Phát lộ những thủ phạm đang “đầu độc” sông Pheo

Khẩn trương vào cuộc

Văn bản nêu rõ, thực hiện chỉ đạo của UBND TP tại Văn bản số 1167/UBNDTTĐT ngày 31/3/2025 về việc kiểm tra thông tin báo chí phản ánh, việc Lễ hội bơi Đăm, một di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, đang bị đe dọa bởi tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng của sông Pheo. Nước sông có màu đen kịt và mùi hôi thối, khiến các đội thuyền phải dừng tập bơi. Nhiều người sau khi tiếp xúc với nước sông đã bị mẩn ngứa.

Ngày 2/4/2025, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã có Văn bản số 800/SNNMT-TLPCTT gửi Công ty TNHH MTV Đầu tư phát triển Thủy lợi Sông Đáy, Công ty TNHH MTV Đầu tư phát triển Thủy lợi Sông Nhuệ về việc kiểm tra, báo cáo nội dung phản ánh của Báo điện tử Thanh niên, Báo điện tử Kinh tế và Đô thị và Văn bản số 141/SNNMT-QLMT ngày 2/4/2025 gửi UBND quận Bắc Từ Liêm, UBND huyện Hoài Đức và huyện Đan Phượng về việc rà soát, kiểm tra, xác minh xử lý thông tin phản ánh của Báo điện tử Thanh niên về tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng của sông Pheo tại các quận/huyện: Bắc Từ Liêm, Đan Phượng, Hoài Đức.

Đối với Công ty TNHH MTV Đầu tư phát triển Thủy lợi Sông Đáy, Công ty TNHH MTV Đầu tư phát triển Thủy lợi Sông Nhuệ, Sở Nông nghiệp và Môi trường yêu cầu khẩn trương thực hiện ngay các giải pháp vận hành công trình để đưa nước, ngăn chặn ô nhiễm trên sông Pheo nhằm hỗ trợ địa phương tổ chức các hoạt động tại Lễ hội bơi Đăm phường Tây Tựu, quận Bắc Từ Liêm; Thực hiện công tác kiểm tra thường xuyên, duy trì và vận hành sông Pheo trước, trong và sau thời gian tổ chức Lễ hội bơi Đăm, đảm bảo an toàn nguồn nước và dòng chảy luôn thông thoáng.

Phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức kiểm tra xác minh, làm rõ nội dung phản ánh của các báo điện tử: Báo Thanh niên ngày 28/3/2025, Báo Kinh tế và Đô thị ngày 30/3/2025. Trường hợp phát hiện vi phạm về hoạt động xả thải, vi phạm phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi kênh tiêu T1-2, sông Pheo tiến hành lập biên bản ngay, đồng thời hoàn thiện các thủ tục, trình tự, chuyển hồ sơ đến chính quyền địa phương để xử lý theo quy định của pháp luật.

Đối với UBND các quận, huyện Bắc Từ Liêm, Hoài Đức, Đan Phượng, Sở Nông nghiệp và Môi trường đề nghị chỉ đạo các phòng, ban, đơn vị, UBND các phường/xã rà soát toàn bộ các nguồn xả từ hoạt động sản xuất, kinh doanh trên địa bàn quận (huyện); kiểm tra, làm rõ thông tin báo chí phản ánh, xử lý nghiêm sai phạm (nếu có) trên địa bàn quận, huyện; Báo cáo kết quả kiểm tra, xác minh thông tin phản ánh của báo về Sở Nông nghiệp và Môi trường trước ngày 4/4/2025 để tổng hợp, báo cáo UBND TP.

Lộ diện thủ phạm “đầu độc” sông Pheo

Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết, ngay sau khi nhận được văn bản của Sở, các đơn vị, UBND các quận, huyện đã triển khai ngay các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường nước sông Pheo, phục vụ Lễ hội bơi Đăm năm 2025. Đầu tiên, Xí nghiệp đầu tư phát triển thủy lợi Đan Hoài thuộc Công ty TNHH MTV Đầu tư phát triển Thủy lợi Sông Đáy đã bổ cập nước từ sông Hồng vào sông Pheo qua trạm bơm Đan Hoài và trạm bơm dã chiến Bá Giang. Nước sông Pheo không còn màu đen, mùi và mực nước sông đủ đáp ứng yêu cầu phục vụ lễ hội truyền thống bơi Đăm năm 2025.

