Trình bày phương án sắp xếp, thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, phương án thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương trên cơ sở nguyên trạng 4.947,11km2 diện tích tự nhiên và quy mô dân số 1.236.393 người của tỉnh Thừa Thiên - Huế.
Đồng thời với thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương, thành lập 2 quận (Phú Xuân, Thuận Hóa) thuộc thành phố Huế trực thuộc Trung ương trên cơ sở thành phố Huế hiện hữu; thành lập thị xã Phong Điền trên cơ sở nguyên trạng huyện Phong Điền; nhập huyện Nam Đông với huyện Phú Lộc để thành lập huyện Phú Lộc mới; thành lập 11 phường, 1 thị trấn và 1 xã trên cơ sở sắp xếp 21 đơn vị hành chính cấp xã (2 phường, 1 thị trấn, 18 xã).
Theo Đề án, sau sắp xếp, thành phố Huế trực thuộc trung ương có 4.947,11km2 diện tích tự nhiên và quy mô dân số 1.236.393 người; có 9 đơn vị hành chính cấp huyện, gồm: 2 quận, 3 thị xã, 4 huyện (không thay đổi số lượng đơn vị hành chính cấp huyện nhưng có giảm 1 thành phố, 2 huyện và tăng 2 quận, 1 thị xã); có 133 đơn vị hành chính cấp xã, gồm: 78 xã, 48 phường, 7 thị trấn (giảm 8 đơn vị hành chính cấp xã, trong đó giảm 17 xã và tăng 9 phường); tỷ lệ đô thị hóa 63,02% (779.207 người/1.236.393 người).
Đề án cũng thể hiện quan điểm, việc xây dựng Đề án thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương có ý nghĩa chính trị đặc biệt quan trọng, thể hiện rõ ý chí, khát vọng, sự đồng thuận của các tầng lớp Nhân dân; tạo động lực để Thừa Thiên - Huế phát triển nhanh và bền vững, góp phần hiện thực hoá Nghị quyết số 54-NQ/TƯ ngày 10/12/2019 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Thừa Thiên - Huế đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, đồng thời tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội vùng và góp phần phát triển đất nước trong giai đoạn mới.
Trong báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Thường trực Ủy ban đồng tình với đề xuất của Chính phủ về việc thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương và các nội dung liên quan. Do Đề án bao gồm cả nội dung thuộc thẩm quyền quyết định của Quốc hội (việc thành lập thành phố trực thuộc Trung ương) và nội dung thuộc thẩm quyền quyết định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (việc thành lập quận, thị xã và sắp xếp, thành lập các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trực thuộc), do đó Ủy ban Pháp luật đề nghị cần được xem xét, giải quyết một cách tổng thể, đồng bộ, thống nhất, bảo đảm đúng quy trình, thủ tục theo quy định.
Trong phiên họp, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội thể hiện sự tán thành cao với sự cần thiết thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương. Đồng thời nhấn mạnh, cần quan tâm chú trọng đến xác định mô hình tổ chức chính quyền đô thị phù hợp; việc chuyển đổi cơ cấu xã hội - nghề nghiệp; cải thiện chất lượng đời sống cư dân đô thị với mục tiêu cao nhất là nâng cao chất lượng đời sống của nhân dân ngang tầm với các thành phố lớn trong cả nước.
Theo Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Đề án cần làm rõ việc tiếp tục nâng cao chất lượng đời sống cư dân đô thị; xây dựng đô thị “sáng, xanh, sạch, đẹp” để Huế thực sự là thành phố du lịch thân thiện; xây dựng bộ máy chính quyền, đội ngũ cán bộ tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả từ thành phố đến cơ sở, quyết liệt thực hiện các nhiệm vụ chính trị được giao…
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng lưu ý công tác sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy, bố trí, sắp xếp đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người hoạt động không chuyên trách, phương án giải quyết trụ sở, tài sản công tại các đơn vị hành chính thực hiện sắp xếp của tỉnh Thừa Thiên - Huế.
Tại phiên họp, 100% thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết thông qua về mặt nguyên tắc đối với các nội dung liên quan đến việc sắp xếp, thành lập các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc tỉnh Thừa Thiên - Huế.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng thống nhất trình Quốc hội xem xét đề án thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương tại Kỳ họp thứ 8. Ngay sau khi Quốc hội xem xét, thông qua Nghị quyết thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ ban hành Nghị quyết thành lập quận, thị xã và sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã của thành phố Huế trực thuộc Trung ương như phương án đã được trình trong Đề án và đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành về mặt nguyên tắc tại phiên họp này, không cần tổ chức họp để xem xét lại để bảo đảm có hiệu lực thi hành cùng thời điểm với Nghị quyết của Quốc hội (ngày 1/1/2025).
