Hơn 2 tuần qua, thời tiết ở Quảng Ngãi có sự chênh lệnh nhiệt độ khá cao, nắng ấm vào ban ngày nhưng lạnh vào ban đêm và sáng sớm. Thêm vào đó, sương mù cũng xuất hiện, tạo điều kiện cho bệnh đạo ôn phát sinh, lây lan và gây hại nặng cho lúa vụ Đông Xuân 2022- 2023.
Gia đình ông Hồ Thanh Xuân (thôn 3, xã Đức Chánh, huyện Mộ Đức) gieo sạ 5 sào lúa (sào 500m2/sào). Cách đây khoảng 1 tuần, ông ra thăm đồng, phát hiện một số đám ruộng có biểu hiện của bệnh đạo ôn như lá lúa nổi dày đặc các chấm đem, một số vùng chuyển sang màu vàng, gié lúa bị khô.
“Mấy vụ vừa qua, lúa vùng này ít bị nhiễm đạo ôn lắm, vậy mà năm nay thời tiết sương mù nhiều, số lượng nhiễm đạo ôn cao hơn hẳn. Riêng nhà tôi có 3 sào bị nhiễm rồi”- ông Xuân cho biết.
Lo ngại lúa bị lép hạt, khô bông do đạo ôn gây ra, làm sụt giảm năng suất, ông Xuân phải mua thuốc về phun phòng trừ.
Vụ Đông Xuân 2022 – 2023, toàn tỉnh Quảng Ngãi gieo sạ gần 38.000ha lúa. Trong đó, trên 6.500ha lúa trà sớm đã chín và thu hoạch, gần 28.000ha chính vụ đang trong giai đoạn trổ đều - vào sữa; hơn 3.300ha đang vào thời kỳ làm đòng.
Thế nhưng, bệnh đạo đang lan rộng, xuất hiện trên nhiều diện tích ở hầu hết các huyện đồng bằng của tỉnh Quảng Ngãi khiến người trồng lúa vô cùng lo lắng.
Ngày nào ông Nguyễn Trung Thành (trú thôn Điền Trang, xã Nghĩa Trung, huyện Tư Nghĩa) cũng ra đồng thăm lúa với tâm trạng thấp thỏm không yên.
“Phải theo dõi, thấy xuất hiện đạo ôn là lo xử lý liền. Trời đang có sương mù, nếu bón phân không cân đối, thừa đạm thì chắc chắn bệnh đạo ôn sẽ phát triển và lây lan mạnh”- ông Thành chia sẻ.
Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Quảng Ngãi Nguyễn Thế Vĩnh cho hay, bệnh đạo ôn xuất hiện ở nhiều địa phương và xâm nhập vào cổ lá. Nếu không chủ động phòng trừ tốt thì bệnh sẽ ảnh hưởng đến cổ bông, gây thiệt hại lớn về năng suất, chất lượng lúa.
“Các địa phương và bà con nông dân cần theo dõi, chủ động phòng trừ trên những ruộng lúa đã có vết bệnh đạo ôn lá hoặc những ruộng lúa khi lúa trổ lá còn màu xanh tốt”- ông Vĩnh nói.
Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Quảng Ngãi, hiện nay, bệnh đạo ôn lá gây hại phổ biến trên trà lúa giai đoạn đòng - trổ với tổng diện tích nhiễm là 750,5ha. Trong đó, nhiễm nhẹ 538ha, nhiễm trung bình 171,5ha, nặng 41ha. Tỷ lệ phổ biến từ 5 - 10%, nơi cao từ 25 - 30% và phân bố ở hầu hết các huyện/thị xã đồng bằng và TP Quảng Ngãi.
Bệnh đạo ôn cổ bông cũng phát sinh gây hại cục bộ trên trà lúa giai đoạn trổ đều - chắc xanh với tổng diện tích nhiễm 87,2ha. Trong đó, diện tích nhiễm nhẹ 72,7ha; nhiễm trung bình 12,5ha và nhiễm nặng 2ha. Tỷ lệ nhiễm phổ biến từ 3 - 8%, nơi cao từ 10 - 20%, phân bố ở huyện: Mộ Đức, Tư Nghĩa, Bình Sơn, Sơn Tây và thị xã Đức Phổ.
