Cách đây chưa đầy một tháng, người dân New Zealand gần như mất hút trong nhà, rút lui khỏi những khu vực công cộng. Những làn đường ô tô và phố xá hầu như vắng bóng người, các cửa hàng đóng, trường học và sân chơi vắng tanh. Ngay sau khi phát hiện một trường hợp mắc biến thể Delta, chính phủ nước này đã ngay lập tức đưa ra hạn chế nghiêm ngặt bậc nhất, hay còn gọi là phong tỏa khẩn cấp độ 4.
Bẻ cong đường xu hướng Delta
Đó là mối đe dọa mới đối với quốc gia được xếp hạng kiềm chế đại dịch hiệu quả nhất trên toàn cầu. Trước đây, New Zealand chưa từng đối mặt với đợt bùng phát Delta.
Australia, giống như New Zealand, đã duy trì chiến lược loại trừ Covid (0 Covid) trong suốt năm đầu đại dịch, nhưng hiện phải vật lộn với đợt bùng phát ở New South Wales (NSW) và Victoria. Cả hai quốc gia đều có chưa tới 1/3 dân số được tiêm chủng. Tại NSW, số ca nhiễm mới thường xuyên đạt hơn 1.400 ca/ngày, tiểu bang này cho thấy ví dụ về kịch bản xấu mà New Zealand có thể gặp phải.
Nhưng giờ đây, New Zealand đang cho thấy họ có thể bẻ cong đường xu hướng của biến thể Delta.
Giáo sư Michael Baker, nhà dịch tễ học và chuyên gia sức khỏe cộng đồng cho biết: “Có dấu hiệu khả quan về khả năng chấm dứt đợt bùng phát này”.
Tại các quốc gia khác, tốc độ tăng trưởng theo cấp số nhân của biến thể Delta nhanh chóng biến đường xu hướng trở thành chiều dọc. Đối với nhiều quốc gia đang trong giai đoạn bùng phát dịch bệnh, mục tiêu là “bẻ cong” đường xu hướng đó dần sang nghiêng nhằm giúp hệ thống y tế không sụp đổ.
Ở New Zealand và đối với một số quốc gia Châu Á - Thái Bình Dương khác theo đuổi chiến lược zero Covid, mục tiêu này còn tham vọng hơn. Họ nhắm đến mục tiêu không chỉ giảm bớt đường xu hướng mà còn bẻ cong hoàn toàn nó, buộc số ca mắc Covid-19 mới trở về 0 và triệt tiêu hoàn toàn nguy cơ lây nhiễm.
Vài giờ sau khi xác nhận trường hợp Delta đầu tiên xuất hiện trong cộng đồng, Thủ tướng Jacinda Ardern đã ra lệnh phong tỏa toàn quốc, quyết định nhận được sự ủng hộ từ người dân và các cấp chính quyền. Hiện tại, chính quyền của Thủ tướng Ardern đang đẩy mạnh chiến lược phong tỏa. Đáng chú ý là phương thức này vẫn được người dân New Zealand ủng hộ, điều giúp số ca nhiễm ở nước này được kiềm chế ở mức 3.000 ca.
Cho tới nay, chưa đầy một tháng từ khi phát hiện ca biến thể Delta duy nhất, New Zealand đã cho thấy khả năng kiểm soát tốt tình hình.
Sau khi đạt đỉnh vào cuối tháng 8 ở mức 83 ca mỗi ngày,– số ca mắc mới trong tuần đã giảm còn chưa tới 21. Vào giữa tuần qua, con số này giảm xuống còn 15, và sau đó là 13, rồi 11. Các chuyên gia dự đoán con số này sẽ giảm xuống mức 1 con số vào tuần tới. TP Auckland, trung tâm của đợt bùng phát, vẫn đang bị phong tỏa ở cấp độ 4.
Còn chặng đường dài phía trước
"Đó không phải là một con đường dễ dàng", theo chuyên gia Baker. Vào tháng 8, dịch bùng phát bắt đầu giống như cơn ác mộng. Câu lạc bộ đêm, nhà thờ, nhà hàng, bệnh viện, trường học - các ca nhiễm dường như xuất hiện ở khắp mọi nơi, đòi hỏi những biện pháp quyết liệt.
Nhưng trên bình diện quốc tế, một số nước cho rằng New Zealand đã phản ứng thái quá.
“Bất kỳ bang và vùng lãnh thổ nào nghĩ rằng họ có thể tự bảo vệ mình khỏi Covid đặc biệt là chủng Delta mãi mãi, thật vô lý,” Thủ tướng Australia Scott Morrison từng khẳng định. “New Zealand không thể làm điều đó. Họ vẫn theo chiến lược loại trừ."
Tuy nhiên, chính phủ New Zealand cho đến nay vẫn kiên định với zero Covid-19 - một chiến lược cho phép người dân duy trì cuộc sống bình thường trong năm đại dịch qua. Thủ tướng Jacinda Ardern cho biết: “Mặc dù chúng tôi biết Delta là kẻ thù nguy hiểm hơn, nhưng các biện pháp giúp kiềm chế virus vào năm ngoái có thể được áp dụng để tiếp tục đánh bại bệnh dịch”.
Diễn biến này có thể đưa ra đảm bảo nhất định cho New Zealand rằng chiến lược "đi mạnh và đi sớm" của quốc gia này có thể ngăn chặn biến thể Delta.
Các chuyên gia thận trọng cảnh báo rằng vẫn còn một chặng đường dài phía trước - khi con số tuyệt đối đang giảm, New Zealand cũng cần giảm nguy cơ xuất hiện các “sự kiện phơi nhiễm”, hoặc người bị cách ly.
