Sau nhiều tháng bế tắc, đàm phán Nga - Ukraine xuất hiện tín hiệu đột phá

Đài RT ngày 26/12 dẫn nhận định của Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Ryabkov trong bài trả lời kênh truyền hình 60 Minutes cho biết đã đạt được những tiến triển lớn nhằm đạt một thỏa thuận hòa bình cho cuộc xung đột Ukraine.

Theo Thứ trưởng Ryabkov, ngày 25/12 đánh dấu một cột mốc quan trọng trong tiến trình hòa bình. “Đó là thời điểm chúng tôi đã tiến rất gần, thực sự rất gần tới một giải pháp chấm dứt cuộc xung đột với Ukraine”, ông Ryabkov cho hay.

Dù không nêu cụ thể cột mốc quan trọng đó là gì, nhưng hoạt động ngoại giao giữa Nga và Mỹ đã gia tăng trong tuần này.

Tuy nhiên, nhà ngoại giao Nga cảnh báo rằng Kiev và các bên hậu thuẫn tại Liên minh châu Âu (EU) đang “tăng gấp đôi nỗ lực để phá hoại” một thỏa thuận hòa bình tiềm năng.

Đặc phái viên của Tổng thống Nga, ông Kirill Dmitriev đã gặp Đặc phái viên Nhà Trắng là ông Steve Witkoff và ông Jared Kushner - con rể của Tổng thống Mỹ Donald Trump - tại Miami vào tuần trước.

Điện Kremlin cho biết dự thảo kế hoạch hòa bình được thảo luận trong cuộc gặp này sau đó đã được trình lên Tổng thống Nga Vladimir Putin vào ngày 24/12.

Cũng trong ngày 24/12, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã công bố đề xuất hòa bình mới gồm 20 điểm, mà ông cho biết đã được thảo luận với các quan chức Mỹ trong khuôn khổ nỗ lực của Tổng thống Trump nhằm giải quyết xung đột.

Thứ trưởng Ryabkov nói rằng kế hoạch của Kiev “khác biệt hoàn toàn so với đề xuất 27 điểm mà chúng tôi đã làm việc với phía Mỹ trong những tuần qua”.

Theo ông Ryabkov, Nga sẵn sàng đàm phán nhằm tìm kiếm giải pháp chấm dứt xung đột, nhưng thành công cũng phụ thuộc “vào ý chí chính trị của phía bên kia”. Việc đạt được một thỏa thuận sẽ là không thể “nếu không có một giải pháp thích đáng” cho những vấn đề cốt lõi làm phát sinh xung đột.

Phát biểu trên được Thứ trưởng Ryabkov đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Ukraine Zelensky nói với Axios hôm thứ Sáu rằng ông kỳ vọng sẽ đạt được một khuôn khổ hòa bình trong cuộc gặp với người đồng cấp Mỹ vào ngày 28/12.

Trong một phát biểu với các phóng viên qua WhatsApp ngày 26/12, tờ The Kyiv Post cho biết, Tổng thống Ukraine Zelensky đánh giá cao công việc của các nhóm đàm phán và nói rằng nhiều dự thảo văn kiện then chốt, bao gồm bảo đảm an ninh và tái thiết hậu chiến, đã được chuẩn bị.

Ông Zelensky xác nhận kế hoạch 20 điểm nhằm chấm dứt cuộc xung đột Nga - Ukraine hiện đã hoàn tất 90%.

"Kế hoạch 20 điểm mà chúng tôi đang xây dựng đã hoàn tất 90%. Nhiệm vụ của chúng tôi là đảm bảo mọi thứ hoàn thiện 100%. Điều này không đơn giản và không chắc chắc rằng nó sẽ hoàn thiện 100% ngay lập tức”, nhà lãnh đạo Ukraine tuyên bố.

Cuộc gặp của Tổng thống Zelensky và Tổng thống Mỹ Donald Trump dự kiến diễn ra tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của ông Trump ở Florida vào ngày 28/12.

Khi được hỏi những văn kiện nào đã sẵn sàng, Tổng thống Zelensky cho biết trọng tâm của cuộc đàm phán sắp tới là vấn đề bảo đảm an ninh và các thỏa thuận kinh tế. “Các thỏa thuận kinh tế đang ở dạng dự thảo, và chúng tôi cần làm rõ định hướng của các văn bản này”, Tổng thống Zelensky cho hay.

Trước câu hỏi liệu cuộc đối thoại sắp tới tại Florida nhằm ký kết thỏa thuận hay thảo luận các vấn đề lãnh thổ, Tổng thống Ukraine cho biết: “Tôi không chắc mọi thứ có thể được hoàn tất hay không nhưng Ukraine sẽ nêu ra quan điểm liên quan đến vấn đề lãnh thổ”.

Tuần này, Tổng thống Zelensky nói rằng vẫn còn những bất đồng giữa Ukraine và Mỹ về các vấn đề lãnh thổ và các điều khoản liên quan đến NATO.

Mặc dù vậy, ông Zelensky nói rằng Ukraine đã giành được những nhượng bộ trong kế hoạch hòa bình mới nhất, bao gồm việc đóng băng chiến tuyến và loại bỏ bất kỳ yêu cầu nào buộc nước này phải từ bỏ về mặt pháp lý việc gia nhập NATO.

Kế hoạch hòa bình này cũng mở ra khả năng rút một phần quân đội Ukraine ở phía đông Donetsk và thiết lập một khu vực phi quân sự, những điều mà trước đây Kiev không muốn chấp nhận.

Theo ông Zelensky, các nhà đàm phán Kiev không liên lạc trực tiếp với Moscow. “Mỹ đang đóng vai trò trung gian, và chúng tôi đang chờ phản hồi của Nga về đề xuất mới nhất. Tôi nghĩ chúng ta sẽ biết phản hồi chính thức của họ trong những ngày tới”, nhà lãnh đạo Ukraine dự đoán.

Cho đến nay, Nga vẫn chưa có ý định từ bỏ các yêu cầu về lãnh thổ, bao gồm việc Ukraine rút quân hoàn toàn khỏi vùng Donbass phía đông, chấm dứt tham vọng gia nhập NATO, cấm lực lượng gìn giữ hòa bình phương Tây hiện diện ở Ukraine và các hạn chế về chính trị và quân sự sâu rộng mà Kiev đã phản đối.