Việt Nam được coi là một trong 3 nước dễ bị tổn thương nhất trên thế giới với các tác động của BĐKH và nước biển dâng. BĐKH đang diễn ra gay gắt và nhanh hơn kịch bản dự báo. Từ cuối năm 2014 đến 2016, do tác động của hiện tượng thời tiết El nino, 18 tỉnh, TP khu vực Nam Trung Bộ, Tây Nguyên và Đồng bằng sông Cửu Long phải hứng chịu hạn hán, xâm nhập mặn trên diện rộng làm ảnh hưởng đến cuộc sống của khoảng 2 triệu người dân, thiệt hại hàng trăm ngàn héc ta lúa.
Ước tính thiệt hại về kinh tế là 15.000 tỷ đồng. Đợt mưa lũ tại các tỉnh miền Trung trong tháng 10 và tháng 11/2016 cũng gây ra nhiều thiệt hại lớn.
Theo tính toán của Bộ NN&PTNT, trong giai đoạn từ 2016 - 2020, nguồn kinh phí cần để khắc phục những hậu quả do El nino gây ra là hơn 25.000 tỷ đồng. Trước mắt, trong năm nay sẽ cần hơn 3.700 tỷ đồng để hỗ trợ giống khôi phục sản xuất, cung cấp thiết bị lọc nước, sửa chữa công trình cấp nước sinh hoạt và nâng cấp công trình phòng chống hạn, mặn cấp bách.
Cùng với sự hỗ trợ của ngân sách Nhà nước và địa phương, năm 2016, lần đầu tiên Chính phủ Việt Nam kêu gọi các tổ chức quốc tế hỗ trợ ứng phó với thiên tai. Tính đến đầu tháng 7, các đối tác và tổ chức quốc tế đã hỗ trợ khẩn cấp hơn 16 triệu USD (tương đương hơn 350 tỷ đồng) giúp Việt Nam khắc phục hậu quả thời tiết cực đoan của El nino.
Dù ảnh hưởng từ BĐKH là hiện hữu nhưng năng lực ứng phó của nông dân vẫn còn hạn chế. Ths Ngô Xuân Kiều (Viện Khoa học thủy lợi) cho biết, hiện nay để sản xuất một ly cà phê ở Việt Nam cần 140 lít nước. Để sản xuất 1kg cà phê, Nhà nước đã bù lỗ 1.000 đồng trợ cấp để xây dựng công trình thủy lợi và người dân mất 3.000 đồng tiền chi phí cho nước. “Tổng chi phí cho nước chiếm 15 - 20% chi phí sản xuất cà phê nên giá cà phê của Việt nam luôn cao hơn các nước khác, tính cạnh tranh thấp, lợi nhuận của nông dân không cao” – Ths Ngô Xuân Kiều chia sẻ.
Ths Ngô Xuân Kiều cho biết thêm, nghiên cứu chứng minh rằng nếu áp dụng tưới nhỏ giọt sẽ tiết kiệm được 45 - 50% nước, 50% phân bón, 90% nhân công chăm sóc và tăng 60% lợi nhuận sản xuất cà phê. Hiện nay, nhiều diện tích nông nghiệp tập trung được áp dụng công nghệ tưới tiết kiệm, trong đó có trồng hoa ở Đà Lạt…
Tuy nhiên, việc đưa công nghệ tưới tiết kiệm vào nông nghiệp lại gặp rất khó khăn do quy mô tập quán nông nghiệp Việt Nam nhỏ lẻ, hiểu biết của người dân và chính quyền địa phương về công nghệ này còn hạn chế. Ông Kiều nhấn mạnh, trong quá trình tái cơ cấu nông nghiệp ứng phó với BĐKH, việc ứng dụng công nghệ tưới tiết kiệm là một trong những giải pháp quan trọng nhằm giảm nhẹ tác động của thiên tai.
