Mỗi nơi một kiểu
Những ngày qua, số ca F0 tại Hà Nội đã tăng vọt. Thông tin từ Sở Y tế Hà Nội cho biết, trong 12.850 ca Covid-19 mới phát hiện ngày 28/2 ở Hà Nội có gần 4.300 ca cộng đồng. Hiện có 556.447 F0 đang điều trị tại các cơ sở y tế. Trong đó, Bệnh viện (BV) Bệnh Nhiệt đới T.Ư (175); BV Đại học Y Hà Nội (185); tại BV (6.063); cơ sở thu dung điều trị TP (248); cơ sở thu dung quận/huyện/thị xã (908); theo dõi cách ly tại nhà là 548.868 F0.
Hiện nay, ở Hà Nội, việc công nhận F0 mỗi nơi quy định một kiểu, nhiều chỗ gây khó khăn cho người dân. Để được công nhận F0, có nơi hướng dẫn người dân ra trạm y tế (TYT) test nhanh Covid-19 và làm hồ sơ, gây nên tình trạng xếp hàng chờ lấy mẫu xét nghiệm, quá tải tại trạm y tế, nơi chỉ cần thực hiện online hoặc tự test nhanh.
Đơn cử như tại TYT phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai, những ngày qua đã xảy ra tình trạng người dân tập trung xếp hàng xin xác nhận F0 kéo dài. Trong khi đó, tại phường Mai Động, người dân tự test nhanh dương tính SARS-CoV-2, được yêu cầu đến trạm y tế phường để xét nghiệm lại.
Tại quận Nam Từ Liêm, người dân tự test nhanh tại nhà dương tính, bên cạnh việc đến TYT phường để xét nghiệm lại, có thể lựa chọn phương án tự quay video quá trình tự test tại nhà và gửi cho cán bộ y tế có thẩm quyền để được công nhận gián tiếp. Đây là biện pháp giúp giảm tải trong công tác xét nghiệm cho lực lượng y tế phường. Theo lãnh đạo Trung tâm Y tế (TTYT) quận Nam Từ Liêm, thời gian qua, F0 trên địa bàn quận tăng nhanh, đáng chú ý có một số lượng không nhỏ lực lượng y tế. Do đó, khó khăn lại càng chồng chất với lực lượng y tế cơ sở.
Còn tại Hà Đông, người dân khi tự test nhanh tại nhà có kết quả dương tính có hai cách để được khẳng định là F0. Người dân đến trạm y tế để xét nghiệm lại hoặc gọi "video call" với nhân viên y tế, tự xét nghiệm dưới sự giám sát từ xa… Theo Giám đốc TTYT quận Hà Đông Trương Kỳ Phong, số ca F0 đang gia tăng, trong khi đó, nhiều cán bộ y tế tại các trạm y tế phường là F0, F1. Quận cũng đã chủ động liên hệ các BV, trường y, y bác sĩ nghỉ hưu trên địa bàn tình nguyện hỗ trợ để đảm bảo đủ nhân lực phục vụ Nhân dân.
Theo quy định của Bộ Y tế, người dân có thể được xác định là F0 khi thực hiện xét nghiệm nhanh Covid-19 và được nhân viên y tế giám sát gián tiếp thông qua các phương tiện từ xa. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa thống nhất được việc cấp giấy xác nhận F0 và các quyết định liên quan cho người mắc Covid-19 mà tùy vào tình trạng thực tế và nguồn lực của từng địa phương.
Theo nhận định của các chuyên gia, với việc F0 tăng quá nhanh, nhiều trạm y tế phường đang rơi vào tình trạng quá tải, dẫn đến việc khó đảm bảo đáp ứng kịp thời nhu cầu của người dân. Các chuyên gia y tế cho rằng, Hà Nội cần thống nhất phương thức tiếp nhận và quản lý F0 trên địa bàn để tránh mỗi phường một quy định như hiện nay.
Đề cập đến việc này, PGS.TS Trần Đắc Phu - Cố vấn cao cấp của Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam cho rằng, Hà Nội cần phải thiết lập, áp dụng công nghệ thông tin để trường hợp F0 có chứng nhận online, không phải đến cơ sở y tế, tránh lây lan dịch bệnh.
“Với những F0 cách ly, điều trị tại nhà, chúng ta phải ưu tiên hệ thống y tế cơ sở, tạo điều kiện để khi F0 liên hệ được tư vấn, điều trị và phòng, chống dịch cho cộng đồng. Với trẻ em là F0, gia đình, phụ huynh cần liên hệ với nhà trường, địa phương để được hướng dẫn, tư vấn kịp thời” - PGS.TS Trần Đắc Phu nói.
Quản lý, theo dõi F0 từ xa
Đề cập đến hiệu quả mô hình chăm sóc và điều trị F0 tại nhà, GS Nguyễn Anh Trí – đại biểu Quốc hội (Đoàn Hà Nội) cho rằng, với lượng bệnh nhân F0 tại Hà Nội tăng cao như hiện nay hơn 10.000 ca/ngày, lực lượng y tế không thể đến tận nhà để chăm sóc, điều trị cho bệnh nhân. Cho nên, chúng ta phải triển khai quản lý và chăm sóc F0 tại nhà trực tiếp từ xa. Muốn làm tốt việc này, ngành y tế luôn phải đồng hành, chia sẻ với bệnh nhân.
