2 dự án gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 730 tỷ đồng
Ngày 27/3, TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh mở phiên tòa phúc thẩm xét xử vụ án “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.
Vụ án này liên quan đến 10 bị cáo nguyên là lãnh đạo Thành ủy, Văn phòng Thành ủy (VPTU) TP Hồ Chí Minh; lãnh đạo Công ty TNHH MTV Đầu tư và Xây dựng Tân Thuận (Công ty Tân Thuận) đã bán rẻ đất dự án KDC Phước Kiển (xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè) và dự án KDC Ven Sông (phường Tân Phong, quận 7) cho Công ty Cổ phần Quốc Cường Gia Lai gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 735 tỷ đồng.
Trước đó, tại phiên tòa sơ thẩm ngày 19/10/2022, TAND TP Hồ Chí Minh tuyên phạt nhóm bị cáo nguyên là lãnh đạo Thành ủy, VPTU TP Hồ Chí Minh, gồm: Tất Thành Cang (SN 1971, nguyên Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP) 6 năm tù, tổng hợp với bản án trước là 14 năm 6 tháng tù. Phạm Văn Thông (SN 1960, nguyên Phó Chánh VPTU) 11 năm tù, tổng hợp với bản án trước tổng cộng 17 năm tù. Huỳnh Phước Long (SN 1967, nguyên Trưởng phòng Quản lý đầu tư kinh doanh vốn thuộc VPTU) 9 năm tù, tổng hợp với bản án trước là 21 năm tù. Phan Thanh Tân (SN 1965, nguyên Phó Chánh VPTU) 3 năm tù.
Đối với nhóm bị cáo thuộc Công ty Tân Thuận bị tuyên phạt: Trần Công Thiện (SN 1965, nguyên Tổng Giám đốc) 13 năm tù, tổng hợp với bản án trước là 26 năm tù. Nguyễn Văn Minh (SN 1957, nguyên Chủ tịch HĐTV) 8 năm tù, tổng hợp hình phạt trước đó, tổng cộng 11 năm. Trần Tấn Hải (SN 1975, nguyên Phó Tổng Giám đốc) 5 năm tù. Nguyễn Xuân Tùng (SN 1970, nguyên Trưởng phòng Kinh tế Tổng hợp) 4 năm tù. Nguyễn Thị Ngọc Bích (SN 1972, nguyên Kế toán trưởng) 4 năm tù. Nguyễn Hoàng Việt (SN 1960, nguyên Kiểm soát viên) 3 năm tù.
Về trách nhiệm dân sự, tòa án cấp sơ thẩm cho rằng, dự án KDC Ven Sông đã được Công ty Tân Thuận chuyển nhượng cho Công ty Quốc Cường Gia Lai phần diện tích hơn 11.900m2 với giá 239 tỷ đồng. Kết quả định giá khu đất này là 522 tỷ đồng, do đó số tiền thất thoát là 283 tỷ đồng. Phần đất này Công ty Quốc Cường Gia Lai đã xây dựng dự án và bàn giao cho người dân nên không thể thu hồi. Do đó, tòa án cấp sơ thẩm buộc bị cáo Trần Công Thiện và những người liên quan đến sai phạm (trừ bị cáo Tất Thành Cang) phải liên đới bồi thường cho Công ty Tân Thuận 283 tỷ đồng. Phần diện tích còn lại của dự án, tòa tuyên bàn giao cho UBND TP xem xét giải quyết theo quy định của pháp luật.
Công ty Quốc Cường Gia Lai kháng cáo xin lại 16,9 tỷ đồng
Sau khi có bản án sơ thẩm, 9/10 bị cáo kháng cáo xin giảm nhẹ mức án và yêu cầu tòa cấp phúc thẩm xem xét lại mức bồi thường thiệt hại. Riêng bị cáo Tất Thành Cang không kháng cáo.
5 người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan cũng kháng cáo. Trong đó, Công ty Quốc Cường Gia Lai kháng cáo xin tiếp nhận phần đất còn lại tại dự án KDC Ven Sông. Đồng thời, xin nhận lại 16,9 tỷ đồng là tiền lãi từ việc chuyển nhượng dự án KDC Phước Kiển mà Công ty Quốc Cường Gia Lai gửi tại cơ quan chức năng. Số tiền này bị tòa cấp sơ thẩm tuyên trả cho Công ty Tân Thuận, còn 10 bị cáo phải có trách nhiệm bồi thường lại cho Công ty Quốc Cường Gia Lai.
