Ở hai lần trước, tác động của dịch bệnh và chuyện nước Anh ra khỏi EU (Brexit) chi phối nội dung thông điệp của bà Unsula von der Leyen. Năm nay, nét nổi bật nhất trong bối cảnh tình hình chung đối với EU là xung đột vũ trang Nga và Ukraine cùng với những tác động rất đa dạng và đều rất mạnh mẽ của nó tới thực trạng chính trị an ninh ở châu Âu và tới tương lai của chính EU.
Phần lớn những nội dung được bà Unsula von der Leyen trình bày trong thông điệp năm nay của Ủy ban châu Âu về tình hình EU đều không mới. Bà Chủ tịch Ủy ban châu Âu nhắc lại chúng để làm nổi bật hàm ý trọng tâm là EU kiên định thực hiện những định hướng chính sách đã được đề ra và triển khai thực hiện từ lâu nay.
Theo đó, EU không những chỉ khẳng định quyết tâm tiếp tục hậu thuẫn Ukraine bằng mọi giá, theo mọi cách và dài lâu như cần thiết về chính trị, tài chính và quân sự để Ukraine không bị thua trong cuộc chiến với Nga ở Ukraine. Theo đó, EU tiếp tục và sẽ còn gia tăng trừng phạt Nga về chính trị, kinh tế, thương mại và tài chính để Nga suy yếu về mọi phương diện đến mức không thể thắng nổi trong xung đột vũ trang với Ukraine.
Trình bày của bà Chủ tịch Ủy ban châu Âu trong bài thông điệp nói trên còn cho thấy EU đã hạ quyết tâm trong thời gian ngắn nhất không còn lệ thuộc gì nữa vào cung ứng năng lượng từ Nga và vào cung ứng đất hiếm, linh kiện bán dẫn từ Trung Quốc.
"Thoát Nga và thoát Trung Quốc" như thế đồng nghĩa với việc EU sẽ phải điều chỉnh rất cơ bản và sâu rộng chính sách đối ngoại và kinh tế đối ngoại cũng như phải chấp nhận tăng mức độ nợ công của nhà nước để tài chi cho những biện pháp chính sách về đối phó khủng hoảng năng lượng.
Xem ra, EU không thiếu quyết tâm mới để theo đuổi những định hướng chính sách nói trên. Cái mà EU vẫn thiếu là những biện pháp và lộ trình cụ thể để đảm bảo có được tính khả thi cần thiết.
