Vì dịp Giáng sinh và Năm mới rất gần nhau nên mốn Quà Giáng sinh gửi đến muộn thì lại được coi luôn thành cả Quà Năm mới. Chỉ có điều ở đây là trong khi Quà Giáng sinh có thể gửi đi muộn thì Quà Năm mới lại phải được chuyển đến kịp thời.
Món quà ấy được phía Triều Tiên tiết lộ ở nội dung trong bài phát biểu - mà truyền thông Phương Tây thông tin là dài 7 giờ đồng hồ - của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un khi kết thúc hội nghị 4 ngày liền của BCH Trung ương Đảng Lao động Triều Tiên và ở thông điệp đầu năm mới 2020 của người này. Món quà của Triều Tiên không phải là một vụ thử hạt nhân mới, không phải lại phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa, không phải thử nghiệm thế hệ động cơ tên lửa mới và cũng không phải một vụ phóng tên lửa mới đẩy vệ tinh lên quỹ đạo. Hiện tại thì không phải vậy, nhưng như thế không có nghĩa là không mà chắc chắn chỉ là chưa phải vậy.
Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un |
Lý do ở chỗ Triều Tiên không hài lòng với việc Mỹ dây dưa và dền dứ trong đàm phán hoà bình trực tiếp với Triều Tiên, ở chỗ Mỹ không chịu đáp ứng tối hậu thư của Triều Tiên đặt thời hạn cho tới cuối năm 2019 vừa qua phải đưa ra đề nghị và lộ trình cụ thể cho đàm phán hoà bình với Triều Tiên để tiến trình này được thực chất hoá thật sự. Lý do ở chỗ Triều Tiên hiện không có sự lựa chọn nào khác ngoài phải thay đổi định hướng chính sách đối với tiến trình đàm phán này nói riêng và đối với mối quan hệ của Triều Tiên với Mỹ nói chung. Một khi đã đưa ra tối hậu thư cho Mỹ mà Mỹ không chịu đáp ứng thì Triều Tiên phải sử dụng ngay liệu pháp khác với Mỹ nếu như không muốn bị tổn hại về thể diện và bị coi chẳng khác gì một con hổ giấy. Hơn nữa, chẳng phải nếu tiến trình này cứ tiếp tục ì ạch như thời gian qua thì chỉ có Mỹ được lợi chứ Triều Tiên đâu có gặt hái được thêm cái gì đáng kể nào. Từ đó có thể thấy là chậm nhất ở trong thông điệp đầu năm của ông Kim Jong-un, phía Triều Tiên phải công bố những điều chỉnh chính sách đối với Mỹ và cái bất ngờ, nếu có, ở đây chỉ ở mức độ nội dung và ở chỗ phía Triều Tiên coi đấy là món Quà Giáng sinh.
Những cái mới có thể được khái quát hoá trong 4 điểm sau đây. Thứ nhất là một sốbthay đổi và biến động nhân sự trong bộ máy đảng và chính quyền. Thứ hai, Triều Tiên khẳng định quyết tâm tự chủ, tự lập và tự cường. Thứ ba, Triều Tiên trù liệu và chuẩn bị cho thời kỳ tới sẽ lại khó khăn và sẵn sàng đối địch trở lại với Mỹ. Và thứ tư là tuyên bố chấm dứt cam kết đơn phương về ngừng thử hạt nhân và tuyên cáo sở hữu loại vũ khí chiến lược hiện đại mới. Đương nhiên, đi cùng với những điều chỉnh chính sách này có phê phán Mỹ, thể hiện tâm trạng không tin tưởng Mỹ và không còn kiên nhẫn được nữa với Mỹ.
Thực chất nội dung món Quà của Triều Tiên gửi tới Mỹ là thông điệp Triều Tiên sẵn sàng đối địch Mỹ như trước đây và tuyên bố khôi phục chương trình hạt nhân, tiếp tục chương trình tên lửa và sở hữu loại vũ khí chiến lược hiện đại mới.
So với những dự báo và lo ngại trước khi năm 2020 bắt đầu thì mức độ "Quà của Triều Tiên" như đã được thể hiện ở trên thật ra không "nặng ký" bằng, nhưng định hướng thì lại rất rõ ràng và không ngoài mọi dự liệu. Xem ra, Triều Tiên chủ ý vận dụng sự điều chỉnh chính sách này theo lộ trình bao gồm nhiều bước đi với nhiều mức độ quyết liệt khác nhau để chơi được con chủ bài nhiều lần chứ không chỉ một lần. Việc này có thể có 2 nguyên nhân. Thứ nhất, Triều Tiên ở vào thời điểm hiện tại vẫn có ý để ngỏ khả năng và cơ hội duy trì và thúc đẩy tiến trình đàm phán với Mỹ nếu phía Mỹ thay đổi quan điểm chính sách và đáp ứng điều kiện của Triều Tiên. Thứ hai, Triều Tiên lưu ý đến việc năm 2020 là năm bầu cử tổng thống và quốc hội ở Mỹ nên tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ có nhu cầu dùng đối ngoại phục vụ đối nội và việc xử lý mối quan hệ giữa Mỹ và Triều Tiên sẽ có thể trở nên rất quan trọng đối với ông Trump. Triều Tiên sẽ lựa theo diễn biến tình hình ở Mỹ mà điều tiết mức độ thực hiện những điều chỉnh chính sách mới kia.
Phía Mỹ phản ứng kiềm chế và ôn hoà bởi phía Triều Tiên mới chỉ tuyên cáo chứ chưa có hành động cụ thể và vì lợi ích của Mỹ là duy trì lâu như có thể được tình trạng hiện tại giữa hai bên. Nhưng hiện có thể chắc được một điều là tình trạng ấy không còn tồn tại dài lâu nữa.