Về phía Viện KSND TP Hồ Chí Minh cũng có kháng nghị TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh khi xét xử phúc thẩm theo hướng xác định thời điểm thất thoát tài sản Nhà nước. Theo Viện KSND, thiệt hại của vụ án phải tính đến thời điểm 2 bên hủy hợp đồng và thời điểm khởi tố vụ án là 283 tỷ đồng. Tòa án cấp sơ thẩm nhận định và quyết định thời điểm xác định tài sản Nhà nước bị thất thoát khi hành vi phạm tội xảy ra chỉ với 207 tỷ đồng là không có căn cứ.
Nội dung vụ án
Công ty Tân Thuận có 100% vốn của Thành ủy TP Hồ Chí Minh. Tháng 8/2009, được UBND TP Hồ Chí Minh cho làm chủ đầu tư dự án KDC Phước Kiển, tổng diện tích 509.214m2. Đến ngày 31/12/2013, Công ty Tân Thuận mới đền bù được 324.970m2 đất, với số tiền hơn 151 tỷ đồng nên chưa hoàn tất việc bồi thường, lập và trình phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng 1/500 dẫn đến hết hạn.
Tháng 8/2016, Công ty Quốc Cường Gia Lai đề nghị hợp tác đầu tư với tỷ lệ 75%-25% hoặc xin nhận chuyển nhượng 100% dự án KDC Phước Kiển. Sau đó, Trần Công Thiện tổ chức nhiều cuộc họp và ban hành nhiều văn bản. Ngày 1/6/2017, VPTU ban hành thông báo 512-TB/VPTU truyền đạt ý kiến của ông Tất Thành Cang chấp thuận chủ trương theo đề xuất của Công ty Tân Thuận, việc chuyển nhượng phải đảm bảo giá trị ngang giá thị trường và đúng quy định pháp luật. Từ ý kiến chấp thuận, Trần Công Thiện ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng 324.970,6m2 đất trị giá 419.212.590.000 đồng cho Công ty Quốc Cường Gia Lai do bà Nguyễn Thị Như Loan làm đại diện, với giá 1.290.000 đồng/m2, gây thiệt hại tại dự án này là 202.618.511.900 đồng.
Đối với dự án KDC Ven Sông, tổng diện tích 269.229m2, chia thành 4 khu. Năm 2008, Công ty Tân Thuận ký hợp đồng hợp tác kinh doanh số 22/HĐKT/2008 (hợp đồng 22) với Công ty Cổ phần Hoàng Anh Gia Lai (Công ty Hoàng Anh Gia Lai) với tỷ lệ 55%-45% để xây dựng dự án khu cao ốc căn hộ - thương mại ven sông Tân Phong tại khu IV – KDC Ven Sông. Đến năm 2012, Công ty Hoàng Anh Gia Lai chuyển nhượng 45% vốn góp cho công ty con là Công ty Cổ phần Xây dựng và Phát triển nhà Hoàng Anh, và công ty này chuyển luôn 45% vốn góp cho Công ty Quốc Cường Gia Lai.
Ngày 15/12/2015, Công ty Quốc Cường Gia Lai có văn bản đề nghị Công ty Tân Thuận chuẩn bị tài sản thế chấp để vay vốn đầu tư triển khai dự án hoặc bán luôn 55% vốn góp của Công ty Tân Thuận cho Công ty Quốc Cường Gia Lai để triển khai dự án KDC Ven Sông.
Tương tự như ở dự án KDC Phước Kiển, Công ty Tân Thuận sử dụng sai mục đích chứng thư. Ngày 22/2/2016, Trần Công Thiện ký tờ trình 73/TTr-TT, xin chủ trương chuyển nhượng cho Công ty Quốc Cường Gia Lai 45% trong 55% vốn góp của hợp đồng 22 với giá 186,264 tỷ đồng, giữ lại 10% và được Phạm Văn Thông ký văn bản chấp thuận. Tiếp đó, Trần Công Thiện ký hợp đồng 50/HĐKT/2016 hợp tác kinh doanh khu IV - KDC Ven Sông, tỷ lệ vốn góp và phân chia sản phẩm: Công ty Tân Thuận 10%, Công ty Quốc Cường Gia Lai 90%.
Ngày 9/9/2017, Công ty Quốc Cường Gia Lai đề nghị mua nốt 10% vốn góp còn lại của Công ty Tân Thuận để đủ điều kiện xin làm chủ đầu tư dự án. Sau đó, Trần Công Thiện ký văn bản gửi VPTU xin chủ trương phân chia sản phẩm bằng hình thức hoán đổi 10% vốn góp thành sàn căn hộ và thuận chủ trương cho lập thủ tục chuyển nhượng dự án cho Công ty Quốc Cường Gia Lai làm chủ đầu tư. Chủ trương này được Phan Thanh Tân đại diện VPTU ký văn bản chấp thuận cho chuyển nhượng sang Công ty Quốc Cường Gia Lai. Thiệt hại tại dự án KDC Ven Sông được xác định hơn 532,6 tỷ đồng.
