Tìm lời giải để nông sản "bước chân" vào siêu thị

Doanh nghiệp than khó

Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Đông Cao (xã Mê Linh) Đàm Văn Đua thông tin, xã Mê Linh là một trong những vựa rau màu lớn nhất của Hà Nội, với chủng loại rau, củ, quả đa dạng. Thế nhưng khi vào vụ thu hoạch, nông dân luôn lo lắng vì hệ thống bán lẻ hiện đại chỉ tiêu thụ 15 - 20% sản lượng. Số lượng sản phẩm còn lại của Hợp tác xã tiêu thụ chủ yếu qua các thương lái của hệ thống chơ truyền thống Hà Nội và các tỉnh.

Tương tự, ông Nguyễn Văn Bất, ở xã Đoài Phương cho hay, sản phẩm mít Sơn Đông ngon nổi tiếng, nhưng khi sản phẩm vào vụ thu hoạch, nông dân vẫn lo lắng vì đầu ra bấp bênh. Vào thời điểm chính vụ, do số lượng mít chín nhiều không tiêu thụ được hết, thương lái thu mua tại vườn thì trả giá quá rẻ.

Thực tế cho thấy, mặc dù hiện cả nước có đến 15.000 sản phẩm OCOP, riêng TP Hà Nội có hơn 3300 sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP từ 1-5 sao nhưng việc đưa sản phẩm vào hệ thống siêu thị cũng không hề dễ dàng.

Theo trưởng phòng Kinh doanh, Công ty CP Sữa Con Bò Vàng Phan Uyên, hiện DN có 10 sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP 4 sao nhưng việc tiêu thụ sản phẩm chủ yếu tiêu thụ qua các kênh cửa hàng nhỏ lẻ, chưa tiếp cận được các hệ thống siêu thị. Nguyên nhân là muốn vào hệ thống siêu thị phải mất phí mở mã vạch và phải ký gửi hàng hoá. Đặc biệt là công nợ dài ngày và chi phí cao khiến sản phẩm của hợp tác xã chưa thể vào kênh phân phối hiện đại.

Phân tích nguyên nhân khiến sản phẩm nông sản gặp nhiều khó khăn trong quá trình tiêu thụ, nhất là đưa vào hệ thống bán lẻ hiện đại, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam Đặng Phúc Nguyên nêu rõ, nhiều địa phương mặc dù có đầu tư sản xuất nhiều sản phẩm nông sản đặc sản nhưng chủ yếu mang tính chất phong trào. Điều này dẫn đến hiện tượng trên cùng một thị trường có cùng loại sản phẩm tương tự dẫn đến dư nguồn cung. 

Ngoài ra, doanh nghiệp đưa ra nhiều sản phẩm mới nhưng không đẩy mạnh xúc tiến quảng bá sản phẩm nên người tiêu dùng không biết đến sản phẩm.

Tạo cầu nối cho thị trường

Theo các chuyên gia bán lẻ, để sản phẩm nông sản “bước chân” vào hệ thống siêu thị đòi hỏi ngành công thương làm tốt chức năng “cầu nối” giữa nhà sản xuất với DN bán lẻ.

Giám đốc Trung tâm đào tạo Phát triển nông nghiệp hữu cơ Biobee Việt Nam Tô Xuân Việt cho rằng, thời gian tới các DN bán lẻ cần phối hợp chặt chẽ với DN sản xuất trong việc xây dựng các cơ chế thúc đẩy tiêu thụ nông sản an toàn theo hướng linh hoạt trong cách thức tiêu thụ sản phẩm.

Bên cạnh đó, DN thu mua nên xây dựng cần có những chế tài để phân biệt sản phẩm sạch với sản phẩm không an toàn bảo vệ quyền lợi của nông dân, góp phần làm minh bạch thị trường nông sản. Đặc biệt DN bán lẻ hỗ trợ một phần vốn đầu tư cho DN sản xuất theo chuỗi quy mô lớn mang tính vùng miền qua đó đảm bảo nguồn hàng, hạn chế tính trạng lúc thừa lúc thiếu.

