Tham vọng của Trung Quốc đằng sau trạm vũ trụ Thiên Cung

Liên Hà 17:19 31/05/2023

Chia sẻ

Kinhtedothi - Trung Quốc đặt mục tiêu trở thành một “cường quốc vũ trụ trên mọi phương diện” – từ việc tiến hành nghiên cứu khoa học tiên tiến đến việc cung cấp “sự hỗ trợ mạnh mẽ cho việc thực hiện Giấc mơ Trung Hoa”.

Trung Quốc chuẩn bị tăng cường hoạt động trong không gian, trong bối cảnh trạm vũ trụ Thiên Cung đã gần hoàn thiện kể từ cuối năm 2022.

Nhiệm vụ có người lái mới nhất tới trạm vũ trụ Thiên Cung vào tháng 5 sẽ đánh dấu lần bàn giao thứ hai của các phi hành gia Trung Quốc trên quỹ đạo.

Dưới đây là những góc nhìn sâu hơn về quá trình Bắc Kinh phát triển Thiên Cung và tham vọng không gian của Trung Quốc so với những nỗ lực khác do Mỹ dẫn dắt.

Điểm khác biệt của Thiên Cung

Thiên Cung hoàn toàn do Trung Quốc xây dựng và điều hành. Điều này không giống như Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS), là sự hợp tác giữa các cơ quan vũ trụ của Mỹ, Nga, Nhật Bản, Canada và Châu Âu. ISS dự kiến sẽ ngừng hoạt động vào năm 2031.

Các hoạt động dài hạn đang được tiến hành tại Thiên Cung, nơi có phi hành đoàn cùng với ba phi hành gia Trung Quốc, những người thực hiện các thí nghiệm khoa học, tiến hành bảo trì và kiểm tra thiết bị.

Tàu vũ trụ Thần Châu đưa các phi hành gia đến Thiên Cung. Sứ mệnh Thần Châu-15 hiện tại, được phóng vào tháng 11/ 2022, được điều khiển bởi ba phi hành gia đang sống trên quỹ đạo ở Thiên Cung và đã thực hiện các chuyến đi bộ ngoài không gian để lắp đặt thiết bị cần thiết cho các sứ mệnh trong tương lai. Họ chuẩn bị bàn giao cho ba phi hành gia khác từ Thần Châu-16.

Mục tiêu tham vọng

Không gian là một đấu trường không mới dành cho các quốc gia cạnh tranh uy tín quốc tế. Trong Chiến tranh Lạnh, Mỹ và Liên Xô cạnh tranh để đưa người đầu tiên lên mặt trăng vào những năm 1960.

Trung Quốc đặt mục tiêu trở thành một “cường quốc vũ trụ trên mọi phương diện” – từ việc tiến hành nghiên cứu khoa học tiên tiến và thậm chí cung cấp “sự hỗ trợ mạnh mẽ cho việc thực hiện Giấc mơ Trung Hoa” – theo Sách trắng của chính phủ năm 2016.

Bắc Kinh cũng coi chương trình không gian là phương thức bảo vệ an ninh quốc gia. Các báo cáo của Mỹ cho biết năng lực ngày càng gia tăng của Trung Quốc trong không gian có thể mang lại lợi thế quân sự tiềm năng, chẳng hạn như trong việc thu thập thông tin tình báo.

Mặt khác, Mỹ vẫn vượt xa Trung Quốc rất nhiều về tổng tài trợ của chính phủ cho các hoạt động không gian. Vào năm 2020, Bắc Kinh đã phân bổ 8,9 tỷ USD tài trợ cho các chương trình không gian, trong khi con số của Mỹ là 48 tỷ USD.

Với việc Nga - quốc gia có các phi hành gia chiếm đa số trong số cư dân của ISS cùng với Mỹ - chuẩn bị rút khỏi ISS trong bối cảnh căng thẳng ngày càng tăng với phương Tây về cuộc chiến Ukraine, một kỷ nguyên hợp tác không gian có thể sắp kết thúc.

Giống như ISS, mục đích chính của Thiên Cung là thực hiện nghiên cứu khoa học, với hơn 1.000 thí nghiệm dự kiến được triển khai trong vòng 10 năm tới.

Số này bao gồm 9 dự án quốc tế từ 17 quốc gia sẽ bắt đầu trong năm nay, từ y học hàng không vũ trụ đến khoa học đời sống và công nghệ sinh học.

Thiên Cung sẽ hỗ trợ một kính viễn vọng không gian công suất cao có tên là Xuntian, dự kiến sẽ được phóng vào khoảng năm 2023. Đây là câu trả lời của Trung Quốc đối với Kính viễn vọng Không gian Hubble, sự hợp tác giữa Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Quốc gia và Cơ quan Vũ trụ Châu Âu.

Xuntian – hay “khảo sát thiên đàng” – sẽ có thể quan sát số lượng lớn các thiên hà và truyền dữ liệu về trái đất để giúp các nhà khoa học làm sáng tỏ những bí ẩn đằng sau cách chúng phát triển.

Kể từ năm 2011, các phi hành gia Trung Quốc đã bị luật pháp Mỹ ngăn không cho tiếp cận ISS vì lo ngại chuyển giao công nghệ và tác động đối với an ninh quốc gia.

Năm 2003, Trung Quốc đưa phi hành gia đầu tiên lên vũ trụ – hơn 10 năm sau khi nước này phát triển kế hoạch chi tiết vạch ra tham vọng không gian – cùng với Mỹ và Liên Xô cũ là những quốc gia duy nhất đạt được kỳ tích này một cách độc lập.

Kể từ đó, Trung Quốc đã trở thành một trong những quốc gia du hành vũ trụ tích cực nhất và những thành tựu gần đây là nguồn tự hào quốc gia. Việc duy trì sự hiện diện lâu dài trong không gian với Thiên Cung được kỳ vọng sẽ giúp chuẩn bị đưa các phi hành gia lên mặt trăng và xây dựng Trạm Nghiên cứu Mặt trăng Quốc tế lâu dài với Nga.