Thương mại điện tử giúp mở rộng thị trường cho sản phẩm làng nghề Thủ đô

Thương mại điện tử là kênh quảng bá hiệu quả

Hiện nay, Hà Nội có số lượng làng nghề, nghệ nhân đông nhất của cả nước với trên 1.350 làng nghề và làng có nghề, trong đó 308 làng nghề truyền thống.

Đối với có 292 làng nghề được công nhận chính thức, có 47/52 nghề thủ công mỹ nghệ trên toàn quốc, bao gồm: Sơn mài, khảm trai, thêu ren, dệt lụa, gốm sứ, mây tre đan,... Nhiều làng nghề truyền thống Hà Nội đã tạo được thương hiệu trong cả nước như: làng nghề gốm sứ Bát Tràng, làng đúc đồng Ngũ Xã, làng kim hoàn Định Công, làng chuồn chuồn tre Thạch Xá, làng quạt Chàng Sơn, làng tương bần Yên Nhân,...

Trong khoảng thời gian 3 năm trở lại đây, một số làng nghề truyền thống đã cải tiến kỹ thuật, công nghệ, chú trọng đầu tư cơ sở vật chất, nguồn nhân lực nên sản phẩm ngày càng được thị trường, người tiêu dùng trong nước và nước ngoài ưa dùng.

Chủ động phát triển TMĐT để đưa sản phẩm làng nghề chiếm lĩnh thị trường là giải pháp hiệu quả nhất trong tình hình xu hướng mua sắm qua Internet ngày càng gia tăng như hiện nay. Từ thời điểm dịch bệnh Covid – 19 vừa qua, người tiêu dùng đã thay đổi thói quen mua sắm. Thay vì tham gia các hội chợ hay tới tận làng nghề, người tiêu dùng sẽ sử dụng mạng Internet để liên lạc với đơn vị kinh doanh sản phẩm và mua hàng trực tuyến.

Nhiều doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh gốm sứ tại xã Bát Tràng (huyện Gia Lâm, Hà Nội) nắm bắt cơ hội và xây dựng kênh TMĐT để mở rộng thị trường cho gốm Bát Tràng. Tập trung kinh doanh sản phẩm online. Nhiều đơn vị bán buôn ở các tỉnh khác biết đến dòng sản phẩm mới của Bát Tràng thông qua website và mạng xã hội. Nhờ vậy, gốm sứ Bát Tràng đã nổi tiếng hơn và xuất khẩu sang một số nước trên thế giới như Nhật Bản, Mỹ, EU,... và xuất hiện trên sàn TMĐT quốc tế như Alibaba, Tmall,...

Trên cổng thông tin huyện Gia Lâm (Hà Nội) có chuyên mục giới thiệu về làng gốm Bát Tràng, các trang web giới thiệu sản phẩm của làng Gốm. Làng lụa Vạn Phúc có website riêng quảng bá sản phẩm lụa. Sử dụng Internet, kênh TMĐT quảng bá sản phẩm làng nghề truyền thống hiện nay đang dần phổ biến. Người tiêu dùng quan tâm có thể gõ từ khoá về làng nghề như “Gốm Bát Tràng”, “Lụa Vạn Phúc” trên Google hoặc kênh TMĐT để tìm hiểu, mua sản phẩm. Các website quảng bá, giới thiệu sản phẩm làng nghề là “cầu nối” giúp các làng nghề truyền thống có thể tiếp cận nhanh chóng với khách hàng trong nước và quốc tế.

Trưởng ban đại diện làng nghề gốm sứ Giang Cao (xã Bát Tràng, huyện Gia Lâm, Hà Nội) Đặng Đình Túc cho biết, xã Bát Tràng có 195 doanh nghiệp, 960 hộ sản xuất, 750 hộ làm dịch vụ gốm sứ và du lịch, thu nhập bình quân đầu người đạt 86,54 triệu đồng/năm. Nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanh ở Bát Tràng đã tiếp thị, đăng bán sản phẩm trên mạng xã hội và các sàn TMĐT.

