Tính đến 1 giờ 50 phút sáng 21/4 (giờ Việt Nam), hợp đồng tương lai dầu thô WTI cho tháng 5/2020 được giao dịch ở mức dưới 0 tại sàn giao dịch chứng khoán ICE của London, đạt mức thấp nhất - 40,32 USD/thùng. Hợp đồng tương lai WTI cho tháng 6 giảm xuống còn 20,85 USD/thùng (-16,7%), dầu Brent xuống 25,86 USD/thùng (-7,9%).
Không có người mua vì các nền kinh tế đang ngừng hoạt động, đến cùng những lo ngại về khả năng lưu trữ đã hết mức của Mỹ, giá dầu rơi vào vùng tiêu cực - là khi chi phí bán dầu thấp hơn chi phí sản xuất và vận chuyển, dự báo các nhà sản xuất về cơ bản phải trả tiền cho các thương nhân để lấy dầu.
Tác động nhất thời
"Đây là tình huống điển hình, một kịch bản trao đổi chứng khoán khi bạn cần thanh lý khẩn cấp một bất lợi với bất kỳ giá nào, trong khi không thể giao hàng", Alexei Kalachev - chuyên gia phân tích của tập đoàn đầu tư nước Nga Finam giải thích về sự cố giá dầu WTI, "vì vậy, một số người chơi trên thị trường đạt lợi nhuận khổng lồ trong khi những người khác vẫn chịu lỗ lớn hơn".
Dầu WTI được chiết xuất ở Texas và chủ yếu được sử dụng để sản xuất xăng nhiên liệu. Nó thường giao dịch thấp hơn dầu Brent, đóng vai trò là chuẩn mực cho toàn bộ thị trường dầu mỏ. Giá dầu WTI được liên kết trực tiếp với việc giao hàng thực tế.
Do vậy, các chuyên gia nhận định, việc giảm giá mạnh này có liên quan đến thực tế là giao dịch tương lai WTI tháng 5 sẽ kết thúc vào ngày 21/4, nghĩa là chúng sẽ không được giao dịch tích cực và do đó không phải là sự phản ánh chính xác nhất của thị trường.
Các hợp đồng cho tháng 6 và tháng 7 đang giao dịch cao hơn, trong khoảng 20 USD, sẽ được xem là tín hiệu thực sự cho thấy triển vọng của thị trường dầu trong những tháng tới, xem liệu nhu cầu có thể phục hồi sau khi giảm 30% do dịch Covid-19 hay không.
Andrei Polishchuk - nhà phân tích của Raiffeisenbank cho biết, giá dầu Brent cũng có thể giảm tương tự WTI do "tác động ngắn hạn của đầu cơ thị trường", nhưng nói thêm rằng diễn biến giá hiện tại không chỉ do đáo hạn, mà còn bởi tình hình chung trên thị trường dầu mỏ.
Cảnh báo dài hạn
Louise Dickson - chuyên gia phân tích thị trường dầu mỏ của công ty nghiên cứu Rystad Energy, đã dự đoán một tình huống lặp lại vào tháng tới do Mỹ đang quá tải lưu trữ. Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng, các kho dự trữ dầu thô của Mỹ đã tăng kỷ lục 19,2 triệu thùng trong tuần trước.
"Với tốc độ đó, 21 triệu thùng còn lại có sẵn tại Cushing, Oklahoma - nguồn cung dầu WTI, gần như chắc chắn sẽ lấp đầy kho vào tháng 5", bà Dickson nói, đồng thời lưu ý rằng nhiều nhà sản xuất sẽ phá sản nếu Mỹ cố giảm thiểu ảnh hưởng của giá âm trong thời gian ngắn đối với các hợp đồng tháng 5.
Thỏa thuận gần đây được Tổng thống Mỹ Donald Trump hậu thuẫn, giữa OPEC, Nga và các quốc gia sản xuất dầu mỏ khác, nhằm cắt giảm sản lượng dầu gần 10 triệu thùng/ngày, được cho đã quá muộn để thay đổi tình hình giá cả hiện tại.
"Thời gian là tất cả mọi thứ trong thế giới dầu mỏ ngày nay", Amy Myers - Giám đốc Chương trình An ninh Năng lượng và Biến đổi Khí hậu tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại nói, "các thỏa thuận G20 và OPEC+ là rất quan trọng. Vấn đề là nó sẽ chỉ có hiệu lực kể từ tháng 5. Vì vậy, tất cả dầu được bán vào tháng 3 và tháng 4, đặc biệt là dầu ở Trung Đông, sẽ đến vào tháng 5 và tháng 6. Thị trường sẽ dần nhận ra vấn đề".
Thật vậy, một dòng dầu giá rẻ từ Ả Rập Saudi, được nạp lên tàu trước khi thỏa thuận OPEC hoàn tất, đang trên đường đến Mỹ. Vì vậy, bên cạnh hy vọng rằng Saudi có thể tìm được khách hàng thay thế - chẳng hạn ở châu Á - Mỹ đang mong người mua có thể ngăn chặn hoặc làm chậm dòng chảy đến nước này.
Tuy nhiên, Antoine Halff - một nhà nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Chính sách năng lượng toàn cầu, ĐH Columbia lưu ý, những người tham gia thị trường có quyền truy cập vào kho đang nhắm đến lợi nhuận cao, ra sức tích trữ dầu khi rẻ để bán cao hơn trong những tháng tới.
"Những gì chúng ta đang thấy phản ánh mức độ nghiêm trọng của suy thoái, trước thực tế hạn chế về lưu trữ và hậu cần, và sự sẵn sàng tận dụng lợi thế thị trường của một số người", ông Halff nói.
