Một số lợi ích của củ dền đã và đang được chú ý đến:
Ảnh minh họa. Nguồn ảnh: Internet
Năng lực của màu sắc: Màu đỏ tươi của củ dền được cho là hỗn hợp tự nhiên của màu vàng thực vật (betacyanin) và màu tím (betaxanthin). Những màu này là hóa chất thực vật, đồng thời cũng là chất chống oxy hóa giúp bảo vệ cơ thể chống lại gốc tự do. Nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy hai màu kể trên có thể ngăn ngừa bệnh tim mạch, ung thư. Để giữ được phẩm chất của hỗn hợp hai màu này, các nhà dinh dưỡng khuyên nên để nguyên cả vỏ khi nấu nướng củ dền.
Chứa nhiều dưỡng chất: Củ dền chứa nhiều các vitamin A, B1, B2, B6 và C. Lá và thân rau dền chứa nhiều chất sắt hơn so với rau bina (spinach). Trong củ dền cũng có nhiều chất canxi, magiê, đồng, phốt pho, natri và sắt.
Lá và thân rau dền chứa ít hơn, nhưng cũng là một nguồn cung cấp đáng kể các chất choline, acid folic, iod, mangan, natri hữu cơ, kali, chất xơ và carbohydrates ở dạng đường tiêu hóa tự nhiên.
Củ dền đỏ chứa rất nhiều vitamin C và chất sắt vốn là các thành phần rất tốt cho cơ thể của chúng ta. Chúng đều là thành phần thiết yếu cho sức khỏe và không ít người rất khó khăn để hấp thụ đủ chất sắt cho cơ thể.
Giá trị dinh dưỡng: Củ dền là loại rau củ rất giàu chất sắt, calcium, vitamin A, vitamin C, axít folic. Củ dền cũng chứa rất nhiều chất xơ, kali, phosphorus, magnesium, vitamin B6.
Một số tác hại của củ dền cần phòng tránh
Các chuyên gia dinh dưỡng chia sẻ rằng, khi chế biến chỉ nên dùng 2 – 3 củ dền, nếu sử dụng nước ép củ dền thì không nên vượt quá 140ml một ngày. Bên cạnh đó, các bữa ăn trong tuần nên đa dạng, hạn chế ăn quá nhiều các món ăn từ củ dền. Duy trì chế độ ăn hợp lý như vậy nhằm chủ động phòng tránh một số tác hại của củ dền dưới đây:
Nước tiểu màu hồng
Nhiều người chia sẻ rằng họ rất hay gặp phải tình trạng trẻ ăn củ dền đi ngoài màu đỏ hay người lớn sau khi ăn củ dền đi ngoài màu đỏ và nước tiểu có màu hồng.
Theo các chuyên gia sức khỏe, khoảng 10-14% người sau khi ăn củ dền đi tiểu sẽ thấy nước tiểu có màu hồng hoặc màu đỏ. Đây không hẳn là tác hại của củ dền. Tuy nhiên, nước tiểu pha màu này có thể đáng báo động vì chúng trông giống như nước tiểu có đầy máu và có thể kèm theo nhiễm trùng đường tiểu. Tình trạng này phổ biến tới mức có một thuật ngữ y khoa gọi là beeturia (nước tiểu có màu hồng khi ăn nhiều củ dền đỏ). Có giả thuyết cho rằng beeturia đôi khi được gây ra bởi một gene hoặc một tập hợp các gene lặn. Nó cũng liên quan đến tình trạng thiếu hụt khoáng chất sắt trong cơ thể. Beeturia có thể xuất hiện và biến mất phụ thuộc vào số lượng sắc tố trong củ dền ăn vào hoặc phụ thuộc vào dạng mà chúng được tiêu thụ cũng như lượng chất sắt cần thiết cho cơ thể.
Các tình trạng liên quan đến thừa khoáng chất sắt và đồng
Người bị bệnh thừa sắt (hemochromatosis) hoặc bệnh Wilson nên tránh tiêu thụ củ dền quá mức do khả năng tích tụ sắt và đồng. Bệnh thừa sắt là một dạng bệnh quá tải sắt, trong khi bệnh Wilson là một rối loạn làm cho cơ thể người không thải được lượng đồng quá mức.
Do đó, đáp án cho câu hỏi ai không nên ăn củ dền là những người bị thừa sắt và người được chẩn đoán mắc bệnh Wilson bạn nhé!
Tác hại của củ dền khiến đi ngoài phân có màu đen
Sau khi ăn củ dền đi ngoài màu đên là do đâu? Câu trả lời là beeturia đôi khi cũng ảnh hưởng đến chuyển động ruột. Việc hấp thụ sắc tố màu đỏ trong củ dền có thể làm cho phân của bạn trở nên đen lại. Thậm chí, đôi khi bạn còn chứng kiến các vệt màu đỏ đáng ngờ khi bạn đi cầu hoặc nhìn thấy những vệt màu đỏ tương tự như vệt máu do bệnh trĩ hoặc vết nứt hậu môn gây ra.
