Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kiểm toán nhà nước, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Đức Hải cho biết, theo Chương trình kỳ họp, ngày 25/10/2019, các vị đại biểu Quốc hội đã thảo luận tại hội trường về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kiểm toán nhà nước.
Trên cơ sở tổng hợp ý kiến thảo luận của các vị đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Ủy ban Tài chính - Ngân sách chủ trì, phối hợp với Kiểm toán nhà nước và các cơ quan liên quan tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện Dự thảo luật, cụ thể:
Về cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động kiểm toán, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, việc quy định các đối tượng có liên quan đến hoạt động kiểm toán là một trong những nội dung sửa đổi quan trọng nhằm xác lập cơ sở pháp lý, tạo thuận lợi cho Kiểm toán nhà nước trong quá trình thực thi nhiệm vụ, đồng thời bổ sung các quy định nhằm bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động kiểm toán. Các nội dung thể hiện trong Dự thảo luật đã chỉ rõ cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan phải được xác định trong quá trình kiểm toán tại đơn vị được kiểm toán, đó là các đối tượng có liên quan đến việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công của đơn vị được kiểm toán để bảo đảm cụ thể, rõ ràng, chặt chẽ. Dự thảo luật cũng quy định rõ chỉ thực hiện kiểm tra, đối chiếu các nội dung liên quan trực tiếp đến nội dung, phạm vi kiểm toán của đơn vị được kiểm toán tại các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan. Trong trường hợp cần kiểm toán toàn diện đối với nhóm đối tượng này, Kiểm toán nhà nước phải thực hiện quy trình để bổ sung vào kế hoạch kiểm toán và ban hành quyết định kiểm toán theo quy định tại Mục 1 Chương IV Luật hiện hành. Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin cho giữ như quy định của Dự thảo luật.
Về nhiệm vụ, quyền hạn của Kiểm toán nhà nước, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo cơ quan thẩm tra phối hợp với Kiểm toán nhà nước rà soát quy định Kiểm toán nhà nước xem xét, quyết định kiểm toán khi có dấu hiệu tham nhũng và thấy rằng, đúng như ý kiến đại biểu đã nêu, quy định “dấu hiệu tham nhũng” là chưa rõ ràng và khó khả thi. Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội bỏ cụm từ “khi có dấu hiệu tham nhũng”. Về việc bổ sung một số chủ thể được đề nghị kiểm toán theo quy định tại Điều 59 của Luật Phòng, chống tham nhũng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu ý kiến đại biểu đã bổ sung quy định Kiểm toán nhà nước có nhiệm vụ xem xét, quyết định việc kiểm toán theo quy định của Luật Phòng, chống tham nhũng, đồng thời sửa đổi, bổ sung căn cứ ban hành quyết định kiểm toán tại khoản 3 Điều 30 của Luật hiện hành để bảo đảm tính thống nhất. Ngoài ra, tiếp thu ý kiến đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho bổ sung quy định về cơ chế phản hồi của Kiểm toán nhà nước trong trường hợp không thực hiện kiểm toán và bổ sung quy định về cung cấp kết quả kiểm toán cho các chủ thể đề nghị kiểm toán theo quy định của Luật Phòng, chống tham nhũng.
Tại Phiên họp, với 454 đại biểu Quốc hội biểu quyết tán thành, chiếm 94 %, Quốc hội đã thông qua Luật Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kiểm toán nhà nước.
Theo đó, Luật quy định khi thực hiện kiểm toán, Kiểm toán nhà nước được quyền truy cập, khai thác hoặc ủy quyền bằng văn bản theo quy định của pháp luật cho thành viên Đoàn kiểm toán truy cập, khai thác trên hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia và dữ liệu điện tử của đơn vị được kiểm toán, của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động kiểm toán để thu thập thông tin, tài liệu liên quan trực tiếp đến nội dung, phạm vi kiểm toán dưới sự giám sát về phạm vi truy cập, khai thác của đơn vị được kiểm toán và cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động kiểm toán; việc truy cập dữ liệu phải tuân thủ quy định của pháp luật và chịu trách nhiệm bảo vệ bí mật, bảo mật, an toàn theo quy định của pháp luật.
Đồng thời, Luật cũng quy định Kiểm toán nhà nước tổ chức thực hiện kiểm soát chất lượng kiểm toán nhằm bảo đảm mọi hoạt động kiểm toán đều được kiểm tra, soát xét về chất lượng. Kiểm soát chất lượng kiểm toán được thực hiện thường xuyên, liên tục đối với toàn bộ hoạt động kiểm toán của Kiểm toán nhà nước. Tổng Kiểm toán nhà nước quy định cụ thể về tổ chức thực hiện kiểm soát chất lượng kiểm toán.
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kiểm toán nhà nước quy định việc khiếu nại, giải quyết khiếu nại trong hoạt động kiểm toán nhà nước được thực hiện theo quy định của Luật này và các quy định khác của Luật Khiếu nại mà không trái với quy định của Luật này. Khiếu nại trong hoạt động kiểm toán nhà nước bao gồm: Khiếu nại về hành vi của Trưởng Đoàn kiểm toán, Tổ trưởng Tổ kiểm toán, thành viên Đoàn kiểm toán; Khiếu nại về đánh giá, xác nhận, kết luận, kiến nghị kiểm toán trong báo cáo kiểm toán, thông báo kết quả kiểm toán, thông báo kết luận, kiến nghị của Kiểm toán nhà nước.
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kiểm toán nhà nước có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2020./.