Hiện nay trạm bơm Đan Hoài và trạm bơm dã chiến Bá Giang vừa tạm dừng vận hành do đã đủ mực nước (sông Pheo đã đầy nước, gây ngập úng cục bộ tại xã Tân Lập), theo kế hoạch đêm ngày 3/4/2025, trạm bơm Đan Hoài và trạm bơm dã chiến Bá Giang sẽ vận hành trở lại sau khi sông Pheo đã xả toàn bộ lượng nước hiện có qua cống Cầu Đìa, cống Trại Gà vào sông Nhuệ.

Đối với việc rà soát các điểm xả thải vào sông Pheo, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội cho biết, theo kết quả rà soát nhanh của các quận, huyện thì trên địa bàn huyện Đan Phượng: Nước thải sinh hoạt trong khu dân cư thuộc địa bàn các xã Tân Lập, Tân Hội; một phần các xã Đan Phượng, Thượng Mỗ, Hạ Mỗ, Hồng Hà, Liên Hồng, Liên Hà và Liên Trung xả ra kênh tiêu T1-2 và T1-3 thuộc huyện Đan Phượng, từ đó chảy vào sông Pheo thuộc địa phận phường Tây Tựu, quận Bắc Từ Liêm.

Ngoài ra, trên địa bàn huyện còn các nguồn thải từ: Khu đô thị Tân Tây Đô, Cụm công nghiệp thị trấn Phùng, các cơ sở sản xuất trong khu dân cư, Nhà máy nước sạch thị trấn Phùng, Nhà máy nước sạch Tân Hội, Nhà máy nước sạch Long Long xã Tân Lập… các nguồn xả nước thải trên là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm nước sông.

Trên địa bàn huyện Hoài Đức: Một phần nước thải của huyện Hoài Đức gồm nước thải từ thôn Cao Trung xã Đức Giang, khu đô thị Lideco thị trấn Trạm Trôi và cụm công nghiệp Lai Xá xã Kim Chung xả vào lưu vực sông Pheo. Tuy nhiên nước thải từ các khu vực trên cơ bản đã được xử lý.

Cụ thể: Khu đô thị Lideco thị trấn Trạm Trôi: Đã lắp đặt công trình xử lý nước thải đầu nguồn (JOKASO) tại từng hộ gia đình, nước thải sau xử lý được tách riêng để kiểm soát chất lượng nước trước khi xả ra nguồn tiếp nhận; Cụm công nghiệp Lai Xá, xã Kim Chung: Đã xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Hoài Đức đang quản lý, vận hành, công suất thiết kế 100m3 /ngày đêm.

Riêng thôn Cao Trung xã Đức Gian, hiện chưa có hệ thống thu gom và xử lý nước thải tập trung. UBND huyện kiến nghị thu gom nước thải của thôn Cao Trung xã Đức Giang về Nhà máy xử lý nước thải Sơn Đồng để xử lý trước khi xả ra nguồn tiếp nhận.

Trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm: Hai bên bờ sông trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm ngoài các khu dân cư, không có khu công nghiệp, cụm công nghiệp xả nước thải trực tiếp vào sông.

Trên cơ sở kết quả rà soát, Sở Nông nghiệp và Môi trường, UBND các huyện sẽ tổ chức kiểm tra các cơ sở đang xả nước thải vào sông Pheo, lấy mẫu và xử phạt vi phạm hành chính (nếu có vi phạm) và tổng hợp báo cáo kết quả chung trước ngày 15/4/2025.

Trước đó, Báo Kinh tế & Đô thị đã có loạt bài phản ánh về tình trạng nguồn nước sông Pheo ô nhiễm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, đe dọa Lễ hội bơi Đăm – một trong những di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Loạt bài đã chỉ rõ những nguồn thải đổ trực tiếp vào sông Pheo, trong đó điển hình nhất là kênh thủy lợi T1-2 nằm trên địa phận giáp ranh giữa xã Tân Lập, huyện Đan Phượng và thị trấn Trạm Trôi, huyện Hoài Đức.

Sau khi loạt bài đăng tải, UBND TP Hà Nội đã có văn bản yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường, UBND các quận, huyện: Bắc Từ Liêm, Hoài Đức, Đan Phượng và các cơ quan liên quan khẩn trương vào cuộc xác minh, làm rõ những nội dung báo nêu và báo cáo UBND TP.