Đây là chia sẻ của các nhà quản lý, chuyên gia, doanh nghiệp tại Hội thảo Phát triển bền vững 2023 với chủ đề: “Trách nhiệm của chúng ta - Hành động của chúng ta”, do Báo Đầu tư và Vietnam Investment Review tổ chức, ngày 16/11.
Xu thế bao trùm
Phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương nhấn mạnh, các thách thức an ninh phi truyền thống như biến đổi khí hậu, an ninh nguồn nước, an ninh năng lượng... tác động ngày càng sâu rộng đến phát triển kinh tế - xã hội của các quốc gia, đòi hỏi các quốc gia phải chung tay xây dựng và triển khai những biện pháp và huy động nguồn lực để ứng phó.
Tuy nhiên, các áp lực về chuyển đổi phương thức phát triển, đặc biệt là cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 trong bối cảnh thiếu hụt về tài nguyên, năng lượng, trình độ phát triển khoa học, công nghệ còn thấp… sẽ đặt nền kinh tế Việt Nam trước nhiều thách thức.
Dù vậy, những phương thức và mô hình phát triển mới như: Tăng trưởng xanh, phát triển kinh tế sinh thái, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ… cùng với tiến bộ khoa học và công nghệ đang mang lại cho nền kinh tế Việt Nam nhiều sự lựa chọn để tăng trưởng nhanh và bền vững. Trong bối cảnh còn nhiều khó khăn, thách thức, biến động khó lường như vậy, việc thực hiện các mục tiêu tăng trưởng xanh, phát triển bền vững vừa là thách thức nhưng cũng là cơ hội cho cộng đồng doanh nghiệp, các nhà đầu tư.
Chia sẻ câu chuyện thực tế từ doanh nghiệp, Phó tổng giám đốc Công ty CP Thành Thành Công - Biên Hòa (TTC AgriS) Đoàn Vũ Uyên Duyên cho biết, việc đầu tư cho nền tảng công nghệ là yếu tố giúp phát triển nông nghiệp bền vững tại TTC AgriS. Thực tế, một nguồn phát thải lớn trong lĩnh vực nông nghiệp đến từ canh tác chưa chính xác. Canh tác chính xác đòi hỏi cách thức tiếp cận khác với các nguồn tài nguyên. Trong đó, ứng dụng công nghệ cao sẽ giúp tính toán chính xác, như số lượng phân bón với từng loại đất.
Theo bà Đoàn Vũ Uyên Duyên, mô hình kinh tế nông nghiệp thông minh tích hợp của TTC AgriS mang đến lợi ích chung các bên liên quan như cho phép người nông dân sử dụng ứng dụng, xác định các thời điểm trong quá trình trồng trọt, tiếp cận các nghiên cứu nông học… “Nền tảng công nghệ tốn chi phí, nhưng lợi ích mang lại về lâu dài. Để thực hiện mục tiêu số hoá công nghệ, chi phí là rất lớn nhưng sự đồng hành của các bên giúp vững tin hơn trên con đường chuyển đổi số” - bà Đoàn Vũ Uyên Duyên khẳng định.
Các khoản chi phí phát triển bền vững đòi hỏi đầu tư ban đầu tương đối lớn. Tuy nhiên, theo ông Đào Xuân Lai, Trưởng ban Biến đổi khí hậu và Môi trường, UNDP Việt Nam, về lâu dài khoản đầu tư sẽ giúp tiết kiệm chi phí kinh doanh.
Đồng quan điểm trên, Vụ trưởng Vụ Khoa học, Giáo dục, Tài nguyên và Môi trường (Bộ KH&ĐT) Lê Việt Anh cho rằng, các doanh nghiệp nên nhìn nhận đây không phải là khoản chi phí, mà là đầu tư cho tương lai. Khi đã rõ, nhận biết được tương lai và kiên trì thực hiện, thành quả mang lại sẽ lớn hơn nhiều chi phí bỏ ra.
Hành động thay vì chỉ cam kết
Phát biểu tại hội thảo, Tổng Biên tập Báo Đầu tư Lê Trọng Minh, Trưởng Ban tổ chức cho biết, 2 năm qua, các thành viên thị trường đã thảo luận rất nhiều về cam kết mang tính lịch sử này, đã nhấn mạnh về các lộ trình để thực hiện cam kết, các vấn đề liên quan đến giảm dấu chân carbon, chuyển đổi năng lượng, tăng trưởng xanh, phát triển bao trùm và bền vững…
Nhưng giờ đây, câu chuyện mà cả thế giới quan tâm không chỉ là cam kết, là trách nhiệm, mà hơn hết là hành động như thế nào? Chính cựu Tổng thư ký Liên hợp quốc quốc Ban Ki-moon đã nói rằng, chúng ta cần một hội nghị COP của các giải pháp, một hội nghị COP của các hành động. Vì thế, Hội nghị COP28 tới đây sẽ hướng các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu tập trung vào hành động thay vì chỉ đưa ra các tầm nhìn.
“Đã đến lúc chúng ta phải hành động vì một hành tinh xanh hơn, vì một không gian sinh tồn bền vững và hạnh phúc cho tất cả các thế hệ mai sau” - ông Lê Trọng Minh chia sẻ.
Để thúc đẩy, chuyển đổi việc thực hiện các mục tiêu phát trển vững trong thời gian tới Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Quốc Phương cho rằng, cần hoàn thiện và nâng cao chất lượng thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; tương cường hiệu quả, hiệu lực thi hành chính sách thông qua cải cách hành chính công và tiếp tục thúc đẩy sự tham gia của các đối tượng yếu thế trong quá trình ra quyết định.
Đồng thời, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT cũng nhấn mạnh việc cần tiếp tục ưu tiên đầu tư cho phát triển nguồn nhân lực, khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo và hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội đồng bộ, hiện đại để nâng cao năng suất, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững.
Cùng với đó, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ phục hồi sau dịch Covid-19; huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài chính cho phát triển bền vững. Tiếp tục đẩy mạnh cải cách hệ thống an sinh xã hội nhằm đảm bảo tăng khả năng chống chịu các cú sốc, hỗ trợ cho các đối tượng yếu thế; phát triển văn hóa, xã hội, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội.
