Phương Tây có thể thiệt hại gần 300 tỷ USD nếu tịch thu tài sản Nga

Hiện nay, nhóm 7 nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) và Liên minh châu Âu đang bàn kế hoạch sử dụng lợi nhuận từ các tài sản Nga bị phong tỏa để bảo đảm cho khoản vay 50 tỷ USD dành cho Ukraine.

Tuy nhiên, theo tính toán của Sputnik dựa trên số liệu thống kê quốc gia, bước đi này có thể khiến các nước phương Tây thiệt hại ít nhất 285 tỷ USD.

Tuần trước, truyền thông Mỹ đưa tin, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen đã đề xuất sử dụng tài sản Nga bị đóng băng để phát hành một “khoản vay bồi thường” cho Ukraine trong một bài phát biểu tại Strasbourg, Pháp.

Trong bối cảnh Ukraine đối mặt với khoản thâm hụt ngân sách ước tính 8 tỷ euro trong năm 2026, bà Von der Leyen gợi ý châu Âu sẽ cần chuyển nguồn tài trợ mới để hỗ trợ quốc gia đã bị chiến sự tàn phá trong hơn 3 năm qua.

Ý tưởng của Chủ tịch EC là sử dụng các khoản tiền mặt gắn liền với khối tài sản bị đóng băng của Nga để bảo đảm cho một khoản vay mới dành cho Ukraine.

Bà Von der Leyen nhấn mạnh rằng khoản vay này “cũng sẽ rất quan trọng trong trung và dài hạn đối với an ninh của Ukraine, như tài trợ cho lực lượng vũ trang Ukraine, đóng vai trò tuyến phòng thủ đầu tiên về đảm bảo an ninh".

Theo bà Von der Leyen, điểm quan trọng nhất là phương án này sẽ không tịch thu trực tiếp tài sản của Nga, điều mà đa số các nước EU phản đối vì lo ngại về pháp lý và tài chính.

Tuy nhiên, một số nước châu Âu trước đây đã bác bỏ ý tưởng “khoản vay bồi thường” vì lo ngại đây có thể là hành động không tuân theo luật pháp quốc tế.

Bỉ đặc biệt nhạy cảm với vấn đề này vì nước này là nơi đặt trụ sở của Euroclear, công ty tài chính đang nắm giữ các tài sản Nga bị phong tỏa.

Tuần trước, Ngoại trưởng Bỉ Maxime Prevot cảnh báo rằng việc tịch thu tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga đang bị đóng băng, có nguy cơ gây ra tổn hại nghiêm trọng cho nền kinh tế châu Âu.

Về phần mình, Nga nhiều lần cảnh báo sẽ áp dụng các biện pháp đáp trả nếu phương Tây tiến tới tịch thu tài sản.

Theo số liệu mới nhất, tính đến cuối năm 2023, tổng vốn đầu tư trực tiếp từ EU, G7, Australia, Na Uy và Thụy Sĩ tại Nga đạt khoảng 285 tỷ USD. Con số thực tế có thể còn cao hơn, do các “quốc gia không thân thiện” bị cấm rút vốn khỏi Nga và dữ liệu chính thức về khối lượng tiền bị phong tỏa trong các tài khoản loại C chưa được công bố.

Riêng EU đầu tư tới 238 tỷ USD, trong đó Síp nắm giữ 145,4 tỷ USD; Pháp là 21,7 tỷ USD; Đức 19,2 tỉ USD; Hà Lan ước khoảng 20,8 tỷ tỉ USD; Italia 12,6 tỷ USD; Áo 6,9 tỷ USD; các nước EU khác đạt 11,5 tỷ USD.

Trong nhóm G7, Mỹ là nhà đầu tư lớn nhất tại Nga với 7,7 tỷ USD. Nhật Bản xếp thứ hai với 4,8 tỷ USD, tiếp đến là Canada 3,9 tỷ USD và Anh 3 tỷ USD.

Ngoài ra, Thụy Sĩ có 27,5 tỷ USD, Na Uy 43 triệu USD, Australia khoảng 400 triệu USD.

Sputnik lưu ý rằng các tính toán dựa trên số liệu từ những quốc gia “không thân thiện” về đầu tư trực tiếp vào kinh tế Nga, tức những khoản đầu tư chiếm ít nhất 10% cổ phần hoặc vốn của doanh nghiệp.

Sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, phương Tây áp đặt hàng loạt biện pháp trừng phạt, trong đó có việc đóng băng dự trữ của Ngân hàng Trung ương Nga.

Theo báo cáo của Ngân hàng Trung ương Nga, tính đến cuối tháng 6/2021, khoảng 288 tỷ USD dự trữ của Ngân hàng Trung ương Nga được gửi tại Áo, Anh, Đức, Canada, Mỹ, Pháp và Nhật Bản, cùng 63 tỷ USD ở các nước khác không nêu tên.

Đầu năm 2022, Ngân hàng Trung ương Nga cho biết, tổng dự trữ ngoại hối của nước này đạt 630,6 tỷ USD, trong đó một nửa được giữ bằng các đồng tiền tệ dự trữ chủ chốt.