Đạt nhiều thành tựu
Công tác thực hiện chính sách, pháp luật BHYT ở nước ta đã đạt được nhiều thành tựu. Sau khi Luật BHYT được ban hành năm 2008, số người tham gia BHYT tăng trưởng vượt bậc qua các năm.
Tỷ lệ dân số tham gia BHYT tăng từ 57% (năm 2009) lên 74,7% (năm 2015 – năm đầu tiên Luật BHYT sửa đổi 2014 có hiệu lực) và tính đến hết tháng 6/2023 đã đạt gần 92% với gần 91 triệu người tham gia BHYT.
Kết quả trên cho thấy, hầu hết người dân đã tham gia và được thụ hưởng chính sách BHYT nhân văn, ưu việt của Đảng và Nhà nước ta. Đây là tiền đề quan trọng để nước ta tiếp tục phấn đấu hiện thực hóa mục tiêu đạt 95% dân số tham gia BHYT vào năm 2025.
Cùng với đó, cơ hội để người dân được tiếp cận các dịch vụ KCB BHYT ngày càng mở rộng, số lượt KCB BHYT được quỹ BHYT chi trả tăng cao. Theo thống kê của BHXH Việt Nam, trong vài năm trở lại đây, mỗi năm quỹ BHYT chi trả trên 100 nghìn tỷ đồng cho việc KCB BHYT.
Riêng 6 tháng đầu năm 2023, cả nước có gần 83 triệu lượt người KCB BHYT nội trú và ngoại trú với số tiền giám định, thanh toán trên 57 nghìn tỷ đồng.
Chính sách BHYT đã giúp giảm chi trực tiếp từ “tiền túi” của người dân cho dịch vụ y tế, góp phần tạo nên sự công bằng trong chăm sóc sức khỏe, đặc biệt đối với người nghèo, cận nghèo, trẻ em dưới 6 tuổi. Nhiều trường hợp đã được quỹ BHYT chi trả chi phí KCB BHYT lên đến hàng tỷ đồng.
Thời gian qua, ngành BHXH Việt Nam đã nỗ lực thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ. Trong đó, BHXH Việt Nam đã luôn chủ động, tích cực phối hợp cùng ngành Y tế và các cơ sở KCB BHYT trong công tác xây dựng, tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về BHYT.
Bao gồm: Xây dựng chính sách, pháp luật về BHYT; phối hợp chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức triển khai thực hiện chế độ BHYT; thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm về BHYT…; kịp thời có những giải pháp hiệu quả trong việc tạo điều kiện và hỗ trợ tối đa cho người tham gia, thụ hưởng chính sách BHYT theo Luật định.
Phối hợp xây dựng, sửa đổi bổ sung chính sách pháp luật về BHYT
Cung cấp các dữ liệu về KCB, chi phí KCB, tổng kết kết quả đạt được, phân tích thuận lợi, khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện chính sách.
Đề xuất sửa đổi phù hợp trong các văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hướng dẫn thực hiện như: Luật khám bệnh, chữa bệnh, Luật đấu thầu (đối với đấu thầu thuốc và vật tư trang thiết bị y tế), Nghị định sửa đổi Nghị định 146/2018/NĐ-CP hướng dẫn một số biện pháp thi hành Luật BHYT.
Phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với Bộ Y tế và các bộ ngành khác tham mưu, đề xuất Quốc hội, Chính phủ ban hành nhiều chính sách nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong mua sắm, đấu thầu, quản lý và sử dụng thuốc, vật tư trang thiết bị y tế trong thời gian qua.
Giai đoạn dịch Covid-19, BHXH Việt Nam đã phối hợp với Bộ Y tế ban hành nhiều văn bản hướng dẫn về tổ chức KCB và thanh toán chi phí KCB BHYT phù hợp với giai đoạn dịch bệnh, tạo thuận lợi cho người tham gia BHYT và các cơ sở KCB.
BHXH Việt Nam đã góp phần quan trọng giúp Bộ Y tế theo dõi, giám sát việc thực hiện kỷ luật, kỷ cương KCB và thanh toán chi phí KCB BHYT theo đúng quy định, đảm bảo sử dụng hiệu quả nguồn quỹ BHYT.
