Rạn san hô suy giảm mạnh
Sau loạt bài phản ánh của báo chí về tình trạng suy giảm rạn san hô trong vịnh Nha Trang, ông Nguyễn Hải Ninh - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy; Nguyễn Khắc Toàn - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; Nguyễn Tấn Tuân - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh chủ trì buổi làm việc của Thường trực Tỉnh ủy nghe UBND tỉnh Khánh Hòa báo cáo việc suy giảm rạn san hô tại Khu bảo tồn biển Hòn Mun, vịnh Nha Trang.
Sau khi nghe UBND tỉnh, UBND TP Nha Trang báo cáo, ý kiến của những thành viên dự họp và ý kiến thống nhất của Chủ tịch UBND tỉnh đối với các nội dung đề xuất tại buổi họp, Thường trực Tỉnh ủy Khánh Hòa kết luận thời gian qua, các cơ quan báo chí phản ánh cơ bản đúng thực trạng suy giảm rạn san hô tại khu vực Hòn Mun, vịnh Nha Trang.
Qua ý kiến của chuyên gia, nhà khoa học, báo cáo của Ban quản lý Vịnh Nha Trang, UBND TP Nha Trang và ý kiến của các thành viên tại cuộc họp bước đầu cho thấy, việc suy giảm phần lớn rạn san hô tại khu bảo tồn biển Hòn Mun là một quá trình chịu tác động tích lũy từ nhiều năm, gồm cả nguyên nhân khách quan và chủ quan.
Trong đó, nguyên nhân khách quan dẫn đến việc suy giảm rạn san hô nêu trên là do tác động của biến đổi khí hậu, ảnh hưởng của cơn bão Damrey năm 2017 và cơn bão số 9 năm 2021 (không có hiện tượng axit hóa đại dương).
Nguyên nhân chủ quan là do công tác quản lý nhà nước, sự phối hợp giữa các sở, ngành, địa phương liên quan, hoạt động của Ban quản lý Vịnh Nha Trang còn nhiều bất cập, hạn chế, thiếu sót; nhiều hoạt động của con người tác động lên hệ sinh thái biển Vịnh Nha Trang nói chung và rạn san hô tại khu bảo tồn biển Hòn Mun nói riêng vẫn chưa được xử lý kịp thời (khai thác thủy sản trái phép, nạo vét, xây dựng các công trình ven biển không đúng quy định, xả thải từ các hoạt động du lịch,…).
Theo Thường trực tỉnh ủy Khánh Hòa, vịnh Nha Trang là một trong 16 khu bảo tồn biển quốc gia (theo Quyết định 742/QĐ-TTg năm 2010 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch hệ thống khu bảo tồn biển Việt Nam đến năm 2020) và cũng là khu bảo tồn biển đầu tiên của Việt Nam.
Do đó, việc bảo tồn, giữ gìn và phục hồi hệ sinh thái biển đa dạng tại vịnh Nha Trang, trong đó có rạn san hô tại khu bảo tồn biển Hòn Mun là một trong những nhiệm vụ quan trọng, vừa cấp thiết, vừa lâu dài của tỉnh Khánh Hòa nói chung và thành phố Nha Trang nói riêng.
Hướng đến phục hồi rạn san hô
Theo đó, Thường trực Tỉnh ủy Khánh Hòa, đề nghị Ban cán sự đảng UBND tỉnh lãnh đạo UBND tỉnh chỉ đạo UBND thành phố Nha Trang tạm dừng hoạt động du lịch lặn biển tại các khu vực dễ làm tổn hại rạn san hô trong khu vực vùng Vịnh Nha Trang, đặc biệt là tại khu vực Hòn Mun. Song song đó là tiến hành khoanh vùng bảo vệ các khu vực nhạy cảm, đang có dấu hiệu phục hồi các hệ sinh thái (điển hình là rạn san hô và các bãi giống, bãi đẻ) của vịnh Nha Trang.
Đồng thời, chỉ đạo các sở, ngành liên quan phối hợp chặt chẽ với Ban quản lý Vịnh Nha Trang trong hoạt động giám sát, quản lý Vịnh Nha Trang; tăng cường hiệu quả hoạt động của đội kiểm tra liên ngành trong công tác tuần tra, bảo vệ nghiêm ngặt khu vực bảo tồn Hòn Mun, kịp thời phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, hủy hoại môi trường tại khu vực này.
Tỉnh ủy Khánh Hòa cũng chỉ đạo các đơn vị liên quan khẩn trương rà soát, hoàn thiện Đề án "Khảo sát phân vùng chức năng khu bảo tồn biển" theo Nghị quyết số 26/2019/NĐ-CP của Chính phủ về quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản để làm cơ sở quản lý khoanh vùng chức năng theo quy định. Chỉ đạo cơ quan chức năng của tỉnh phối hợp với các viện, trung tâm nghiên cứu, chuyên gia, nhà khoa học thực hiện ngay việc nghiên cứu, điều tra, khảo sát để có báo cáo cụ thể, chính xác, đầy đủ về hiện trạng, nguyên nhân của sự suy giảm hệ sinh thái rạn san hô khu vực Hòn Mun và khu vực Vịnh Nha Trang, từ đó, đề xuất giải pháp phù hợp để bảo vệ, phục hồi.
Về lâu dài, Tỉnh ủy Khánh Hòa đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo nghiên cứu phương án quản lý, khai thác vùng mặt nước trong Vịnh Nha Trang theo hướng xã hội hóa, xây dựng mô hình quản trị công tư, kết hợp hoạt động kinh doanh du lịch, dịch vụ gắn với nhiệm vụ bảo vệ các khu bảo tồn biển trên Vịnh Nha Trang một cách hiệu quả, bền vững.
Đồng thời, đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo nghiên cứu, xây dựng Kế hoạch điều tra, khảo sát, đánh giá định kỳ các tác nhân của làm suy giảm rạn san hô trên Vịnh Nha Trang, đề ra các giải pháp phù hợp để bảo vệ và phục hồi rạn san hô một cách bền vững, lâu dài.
Về đề xuất nghiên cứu thiết lập "Khu dự trữ sinh quyển Hòn Bà - Sông Cái" và "Khu sinh thái biển quốc tế Vịnh Nha Trang", Tỉnh ủy Khánh Hòa đề nghị UBND tỉnh nghiên cứu, xem xét các đề xuất nêu trên. Qua đó, kêu gọi các tổ chức phi chính phủ, tổ chức quốc tế, người dân, doanh nghiệp cùng chung tay với chính quyền để bảo tồn giá trị đặc hữu, đa dạng của Vịnh Nha Trang.
