Ngày 13/12, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã bổ nhiệm ông Francois Bayrou làm tân Thủ tướng Pháp và ông này có nhiệm vụ thành lập chính phủ mới.
Quyết định bổ nhiệm tân Thủ tướng Pháp được đưa ra khoảng một tuần sau khi vào ngày 4/ 12 Quốc hội Pháp đã thông qua một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm đối với chính phủ của Thủ tướng Michel Barnier, dẫn đến sự sụp đổ của chính phủ Pháp non trẻ chỉ mới được thành lập cách đây 3 tháng.
Ông Bayrou, lãnh đạo đảng Phong trào Dân chủ (MoDem), là một chính trị gia trung dung và là đồng minh lâu năm của Tổng thống Macron.
Tân Thủ tướng Bayrou, người từng giữ chức Bộ trưởng Giáo dục từ năm 1993 đến 1997, dự kiến sẽ tổ chức các cuộc đàm phán với các lãnh đạo chính trị từ nhiều đảng khác nhau trong những ngày tới để lựa chọn các bộ trưởng mới. Một số thành viên đảng bảo thủ được cho là sẽ có mặt trong nội các của tân Thủ tướng Pháp.
Bài toán khó với tân Thủ tướng Pháp
Ông Bayrou, từng 3 lần là ứng cử viên tổng thống và từ lâu đã cảnh báo về tình trạng chi tiêu quá mức của Pháp, giờ đây phải đối mặt với một Quốc hội chia rẽ.
Ngay sau khi được bổ nhiệm, tân Thủ tướng Bayrou đã phát biểu trước báo giới, nhấn mạnh rằng ông hiểu rõ những khó khăn và thách thức đang chờ đợi trong nhiệm kỳ của mình.
Ông nêu rõ: "Tất cả mọi người đều nhận thức được sự khó khăn của nhiệm vụ này, chúng ta cần tìm ra một con đường để đoàn kết thay vì chia rẽ".
Tân Thủ tướng Bayrou cho biết ông nhận thức sâu sắc về quy mô của các vấn đề tài chính và chính trị ở nước Pháp, so sánh mức thâm hụt ngân sách hiện nay với nhiệm vụ “vượt dãy Himalaya”.
“Không ai biết rõ hơn tôi về mức độ khó khăn của tình hình” - tân Thủ tướng Bayrou chia sẻ.
Những nỗ lực nhằm kiềm chế tình trạng thâm hụt ngân sách, dự kiến sẽ vượt 6% tổng sản phẩm trong nước vào cuối năm nay, là nguyên nhân gây ra tình trạng bất ổn chính trị ở Pháp.
Cuộc khủng hoảng chính trị đã làm gia tăng sự hoài nghi về khả năng liệu ông Emmanuel Macron có hoàn thành nhiệm kỳ tổng thống thứ hai cho đến năm 2027 hay không, đồng thời khiến chi phí vay mượn của nước Pháp tăng cao và để lại khoảng trống quyền lực ở trung tâm châu Âu.
Do đó, ưu tiên trước mắt của tân Thủ tướng Bayrou sẽ là thông qua đạo luật đặc biệt để điều chỉnh ngân sách năm 2024, trong khi một cuộc chiến khốc liệt hơn liên quan đến dự toán ngân sách 2025 sẽ diễn ra vào đầu năm tới.
Một trong những nhiệm vụ đầu tiên và quan trọng nhất của Thủ tướng Bayrou là phải thương lượng với các nhóm chính trị trong Quốc hội để đạt được một "thỏa thuận không kiến nghị bất tín nhiệm" đối với chính phủ mới.
Bên cạnh đó, ông còn phải tiếp tục thảo luận và hoàn thiện dự thảo ngân sách năm 2025, một vấn đề nhạy cảm cần được Quốc hội thông qua.
Dự luật tài chính của cựu Thủ tướng Barnier, vốn dẫn đến sự sụp đổ của ông, tìm cách tiết kiệm khoảng 60 tỷ euro (62,9 tỷ USD) thông qua cắt giảm chi tiêu và tăng thuế.
Thủ tướng Bayrou phải thông qua ngân sách của mình trước ngày 21/12. Theo cơ quan xếp hạng tín dụng S&P Global Ratings, nếu không đáp ứng được thời hạn này, chính phủ vẫn có thể ban hành một “luật duy trì tài chính” để tránh tình trạng ngừng hoạt động, cho phép chính phủ thu thuế và trả lương nhưng giới hạn chi tiêu ở mức năm 2024.
Ngoài ra, các vấn đề nóng khác như cải cách hưu trí và chính sách nhập cư cũng sẽ là những thách thức lớn đối với tân Thủ tướng.
Một câu hỏi lớn khác là liệu ông Bayrou có thể đạt được thỏa thuận với các đảng đối lập, là từ cánh hữu đến cánh tả, để duy trì sự ổn định của chính phủ và tránh nguy cơ bị bỏ phiếu bất tín nhiệm hay không.
Việc bổ nhiệm một nhân vật từ phe tổng thống vào chức vụ thủ tướng đã gặp phải sự phản đối mạnh mẽ từ các đảng cực tả và cực hữu.
Jordan Bardella - Chủ tịch Đảng Mặt trận Quốc gia (RN) cực hữu, hôm 13/12 nói rằng “sẽ không có một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm tự động” chống lại tân Thủ tướng Bayrou. “Các ranh giới đỏ của chúng tôi vẫn không thay đổi (về ngân sách),” ông Bardella nói thêm. “Quyết định giờ nằm trong tay ông Francois Bayrou.”