Với sự kết nối liên thông dữ liệu KCB của gần 13 nghìn cơ sở KCB, và ứng dụng hệ thống giám định điện tử, việc quản lý, giám sát chi phí KCB BHYT đã đạt được nhiều kết quả. Các cơ sở KCB ngày một tuân thủ tốt hơn quy định của Bộ Y tế. Nếu năm 2017 số chi phí giảm trừ là 2.584 tỷ đồng, năm 2021 giảm trừ hơn 1.414 tỷ đồng đến năm 2022 còn 955 tỷ đồng.
Trong các năm qua, BHXH Việt Nam đã phát hiện nhiều trường hợp cấp giấy phép hoạt động của cơ sở KCB, chứng chỉ hành nghề không đúng quy định, hành nghề không đúng quy định. Góp phần minh bạch hơn trong thanh toán chi phí KCB.
Cải cách thủ tục hành chính trong KCB BHYT
2 Bộ đã phối hợp triển khai việc sử dụng thẻ căn cước công dân để KCB BHYT, thay cho thẻ BHYT giấy để đi KCB, giúp đơn giản hóa thủ tục, tiết kiệm thời gian cho người dân khi làm thủ tục KCB…
Bước đầu ứng dụng sinh trắc học tại cơ sở KCB vừa đảm bảo quyền lợi cho người dân, vừa tiết kiệm chi phí và tăng cường quản lý của các cơ quan, chống lãng phí, trục lợi quỹ BHYT. Tăng cường tương tác giữa người dân, cơ sở KCB và cơ quan BHXH.
Cung cấp, chia sẻ dữ liệu người tham gia BHYT, KCB BHYT nhằm xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về sức khỏe người dân
Khắc phục tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế
BHXH Việt Nam đã kịp thời quán triệt, chỉ đạo BHXH các địa phương cần nêu cao tinh thần trách nhiệm cao nhất, phối hợp chặt chẽ với ngành Y tế hướng dẫn giải quyết khó khăn vướng mắc và đảm bảo việc cung ứng đầy đủ thuốc, vật tư y tế phục vụ cho công tác KCB BHYT.
Đến quý 4/2022 tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế đã cơ bản được khắc phục tại tất cả các địa phương.
Phối hợp xử lý vướng mắc thanh toán chi phí KCB BHYT đối với các dịch vụ kỹ thuật được thực hiện trên các máy do nhà trúng thầu vật tư, hóa chất cung cấp sau khi trúng thầu vật tư, hóa chất, cơ bản. Các trang thiết bị y tế xã hội hoá chưa kịp chuyển đổi sang hình thức sở hữu theo quy định của Nghị định 151/2017/NĐ-CP.
Giải quyết khó khăn vướng mắc trong thanh toán chi phí KCB BHYT năm 2021 theo quy định của Nghị quyết số 144/NQ-CP và xử lý chi phí KCB chưa đủ điều kiện quyết toán trước năm 2021.
Giải quyết chi phí tồn chưa đủ điều kiện thanh toán trong các năm từ 2020 trở về trước. Tổng số tiền đã tổng hợp báo cáo Kiểm toán Nhà nước tháng 12/2022 là 2.128 tỷ đồng, trong đó, thuộc thẩm quyền của Bộ Y tế là 170 tỷ đồng.
Như vậy, với mục tiêu đặt quyền và lợi ích chính đáng của người tham gia BHYT lên hàng đầu, thời gian qua, ngành BHXH Việt Nam và ngành Y tế đã đồng thuận, thống nhất và quyết tâm cao trong công tác xây dựng, tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về BHYT với mục tiêu phát triển bền vững BHYT toàn dân.
Thời gian tới, với việc sửa đổi Luật BHYT, rất cần tiếp tục có sự phối hợp chặt chẽ, đồng thuận giữa hai ngành trong lĩnh vực xây dựng và thực hiện chính sách, để đảm bảo tốt nhất quyền lợi của người tham gia BHYT và khả năng cân đối, phát triển bền vững của quỹ BHYT.
