Mục đích mà ông Kerry theo đuổi với chuyến công du này là thúc đẩy quan hệ song phương và quan hệ của Mỹ với ASEAN, vì Lào hiện là Chủ tịch đương nhiệm của ASEAN, cũng như chuẩn bị cho cuộc cấp cao giữa Mỹ với 10 nước thành viên ASEAN dự kiến được tổ chức trong tháng tới theo sáng kiến của Tổng thống Mỹ Barack Obama và chuyến thăm châu Á, trong đó có Lào tới đây của ông Obama.
Sứ mệnh ngoại giao lần này thật chẳng dễ dàng gì đối với ông Kerry. Với cả ba nước ông Kerry đến thăm, Mỹ hiện đều có những hồ sơ vướng mắc và nhạy cảm trong quan hệ song phương mà Mỹ không thể không thể hiện thái độ không hài lòng. Với Lào và Campuchia thì là những chuyện liên quan đến dân chủ, nhân quyền. Với Trung Quốc, ông Kerry không thể tránh đề cập đến những bất đồng quan điểm dai dẳng lâu nay giữa hai nước và đặc biệt đến những hành động của Trung Quốc bất chấp luật pháp quốc tế trong thời gian gần đây ở khu vực Biển Đông. Trung Quốc đã làm cho Mỹ buộc phải thực sự lo ngại về nguy cơ lợi ích chiến lược của Mỹ ở khu vực Biển Đông và cả ở khu vực Đông Bắc Á bị ảnh hưởng và đe doạ nghiêm trọng. Tất cả những khúc mắc hiện tại giữa Mỹ với 3 nước này đều không phải chuyện nhất thời mà mang tính nguyên tắc và lâu dài.
Nhưng đồng thời ông Kerry lại phải thể hiện Mỹ rất coi trọng thúc đẩy quan hệ với cả 3 nước này. Với Trung Quốc, không cần phải lý giải thêm nhiều và với Lào và Campuchia thì nhu cầu nói trên của Mỹ cũng không phải mới xuất hiện. Ông Kerry là Ngoại trưởng Mỹ thứ hai đến thăm Lào kể từ năm 1952, và ông Obama dự kiến sẽ công du nước này trước khi rời nhiệm sở. Năm ngoái, ông Obama là Tổng thống Mỹ đầu tiên tới thăm Campuchia. Lào và Campuchia là hai thành viên ASEAN có quan hệ đặc biệt thân cận với Trung Quốc.
Cân bằng như thế nào cho phải giữa tranh thủ và phê phán, giữa thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương và bảo tồn những lợi ích riêng mang tính nguyên tắc là sứ mệnh ngoại giao khó khăn đối với ông Kerry. Cả 3 nước này cũng đều coi trọng việc đẩy mạnh quan hệ hợp tác với Mỹ, nhưng không dễ dàng nhượng bộ Mỹ trong mọi vấn đề thế giới cũng như khu vực mà Mỹ đặc biệt quan tâm. Cũng không thể có chuyện Lào và Campuchia vì thúc đẩy quan hệ hợp tác với Mỹ mà để cho quan hệ song phương của họ với Trung Quốc bị tổn hại. Ông Kerry có thể thành công với việc thông qua quan hệ của Mỹ với Lào và Campuchia để đẩy mạnh quan hệ với Asean, nhưng chắc chắn không thể thành công với ý định dùng quan hệ của Mỹ với Lào và Campuchia để phân rẽ hai nước này với Trung Quốc.
Dù có vậy thì chuyến đi châu Á này của ông Kerry vẫn cho thấy Mỹ còn có nhiều mối quan tâm khác nữa, chứ không chỉ có chuyện chống khủng bố và tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS), vấn đề hạt nhân của Iran, quan hệ với Nga hay vấn đề Syria.