“Hiện nay, các địa phương và Hà Nội cũng đã chỉ đạo việc khám chữa bệnh, quản lý, theo dõi F0 từ xa, tuy nhiên TP nên điều chỉnh lại vấn đề này sao cho hợp lý” - GS Nguyễn Anh Trí nhấn mạnh.
Dịch vụ chăm sóc y tế tại nhà cho các F0 có nhiều hình thức như gọi điện, tư vấn qua Zalo, video call… Hơn nữa, việc tổ chức xét nghiệm tại nhà cho người dân để tránh trường hợp F0 phải đi lại, chặn nguy cơ lây nhiễm dịch. “Chúng ta phải đưa ra những tiêu chuẩn, phác đồ để tư vấn, theo dõi, quản lý F0 tại nhà đúng nguyên tắc, cách thức. Ngoài ra, TP nên triển khai thêm mô hình đưa thuốc tại nhà cho F0 để người bệnh thực sự yên tâm điều trị, không hoảng loạn, hoang mang, lo lắng” - GS Nguyễn Anh Trí nêu ý kiến.
Theo Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Trần Thị Nhị Hà, thời gian qua, tại một số nơi xảy ra tình trạng người dân phải xếp hàng xét nghiệm và xin xác nhận F0 hay hết thời gian cách ly, gây bức xúc. Tuy nhiên, cũng có nơi chưa xảy ra hiện tượng quá tải nhờ sự vào cuộc quyết liệt, huy động được mọi lực lượng, bố trí khoa học… Việc xác nhận F0 hay hết thời gian cách ly người dân có thể tự làm test nhanh khi được nhân viên y tế giám sát trực tiếp hoặc gián tiếp - nghĩa là thực hiện online cũng được. Do đó, các xã, phường cần sử dụng tốt phần mềm quản lý F0, huy động thêm các tổ chức đoàn thể cùng tham gia.
Theo Giám đốc Sở Y tế Hà Nội, hiện nay số ca F0 điều trị tại nhà chiếm tỷ lệ chủ yếu với 96%. Thực tế số ca nhiễm nhiều như hiện tại, chỉ riêng lực lượng của ngành y tế là không đủ để đáp ứng nhu cầu tư vấn, theo dõi, điều trị cho F0 tại nhà. Ngành y tế rất cần sự hỗ trợ, san sẻ của chính quyền cơ sở và các lực lượng khác.
“Ngoài nhân viên y tế, người dân có thể gọi hỗ trợ từ tổ Covid cộng đồng, đoàn thanh niên, hội phụ nữ, đường dây nóng của tổ dân phố, cụm dân cư; nhóm chat do nhân viên y tế phụ trách, tổng đài 1022 hoặc lực lượng y, bác sĩ về hưu tình nguyện tham gia chống dịch tại địa phương” - TS Trần Thị Nhị Hà nhấn mạnh.
Liên quan đến vấn đề này, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Chu Ngọc Anh nêu rõ, hiện nay, diễn biến dịch đang mang đến áp lực ngày càng tăng cho y tế các cấp, đặc biệt là cấp cơ sở. Trong đó, gánh nặng đang là thủ tục xác nhận F0 và khỏi bệnh trong khi chúng ta vẫn phải tiếp tục tập trung rà soát đối tượng nguy cơ, người già có bệnh nền… chưa được tiêm đủ mũi.
Để giảm tải, chia sẻ với y tế cơ sở để phục vụ Nhân dân tốt nhất, Chủ tịch UBND TP yêu cầu các địa phương phát huy mạnh mẽ phương châm “4 tại chỗ", tăng cường vai trò người đứng đầu chính quyền các cấp, huy động thêm các đoàn thể chính trị - xã hội tại cơ sở, lực lượng thanh niên, phụ nữ... để kịp thời bổ sung thành phần các tổ Covid-19 cộng đồng, tổ hỗ trợ quản lý và điều trị F0 tại nhà. Các địa phương tổ chức tập huấn quy trình tư vấn, chia sẻ kiến thức phòng, chống dịch bệnh, các dấu hiệu, triệu chứng, đầu mối liên hệ, tư vấn, chăm sóc, kịp thời phối hợp với cán bộ y tế xử lý các tình huống phát sinh.
Chúng ta phải sử dụng phần mềm quản lý người nhiễm Covid-19 hiệu quả nhất, khó khăn ở đâu tháo gỡ ở đấy. TP yêu cầu liên ngành Y tế, TT&TT, các cơ quan liên quan, nghiên cứu, hướng dẫn áp dụng ngay để rút ngắn quy trình để giúp người dân giải quyết các khó khăn, vướng mắc.
Hệ thống y tế cơ sở cần kiểm soát thường xuyên hàng ngày, cần định lượng rõ, 1 cán bộ, nhân viên y tế mỗi ngày chăm lo được bao nhiêu F0, có chỉ tiêu cụ thể. Từ đó sẽ định lượng rõ cần bao nhiêu nhân lực mỗi ngày để điều phối, hỗ trợ kịp thời.
Chủ tịch UBND TP Hà Nội Chu Ngọc Anh