Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và tân nội các tại dinh Thủ tướng ở Tokyo. |
Những thay đổi được đánh giá đáng chú ý lần này là các vị trí Bộ trưởng Ngoại giao, Bộ trưởng Quốc phòng. Nhiều vị trí chủ chốt được giữ nguyên, trong đó có Chánh văn phòng nội các Yosihide Suga, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Taro Aso, nhằm đảm bảo sự ổn định cho việc triển khai các chính sách của chính phủ. Chủ ý này của Thủ tướng Shinzo Abe được lý giải nhằm thành lập một nội các dày dặn kinh nghiệm, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp tục triển khai chiến lược kinh tế Abenomics do ông khởi xướng.
Tuy nhiên, một số nhà quan sát cho rằng, mục đích thật sự của quyết định trên là nhằm cải thiện mức độ tín nhiệm với Thủ tướng Shinzo Abe. Kể từ tháng 5/2017, ông Abe đã bị cáo buộc giúp đỡ Kake Gakuen - tổ chức giáo dục do một người bạn lâu năm điều hành, giành quyền mở trường thú y trong một đặc khu kinh tế ở tỉnh Ehime. Dù Thủ tướng Abe kiên quyết bác bỏ cáo buộc nhưng thất bại thảm hại nhất trong lịch sử của đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền tại cuộc bầu cử hội đồng TP Tokyo hồi tháng 7 vừa qua cho thấy mức độ nghiêm trọng của vụ việc. Hiện, mức độ tín nhiệm đối với ông Abe chỉ còn ở ngưỡng 30%, thấp nhất kể từ khi ông trở lại nắm quyền vào tháng 12/2012. Theo đó, trong số người được hỏi cho rằng, Thủ tướng Abe đã “bỏ rơi” các biện pháp cải cách kinh tế và xã hội - những điều mà ông đã hứa cách đây 5 năm nhằm đối phó với tình trạng lão hóa dân số, thiếu tính linh hoạt trên thị trường lao động...
Trên thực tế, trong 3 trụ cột của chương trình Abenomics là chính sách tài khóa, nới lỏng tiền tệ và cải cách cơ cấu, chính phủ của ông Abe đã thực hiện xong 2 điều đầu tiên còn kế hoạch tái cấu trúc vẫn đang được tiến hành. Những ảnh hưởng tiêu cực từ suy giảm sự tín nhiệm đối với Thủ tướng Abe rất có thể khiến nỗ lực cải cách này sẽ bị xao nhãng. Giới chuyên gia nhận định, các vụ bê bối là mối đe dọa nghiêm trọng đối với Abenomics, vì tỷ lệ ủng hộ ông Abe đã giảm ngay trước khi thực hiện các cải cách quan trọng. Chính phủ cần có tỷ lệ ủng hộ cao từ người dân để thực hiện những cải cách cần thiết, vì điều này có thể làm tăng tỷ lệ thất nghiệp.
Thủ tướng Nhật Bản hy vọng sẽ tái đắc cử vị trí Chủ tịch LDP vào năm 2018 nhưng các diễn biến trên chính trường đang đe dọa tham vọng này của ông Abe. Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng, dù số phận chính trị của ông Abe ra sao, Abenomics nhiều khả năng vẫn tiếp tục được duy trì. Bởi, thứ nhất, hiện chưa có một chính sách khả thi nào có thể thay thế cho Abenomics. Thứ 2, nếu ông Abe từ chức trước khi kết thúc nhiệm kỳ, Ngoại trưởng Nhật Bản Kishida Fumio nhiều khả năng sẽ tiếp quản quyền lực và tiếp nối các di sản của người tiền nhiệm. Tuy không ủng hộ Abenomics về mặt giải quyết bất bình đẳng, nhưng quan điểm của ông Kishida sẽ dẫn đến một Abenomics thân thiện hơn chứ không phải là bãi bỏ hoàn toàn Abenomics.