Bát Tràng cũng đang hướng tới cung cấp thông tin cho khách du lịch thông qua mã QR. Qua đó, khách du lịch có thể dễ dàng sử dụng điện thoại thông minh để thực hiện những thao tác cần thiết như tìm kiếm thông tin các gian hàng, sản phẩm OCOP (Chương trình mỗi xã một sản phẩm) của Bát Tràng.

Theo Chủ tịch Hiệp hội Dệt lụa Vạn Phúc (quận Hà Đông, Hà Nội) Phạm Khắc Hà, làng lụa Vạn Phúc có khoảng 300 hộ sản xuất, kinh doanh mặt hàng lụa tơ tằm. Những năm qua, nhiều cơ sở đã chủ động tiếp cận khách hàng thông qua các sàn TMĐT, mạng xã hội… Các cơ sở sản xuất, kinh doanh trong làng lụa Vạn Phúc còn tổ chức mô hình bán hàng trực tuyến theo nhóm trên mạng xã hội, liên kết hơn 100 hộ gia đình.

Thúc đẩy thương mại điện tử làng nghề

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, các làng nghề còn nhiều bất cập và thiếu kinh nghiệm trong xúc tiến thương mại, các hoạt động xúc tiến thương mại thường tập trung vào việc duy trì, tìm kiếm và mở rộng thị trường để bán những sản phẩm mà thị trường vốn đã có sẵn mà chưa tạo ra sự độc đáo của riêng mình; thừa những thông tin chung chung nhưng thiếu những thông tin cụ thể phục vụ trực tiếp cho hoạt động kinh doanh TMĐT nhất là thông tin về xuất khẩu.

Ông Vũ Hy Thiều, thành viên Hiệp hội làng nghề cho rằng còn có những trở ngại chủ quan đến từ các làng nghề. Trong đó, mấu chốt nhất là các làng nghề còn yếu về phát triển sản phẩm, thường các làng nghề đi lấy mẫu trên mạng về sản xuất theo, chưa có sản phẩm đặc trưng mang tính riêng biệt của chính mình.

Một khó khăn là kinh doanh thương mại điện tử không đưa sản phẩm đến tận tay khách hàng được nên yêu cầu bao bì là quan trọng hơn cả. "Nhiều sản phẩm xuất khẩu từng bị trả về vì bao bì không bảo đảm. Do vậy, cần đào tạo cho các làng nghề, có các trung tâm hỗ trợ giúp đỡ họ trong quá trình phát triển", ông Thiều đề xuất.

Do đó, để tiếp tục phát triển TMĐT, khuyến khích các cơ sở công nghiệp nông thôn ở các làng nghề đẩy mạnh triển khai cần nâng cao năng lực quản lý và tổ chức hoạt động TMĐT. Trong đó, thực hiện nhiều nhóm giải pháp hỗ trợ như đào tạo năng lực cho đội ngũ thực thi, nâng cao năng lực ứng dụng thương mại điện tử, cung cấp trực tuyến các dịch vụ công liên quan tới hoạt động sản xuất kinh doanh, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong các thủ tục hành chính.

Bên cạnh đó, phải hoàn thiện cơ chế, chính sách nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển TMĐT trong bối cảnh cách mạnh công nghiệp 4.0… Ngoài ra, cần tiếp tục rà soát, bổ sung, hoàn thiện chính sách, văn bản quy phạm pháp luật theo hướng tạo điều kiện, khuyến khích, hỗ trợ các hoạt động ứng dụng TMĐT và các mô hình kinh doanh mới trên nền tảng công nghệ số.

Trong bối cảnh phát triển các nền tảng mạng xã hội mạnh như ngày nay, các hoạt động TMĐT càng khẳng định được xu thế mới trong kinh doanh. Các làng nghề truyền thống dựa trên điều kiện thực tế để giới thiệu sản phẩm, bán hàng, thanh toán qua hệ thống TMĐT tiện lợi. TMĐT giúp mở rộng thị trường, tăng sức cạnh tranh, tạo động lực cho người lao động và các nghệ nhân sáng tạo, khẳng định chất lượng sản phẩm, đưa thương hiệu làng nghề truyền thống.