Ảnh hưởng trong thời kỳ mang thai
Phụ nữ mang thai có thể bị chóng mặt sau khi ăn củ dền. Nguyên nhân là bởi việc tiêu thụ củ dền khi mang thai có thể gây ra tình trạng hạ huyết áp. Sự kết hợp giữa tình trạng hạ huyết áp khi mang thai và tăng lượng oxit nitric có thể dẫn tới nguy cơ hạ huyết áp cực thấp khiến mẹ bầu chóng mặt và mệt mỏi.
Mặc dù tác dụng củ oxit nitric là rất tốt cho tim mạch nhưng phụ nữ mang thai và những người bị hạ huyết áp nên trao đổi với bác sĩ trước khi thực hiện bất cứ liêu pháp nào để giảm huyết áp.
Tác hại của củ dền gây sỏi thận
Củ dền khá giàu axit oxalic hay còn gọi là oxalat. Axit oxalic có thể gây cản trở việc hấp thu một số chất dinh dưỡng nhất định như canxi. Một số chuyên gia sức khỏe tin rằng có một mối liên quan giữa việc tiêu thụ các thực phẩm có oxalat cao và sự hình thành sỏi thận dạng canxi oxalat. Tuy nhiên, các chuyên gia sức khỏe cũng cho rằng những người bị bệnh thận không nên loại bỏ các thực phẩm có oxalat cao khỏi chế độ ăn uống nếu không có khuyến cáo cụ thể từ bác sĩ điều trị.
Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa
Khi bạn tiêu thụ một lượng củ dền quá nhiều có thể dẫn đến các vấn đề về hệ tiêu hóa như đau bụng, đầy hơi… Một vài lời khuyên dành cho bạn là chỉ nên uống khoảng 15 -30ml nước củ dền lúc đầu, sau đó trộn phần còn lại với các nước ép khác để cơ thể có thể dễ dàng hấp thu và thích ứng hơn. Lưu ý là việc uống nước ép củ dền có kích ứng đường ruột nhạy cảm, đặc biệt là ở những người bị hội chứng ruột kích thích.
Tác hại của củ dền gây sỏi mật
Mặc dù không liên quan đến sỏi thận, nhưng sỏi mật cũng được hình thành từ các tinh thể axit oxalic. Do đó bác sĩ có thể khuyên bạn tránh ăn các thức ăn có nhiều chất oxalat như củ dền nếu bạn dễ bị sỏi mật. Một lần nữa, nếu không có khuyến cáo cụ thể từ bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng, bạn không nên loại bỏ củ dền hoặc các thực phẩm có oxalat cao khác.
Gây dị ứng nhẹ
Củ dền được tiêu thụ khá phổ biến, xuất hiện trong nhiều món ăn, thức uống, nhưng một số người có thể gặp phải các phản ứng nhẹ sau khi ăn như ngứa hoặc phát ban nếu ăn quá nhiều.
Trường hợp bị dị ứng sau khi dùng củ dền, dù các triệu chứng từ nhẹ đến trung bình, thì bạn cũng nên đi khám để từ đó có cách tốt nhất giúp tiêu thụ củ dền cách an toàn.
Việc sử dụng củ dền để bổ sung dưỡng chất cho cơ thể là điều hoàn toàn cần thiết, tuy nhiên, bạn cần phải cân nhắc sử dụng cho hợp lý để tránh gặp phải các tác hại của củ dền. Hãy tham khảo những cách chế biến củ dền để phối hợp vào các bữa ăn gia đình của bạn thường xuyên nhé.
Gây hạ huyết áp
Nước củ dền có thể làm giảm huyết áp. Điều này có thể cần thiết trong một số trường hợp người bệnh muốn hạ huyết áp.
Tuy nhiên, nếu bạn sử dụng phối hợp thường xuyên nước củ dền, chúng có thể khiến huyết áp hạ thấp quá mức bình thường. Thêm vào đó, nếu người dùng bị giãn tĩnh mạch thì việc ăn củ dền quá nhiều có thể khiến bạn gặp các vấn đề về tĩnh mạch.
Làm tăng hàm lượng đường
Mỗi 100g củ dền thô có gần khoảng 7g đường. Vì vậy bạn có thể sử dụng củ dền một cách an toàn nếu không có đường bổ sung.
Bạn chỉ cần chắc chắn rằng sử dụng cân bằng củ dền với các thực phẩm khác và giữ lượng đường cùng với lượng carbohydrate trong ngày ở giới hạn an toàn cho sức khỏe.
