"Siết" quản lý thuế doanh nghiệp, hộ kinh doanh ngừng hoạt động

Thời gian qua, ngành thuế đã không ngừng đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp, hộ, cá nhân kinh doanh trong việc tuân thủ pháp luật thuế, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ với ngân sách nhà nước (NSNN), qua đó góp phần kiến tạo môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch và bình đẳng.

Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận chủ doanh nghiệp, người đại diện pháp luật, cá nhân kinh doanh, đại diện hộ kinh doanh chưa nhận thức rõ tầm quan trọng của việc chấp hành quy định pháp luật về thuế và hóa đơn. Nhiều trường hợp chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ và trách nhiệm người nộp thuế trong quá trình hoạt động, tạm ngừng kinh doanh hoặc chấm dứt hoạt động.

Từ ngày 1/7/2022, hệ thống hóa đơn điện tử đã được triển khai trên toàn quốc. Trên cơ sở dữ liệu lớn xây dựng từ hóa đơn điện tử, thông tin đăng ký thuế, kê khai, nghĩa vụ thuế, tình hình sản xuất kinh doanh, tài chính, cùng với sự kết nối với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư theo Đề án 06/CP và các cơ quan nhà nước, ngành Thuế đã áp dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo (AI) và máy học (ML) để giám sát chặt chẽ tình hình tuân thủ pháp luật thuế.

Qua đó, nhiều hành vi vi phạm đã được phát hiện kịp thời, như: doanh nghiệp, hộ, cá nhân kinh doanh không hoạt động tại địa chỉ đăng ký; ngừng hoạt động nhưng không khai báo hoặc không hoàn thành thủ tục liên quan; không xuất hóa đơn, kê khai, nộp thuế đúng quy định; thậm chí còn nợ thuế rồi ngừng hoạt động không thông báo.

Đáng lưu ý, một số doanh nghiệp, hộ, cá nhân kinh doanh dù đã ngừng hoạt động nhưng vẫn phát sinh doanh thu, xuất hóa đơn nhưng không kê khai hoặc kê khai thiếu, không nộp thuế hoặc còn nợ tiền thuế. Khi cơ quan thuế thực hiện liên hệ, nhiều trường hợp không nhận được phản hồi hoặc không thể liên lạc. Những hành vi vi phạm này bị đánh giá là trốn thuế, nợ thuế, gây thiệt hại NSNN và ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường kinh doanh, gây rủi ro cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh chân chính từng giao dịch mua bán với các đơn vị vi phạm.

Trên cơ sở đối chiếu, xác thực thông tin với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cùng sự phối hợp với cơ quan đăng ký kinh doanh, cơ quan công an và các cơ quan liên quan, ngành Thuế đã cơ bản xác định được đầy đủ danh tính, địa chỉ, các thông tin liên quan về chủ doanh nghiệp, người đại diện pháp luật, cá nhân đại diện cho hộ kinh doanh chịu trách nhiệm đối với số thuế trốn, thuế nợ và các hành vi vi phạm.

Để khắc phục tình trạng này, cơ quan thuế cho biết đã và đang phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng để áp dụng các biện pháp nghiệp vụ quản lý thuế phù hợp với tính chất, mức độ vi phạm. Các biện pháp bao gồm đề nghị cơ quan đăng ký kinh doanh thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, đề nghị Cục Quản lý xuất nhập cảnh tạm hoãn xuất cảnh đối với người đại diện pháp luật, cá nhân kinh doanh còn nợ thuế. Ngoài ra, cơ quan thuế cũng phối hợp với cơ quan công an điều tra, khởi tố nhiều vụ án liên quan đến hành vi thành lập doanh nghiệp, hộ kinh doanh "ma" để mua bán hóa đơn bất hợp pháp.

Trên nguyên tắc "người nộp thuế tự khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm", Cục Thuế đề nghị các chủ doanh nghiệp, người đại diện pháp luật của doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh, đại diện hộ kinh doanh đã ngừng hoạt động nhưng chưa hoàn thành thủ tục chấm dứt hiệu lực mã số thuế cần khẩn trương liên hệ với cơ quan thuế quản lý trực tiếp để kê khai, quyết toán và nộp thuế đầy đủ với NSNN. Việc này sẽ giúp người nộp thuế khắc phục vi phạm, tránh rủi ro bị xử lý theo quy định pháp luật.

Cơ quan thuế cũng cảnh báo, nếu người nộp thuế không chủ động phối hợp, cơ quan thuế sẽ công khai danh sách người vi phạm, đồng thời củng cố hồ sơ chuyển cơ quan công an để điều tra, khởi tố theo quy định.

Cục Thuế bày tỏ mong muốn nhận được sự hợp tác tích cực của cộng đồng doanh nghiệp, hộ, cá nhân kinh doanh nhằm bảo đảm tuân thủ đúng pháp luật về kinh doanh, thuế, hóa đơn và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đối với ngân sách nhà nước.