Có thể vượt Thái Lan
Tại hội thảo Kinh tế số với chủ đề "Phát triển thương mại điện tử thúc đẩy kinh tế số tại Việt Nam" trong khuôn khổ Diễn đàn cấp cao và Triển lãm về công nghiệp 4.0 - Industry 4.0 Summit 2019, do Ban Kinh tế Trung ương tổ chức, các chuyên gia, nhà kinh doanh thương mại điện tử đều cho rằng, nền kinh tế thương mại điện tử là một điểm sáng của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 với sự tham gia của rất nhiều doanh nghiệp và tốc độ tăng trưởng rất cao, 25 - 30%/năm.
Ông Đặng Hoàng Hải - Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho biết, trong năm 2018 giá trị thương mại điện tử của Việt Nam đạt khoảng 8-9 tỷ USD và nếu giữ được tốc độ phát triển hiện nay, dự kiến năm 2025 giá trị thương mại điện tử Việt Nam sẽ đạt 33 tỷ USD, đứng thứ 2 trong khu vực, sau Indonesia (100 tỷ USD) và Thái Lan (43 tỷ USD).
| Thị trường thương mại điện tử của Việt Nam đang có tiềm năng rất lớn |
Theo nhiều chuyên gia kinh tế trên thế giới nhận định, Việt Nam đang có rất nhiều yếu tố thuận lợi để vượt qua Thái Lan nhằm trở thành nền kinh tế có giá trị thương mại điện tử lớn thứ 2 Đông Nam Á, chỉ sau Indonesia, ông Đặng Hoàng Hải chia sẻ.
Có cùng quan điểm, Vụ trưởng Vụ Công nghiệp (Ban Kinh tế Trung ương) Lê Xuân Thành cho rằng, xu thế phát triển thương mại điện tử ở Việt Nam đang rất mạnh. Điều này thế hiện rõ qua sự phát triển của các thiết bị di động, đặc biệt là smartphone với hơn 64 triệu người sử dụng. Ngoài ra, hạ tầng viễn thông 3G, 4G và sắp tới là 5G cũng đang được đẩy mạnh triển khai.
Chính sự bùng nổ về internet cùng thiết bị di động sẽ khiến mô hình bán hàng trực tuyến tăng trưởng, không chỉ tăng về số lượng doanh nghiệp tham gia mà còn khiến giá cả có chiều hướng giảm. Song song với đó, các dịch vụ thanh toán của ngân hàng, dịch vụ Fintech cũng gia tăng đáng kể, nên xu hướng phát triển thương mại điện tử trên nền tảng di động, nền tảng số là tất yếu.
Đứng dưới vai trò doanh nghiệp triển khai công nghệ tài chính, Phó giám đốc Trung tâm FinTech (VNPT-Media) Nguyễn Nam Thắng cũng khẳng định, miếng bánh của thị trường thương mại điện tử ở Việt Nam vẫn còn vô cùng lớn khi chủ yếu vẫn tập trung ở 2 TP Hà Nội và Hồ Chí Minh khi chiếm tới 70% giao dịch. Trong khi đó, ở các địa phương còn lại, tỷ trọng chỉ chiếm giá trị rất nhỏ trong tổng giá trị thương mại điện tử hiện nay.
Nếu phát triển được ở quy mô toàn quốc thì tốc độ tăng trưởng của ngành thương mại điện tử của Việt Nam còn lớn gấp nhiều lần mức đã rất cao hiện nay, ông Nguyễn Nam Thắng khẳng định.
Vẫn còn nhiều thách thức
Tuy nhiên, Cục trưởng Đặng Hoàng Hải cho rằng, thương mại điện tử của Việt Nam vẫn còn nhiều thách thức và hạn chế, trong đó đó thách thức lớn nhất là vẫn sử dụng tiền mặt cho phần lớn các giao dịch điện tử.
Thói quen sử dụng tiền mặt trong thành toán là một trong những trở ngại rất lớn. Khi người mua hàng không tin tưởng vào chất lượng hàng hóa của doanh nghiệp cũng như không chắc chắn việc hàng hóa sẽ đến tay mình nên cứ phải nhận hàng thì mới trả tiền. Trong khi đó, người bán vì chưa được trả tiền trước nên cho rằng việc từ chối/hủy đơn hàng cũng rất cao. Như vậy, cả hai phía đều thiếu sự tin cậy và đây là trở ngại rất lớn để phát triển thương mại điện tử.
Nếu tháo gỡ, giải quyết được mấu chốt này sẽ tạo ra sức bật cho lĩnh vực thương mại điện tử phát triển, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số khẳng định.
Về phía doanh nghiệp, Tổng giám đốc Sen Đỏ Trần Hải Linh nêu góc nhìn, môi trường kinh doanh cho thương mại điện tử tại Việt Nam dù đã thay đổi nhiều nhưng chưa đủ, cần phải cởi mở hơn nữa. Nhìn sang Singapore, hiện hiện 50% vốn đầu tư thương mại điện tử ở Đông Nam Á đang đổ sang quốc gia này do có môi trường thông thoáng, hỗ trợ các nhà đầu tư nước ngoài rất thuận tiện.
Trong các năm gần đây rất nhiều doanh nghiệp thương mại điện tử đã sản xuất được hàng hóa và bán trên các trang thương mại của mình nhưng quy trình để đăng ký thương hiệu quá lâu - mất tới 6 tháng để đăng ký thương hiệu Việt Nam. Nên, nếu cơ quan quản lý rút ngắn được quy trình này sẽ giúp đỡ các doanh nghiệp về thương mại điện tử phát triển và cũng góp phần gỡ bỏ "rào cản" trong việc hạn chế lĩnh vực thương mại điện tử phát triển, ông Trần Hải Linh kiến nghị.
