Từ nhiều năm nay, lễ khai khóa đã trở thành truyền thống của ĐHQG TP Hồ Chí Minh, được tổ chức vào đầu năm học mới nhằm khơi dậy niềm tự hào, nâng cao tinh thần, trách nhiệm của sinh viên nhà trường, chuẩn bị hành trang cho một năm học mới.
Chủ đề của lễ khai khóa năm 2023 là: Giáo dục đại học và vai trò kiến tạo động lực tăng trưởng nhanh và bền vững cho đất nước trong giai đoạn mới".
Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng ghi nhận, đánh giá cao, biểu dương những nỗ lực và kết quả tích cực mà các thế hệ lãnh đạo, tập thể cán bộ, nhà khoa học, giảng viên, người lao động, học viên, sinh viên ĐHQG TP Hồ Chí Minh đã đạt được trong 28 năm xây dựng và phát triển, thực hiện sứ mệnh làm đầu tàu, nòng cốt cho hệ thống giáo dục đại học phía Nam và cả nước, phục vụ đắc lực cho công cuộc đổi mới, phát triển đất nước.
Phân tích về định hướng phát triển giáo dục đại học giai đoạn mới, Thủ tướng cho biết, tình hình thế giới diễn biến phức tạp, khó lường: Cạnh tranh thương mại giữa các nước; hậu quả đại dịch COVID-19 kéo dài; xung đột quân sự; các vấn đề an ninh phi truyền thống, biến đổi khí hậu, nghèo đói và bệnh tật, già hóa dân số, cạn kiệt tài nguyên…
Đại hội lần thứ XIII của Đảng đặt ra những mục tiêu phát triển cụ thể cho giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045. Để đạt được mục tiêu đó, bên cạnh các động lực tăng trưởng truyền thống (đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng), chúng ta phải kiến tạo những động lực tăng trưởng mới để phát triển nhanh và bền vững, "đi sau nhưng về trước", "bắt kịp, tiến cùng và vượt lên".
Theo Thủ tướng, phát triển bền vững trở thành xu hướng bao trùm trên thế giới. Kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, tăng trưởng xanh đang là mô hình phát triển được nhiều quốc gia lựa chọn. Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn biến rất nhanh, có nhiều đột phá mới, tác động sâu rộng và đa chiều.
Giáo dục đại học đối mặt với nhiều thách thức mới: Áp lực tự điều chỉnh, đổi mới sáng tạo của các cơ sở giáo dục đại học để đáp ứng nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là các lĩnh vực mới nổi như công nghiệp chip bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, năng lượng tái tạo, hydrogen…; toàn cầu hóa, sức cạnh tranh của các cơ sở giáo dục đại học nước ngoài ngay tại Việt Nam; vấn đề cân đối nguồn lực để nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học…
"Chính vì vậy, kiến tạo động lực tăng trưởng mới để phát triển nhanh và bền vững là yêu cầu cấp thiết đặt ra", Thủ tướng khẳng định.
Trong bối cảnh nhiều khó khăn, thách thức, kinh nghiệm thực tiễn từ các quốc gia phát triển cho thấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và nguồn nhân lực chất lượng cao được xem là động lực tăng trưởng mới; giáo dục đại học là trụ cột quan trọng cho sự phát triển này.
Những thập niên vừa qua, thế giới chứng kiến sự vươn lên mạnh mẽ của các quốc gia, vùng lãnh thổ châu Á bao gồm Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc), Singapore và Trung Quốc nhờ vào chất lượng nguồn nhân lực, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo.
Theo Thủ tướng, các cơ sở giáo dục đại học, trong đó có ĐHQG TP Hồ Chí Minh phải phát huy hơn nữa vai trò của mình trong thực hiện mục tiêu đào tạo, tìm kiếm nhân tài, thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững, thực hiện sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Nghị quyết số 24-NQ/TW của Bộ Chính trị về Phương hướng phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 khẳng định: "Phát triển ĐHQG TP Hồ Chí Minh theo hướng trọng tâm, trọng điểm đạt trình độ tiên tiến, thuộc nhóm hàng đầu châu Á".
Thủ tướng đánh giá cao ĐHQG TP Hồ Chí Minh đã nhanh chóng xây dựng Đề án phát triển ĐHQG TP Hồ Chí Minh thuộc nhóm cơ sở giáo dục đại học hàng đầu châu Á. ĐHQG TP Hồ Chí Minh cần sớm hoàn thiện Đề án để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; trên cơ sở đó phải quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt trong thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp của Đề án để đến năm 2030, nằm trong nhóm 100 cơ sở giáo dục đại học hàng đầu châu Á, góp phần quan trọng trong kiến tạo động lực tăng trưởng mới nhanh và bền vững cho vùng Đông Nam Bộ nói riêng và cả nước nói chung, nhất là tại vùng ĐBSCL
Thủ tướng mong học sinh, sinh viên ĐHQG TP Hồ Chí Minh cần chủ động, tích cực tự học, tự nghiên cứu, tìm tòi, sáng tạo, nâng cao năng lực cá nhân; đặt mục tiêu học tập, nghiên cứu rõ ràng, phát triển khả năng tự học và nâng cao năng lực chuyên môn.
Cũng theo Thủ tướng, tuổi trẻ phải có lý tưởng, hoài bão, ước mơ, khát vọng, phải dấn thân, dám nghĩ, dám nói, dám làm, phải trải nghiệm và cống hiến; do vậy các bạn cần tích cực tham gia vào hoạt động xã hội và tình nguyện, tham gia vào các dự án và chương trình liên quan đến phát triển cộng đồng, nhất là giúp đỡ những người yếu thế.
Cùng với đó, tích cực sáng tạo và tư duy phản biện bằng cách tham gia vào các dự án và cuộc thi liên quan đến lĩnh vực quan tâm và có thế mạnh. Tích cực học hỏi và tìm kiếm cơ hội trong các chương trình giao lưu quốc tế. Mạnh dạn tham gia vào các chương trình trao đổi quốc tế, trải nghiệm học tập ở các quốc gia khác để mở rộng tầm hiểu biết; hợp tác với sinh viên, học sinh từ các quốc gia khác để học hỏi và chia sẻ kiến thức, ý tưởng và kinh nghiệm.
Đồng thời, khám phá cơ hội khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, tạo ra các ý tưởng mới và ứng dụng khoa học công nghệ vào thực tiễn; chủ động tham gia vào các chương trình, sự kiện khởi nghiệp để học hỏi từ những người thành công và xây dựng mạng lưới trong cộng đồng khởi nghiệp.
Thủ tướng cũng mong các học sinh, sinh viên mạnh dạn tham gia đóng góp ý kiến trong việc xây dựng chính sách và ra quyết định của các cấp chính quyền; tham gia tích cực vào các diễn đàn thảo luận, cuộc họp và sự kiện chính trị, kinh tế và xã hội.
"Với truyền thống nghìn năm văn hiến, dũng cảm, anh hùng của dân tộc ta; với một thế hệ trẻ tràn đầy nhiệt huyết, năng động, sáng tạo, nhiều ước mơ, nhiều năng lượng như những gương mặt tôi gặp gỡ ngày hôm nay, tôi tin tưởng những đam mê, ước mơ, hoài bão, khát vọng của tuổi trẻ sẽ tiếp tục được nuôi dưỡng, chắp cánh và trở thành hiện thực, góp phần xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng hùng cường, thịnh vượng, Nhân dân Việt Nam ngày càng ấm no, hạnh phúc", Thủ tướng phát biểu.
