8 tháng sau một tuyên bố chung có phần mờ nhạt, bao gồm cam kết về phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên, được đưa ra tại cuộc gặp đầu tiên giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un ở Singapore, trọng tâm của hội nghị lần này vẫn là về vấn đề hạt nhân nhưng là với những cam kết cụ thể, thiết thực hơn từ cả hai bên.
Hiện chưa thể dám chắc liệu Bình Nhưỡng sẽ cụ thể lời hứa từ bỏ chương trình hạt nhân và tên lửa của mình đến mức độ nào, hay rằng Washington có thể thực hiện sự nhượng bộ tương ứng - thông qua một tuyên bố nhằm chính thức chấm dứt Chiến tranh Triều Tiên 1950-53 hay quyết định nới lỏng lệnh trừng phạt kinh tế như đề xuất lâu nay của quốc gia Đông Bắc Á. Tất cả vẫn còn phải trông chờ trên bàn đàm phán tại Hà Nội trong 2 ngày 27-28/2, tuy nhiên, một ý nghĩa tiềm năng đối với Triều Tiên trong cuộc gặp lần này thì nay đã được chỉ ra, mà theo giới bình luận quốc tế là đến từ chính địa điểm diễn ra hội nghị thượng đỉnh lần này - Thủ đô của Việt Nam.
Hãng thông tấn quốc gia Hàn Quốc Yonhap nhận định, dường như một trọng tâm khác trong chuyến công du lần này của Nhà lãnh đạo Kim Jong-un chính là đường lối đổi mới của Hà Nội - những cải cách thường được trích dẫn như là một ví dụ điển hình mà Bình Nhưỡng hoàn toàn có thể tham khảo.
Theo đó, kể từ khi Nhà Trắng công bố vị trí hội nghị thượng đỉnh hồi đầu tháng này, chính quyền Bình Nhưỡng được cho là đã thể hiện sự quan tâm lớn đối với các cơ sở sản xuất và các khu công nghiệp lớn của Việt Nam. Mục tiêu kinh tế trong chuyến thăm của ông Kim không hẳn là không có cơ sở, khi danh sách các quan chức tháp tùng Nhà lãnh đạo Triều Tiên cho chuyến đi Hà Nội được công bố có tên ông Oh Su-yong - chuyên phụ trách các vấn đề kinh tế của Đảng Lao động Triều Tiên.
Mặc dù lịch trình chính thức của Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tại Việt Nam đến nay vẫn chưa được xác nhận, tuy nhiên sự xuất hiện gần nhà máy Samsung tại Việt Nam hồi giữa tháng này của ông Kim Chang-son, một quan chức tại Ủy ban Các vấn đề Nhà nước của Triều Tiên - từng chịu trách nhiệm về giao thức trong Hội nghị thượng đỉnh Trump-Kim hồi tháng 6/2018 tại Singapore - cũng đã dấy lên những suy đoán nhất định.
Yonhap dẫn lời giáo sư Đại học Nghiên cứu Bắc Triều Tiên tại Seoul, Yang Moo-jin, nhận định: “Bằng cách đến thăm các nhà máy, Triều Tiên có thể gửi một thông điệp tới thế giới rằng họ đang mong muốn sự đầu tư từ các doanh nghiệp toàn cầu”.
Triều Tiên đã và đang thúc đẩy phát triển kinh tế, công bố một dòng chính sách mới để tập trung vào nền kinh tế thay vì chính sách "byongjin" - đồng thời tìm kiếm sự phát triển kinh tế và hạt nhân mà chính quyền Bình Nhưỡng theo đuổi trước đó nhằm tạo thế đối trọng với lập trường cứng rắn của Mỹ.
Chuyển biến này phần nào nhắc nhớ đến chính sách cải cách khởi xướng năm 1986, khi Việt Nam tiến hành mở cửa kinh tế, tiến tới bình thường hóa quan hệ với Mỹ vào năm 1995 và đạt một thỏa thuận thương mại song phương với nền kinh tế lớn nhất thế giới vào năm 2000. Năm 2007, Việt Nam trở thành thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), trong khi theo dữ liệu của Ngân hàng Thế giới, GDP của Việt Nam đã tăng vọt từ 14 tỷ USD năm 1985 lên thành 224 tỷ USD trong năm 2017.
"Ví dụ của Việt Nam chứng minh rằng một thỏa thuận thương mại với Mỹ là điều kiện cần và đủ cho việc gia nhập WTO để hoàn thành thủ tục cải cách và mở cửa nền kinh tế", Cho Kyung-hwan, một nhà nghiên cứu đến thăm tại Viện Sejong nói với Yonhap, đồng thời khẳng định, với những hạn chế trong việc huy động các nguồn lực trong nước, Triều Tiên cần nguồn lực và một nguồn vốn nước ngoài quy mô lớn từ cộng đồng quốc tế”.
Chính quyền Tổng thống Trump cũng đã từng kêu gọi Nhà lãnh đạo Kim hướng tới con đường thịnh vượng của Việt Nam, khi vào tháng 7/2018, Ngoại trưởng Mike Pompeo cho biết ông chủ Nhà Trắng tin rằng Triều Tiên có thể “tái tạo… sự thịnh vượng và quan hệ đối tác đã từng khó có thể tưởng tượng” mà Mỹ có với Việt Nam ngày nay. Ông Trump hôm 24/2 cũng khẳng định, Triều Tiên có thể trở thành "một trong những cường quốc kinh tế" mà không cần vũ khí hạt nhân khi nhắc đến bản lĩnh của Chủ tịch Kim Jong-un và những tiềm năng vốn có của Triều Tiên.
Có thể nói, vượt trên cả những tuyên bố hay thỏa thuận nay vẫn chỉ đang nằm trong dự kiến có thể xảy ra, quốc tế kỳ vọng hơn ở Thượng đỉnh Mỹ - Triều tại Hà Nội một nguồn cảm hứng mang tên “Việt Nam đổi mới” đối với giới tinh hoa lãnh đạo Bắc Triều Tiên, tạo tiền đề thúc đẩy việc từ bỏ chạy đua phát triển hạt nhân để tập trung cho nền kinh tế đất nước còn gặp nhiều khó khăn.
Về phần mình, việc tổ chức một sự kiện cấp cao như lần này sẽ là cơ hội tốt để Việt Nam khẳng định ảnh hưởng của mình trong các vấn đề khu vực, nhằm nâng cao vị thế quốc tế. Thời báo hoàn cầu của Trung Quốc đánh giá, Hà Nội có thể chứng minh rằng TP hoàn toàn có thể đóng một vai trò là cầu nối cho các quốc gia trong vấn đề giải quyết các tranh chấp quốc tế, hướng tới sự ổn định - đúng với danh hiệu 20 năm tuổi là "Thành phố vì hòa bình".
