhà nước về đất đai, không thực hiện tốt trách nhiệm phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời những vi phạm về quản lý sử dụng đất đai tại địa phương.

Điều này thể hiện công tác quản lý nhà nước về đất đai tại khu vực đảo Ngọc còn bộc lộ nhiều hạn chế, yếu kém, buông lỏng quản lý từ tỉnh đến cơ sở. Trách nhiệm thuộc về Giám đốc Sở TN&MT, Chủ tịch UBND TP Quảng Ngãi, Chủ tịch UBND xã Tịnh An.

UBND TP Quảng Ngãi không đề ra biện pháp quản lý đất đai chặt chẽ dẫn đến trên địa bàn tồn tại tình trạng tách thửa tùy nghi từ đó hình thành những thửa đất không có đường đi chính thức, thực tế chỉ là lối đi phục vụ cho mục đích được phép tách thửa mà không xét đến sự ảnh hưởng toàn cảnh của xã Tịnh An trong việc thực hiện xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010-2020.

Việc chấp hành quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch nông thôn mới chưa nghiêm khi giải quyết thủ tục, tại phần đối chiếu với quy hoạch Văn phòng đăng ký đất đai chỉ nêu rất chung chung.

Toàn bộ phần diện tích được Văn phòng Đăng ký đất đai tham mưu Sở TN&MT giải quyết thủ tục cho phép người dân tự bố trí từ đất ONT, BHK để làm đường đi hoàn toàn không có quy hoạch đất giao thông; không có trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch nông thôn mới được duyệt.

Đến thời điểm thanh tra vẫn còn 156 thửa/10,46ha đất nông nghiệp mà các hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng, canh tác nhưng UBND xã Tịnh An vẫn chưa xác lập thủ tục để cho thuê theo đúng quy định.

Sở TN&MT tham mưu UBND tỉnh quy định về việc xác định lại diện tích đất ở trái với quy định của pháp luật đất đai và không được Trung ương giao quy định cụ thể; chậm tham mưu quy định diện tích tối thiểu tách thửa đối với từng loại đất. Dẫn đến văn phòng đăng ký đất đai tham mưu giải quyết thủ tục xác định lại diện tích đất ở khi tách thửa cho một số hộ gia đình, cá nhân không đúng quy định, gây thất thu cho ngân sách nhà nước.