Thông tin về hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp, hộ sản xuất đưa sản phẩm nông sản vào hệ thống siêu thị tiêu thụ, Giám đốc truyền thông Tập đoàn Central Retail tại Việt Nam Nguyễn Thị Bích Vân cho biết, đơn vị luôn sẵn sàng hỗ trợ nhà sản xuất, hợp tác xã nông nghiệp trong phân phối hàng hóa tại hệ thống bán lẻ hiện đại. Theo đó Central Retail thông qua thu mua trực tiếp nông sản tại hợp tác xã, hộ nông dân với mức chiết khấu là 0%.

“Vừa qua hệ thống siêu thị Go! đã triển khai chương trình Đồng hành cùng nông dân qua đó hỗ trợ người nông dân tiêu thụ trái thanh long. Để nâng tầm thương hiệu cho thanh long, hệ thống bán lẻ của Central Retail còn chế biến ra các món đồ ăn, thức uống từ trái thanh long như: Bánh mì thanh long, thạch thanh long, sinh tố thanh long, nước ép thanh long, bánh bông lan từ thanh long,… và đã nhận được sự hưởng ứng tích cực của người tiêu dùn”bà Vân nêu ví dụ.

Tương tự, Giám đốc siêu thị Co.op Mart Hà Đông Nguyễn Thị Kim Dung thông tin, thời gian tới siêu thị tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa việc hợp tác với các nhà cung cấp địa phương để đưa nông sản vào hệ thống đa dạng và chất lượng hơn. Ngoài ra, Co.op Mart còn triển khai nhiều chương trình hỗ trợ địa phương tiêu thụ nông sản nhất là nông sản mùa vụ.

Đối với những nhà sản xuất, hợp tác xã nông nghiệp, Co.op Mart hướng dẫn nhà cung cấp hoàn thiện được những hồ sơ, thủ tục, để họ đảm bảo được hồ sơ đưa vào hệ thống. Ngoài ra, siêu thị tích cực khai thác các ký kết, quảng bá. Đồng thời, Co.op mart sẽ kết nối sản phẩm nông sản gắn với các hoạt động văn hóa - du lịch tại địa phương thông qua hệ thống bán lẻ của Co.op Mart.

Thông tin về việc hỗ trợ việc tiêu thụ nông sản, sản phẩm OCOP, Phó Chủ tịch Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam Trần Thị Phương Lan cho biết, thời gian tới hệ thống siêu thị sẽ triển khai cơ chế hỗ trợ chủ thể OCOP, cơ sở sản xuất nông sản như giảm chiết khấu xuống còn 0%, tổ chức các tuần hàng, chợ phiên chuyên đề sản phẩm nông sản, sản phẩm OCOP tại khuôn viên siêu thị.

Bên cạnh đó, tổ chức các buổi làm việc trực tiếp giữa doanh nghiệp bán lẻ với người sản xuất để từ đó những người sản xuất biết được yêu cầu, tiêu chuẩn, khả năng đưa hàng nông sản vào siêu thị tiêu thụ.

Đồng hành đưa sản phẩm nông sản địa phương đến gần hơn với người tiêu dùng, Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Nguyễn Thế Hiệp cho biết, thời gian qua, Sở Công Thương Hà Nội đã triển khai nhiều giải pháp, đồng hành cùng doanh nghiệp, hợp tác xã đưa nông sản, đặc sản các địa phương vào hệ thống các siêu thị. Nhờ đó đã có trên 100 mã sản phẩm mới được các kênh phân phối lớn của Hà Nội tiêu thụ.

 Phát huy những kết quả đạt được, trong thời gian tới ngành công thương Thủ đô tiếp tục làm “cầu nối” đưa sản phẩm nông sản vào hệ thống siêu thị hiện đại tiêu thụ. Đặc biêt, đơn vị đẩy mạnh phát triển hệ thống cửa hàng bán và giới thiệu sản phẩm OCOP, nông sản sạch

Nhằm hỗ trợ các chủ thể OCOP cũng như các cơ sở sản xuât nông nông sản phát triển sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, Phó Chủ tịch UBNDTP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền thông tin, UBND TP Hà Nội đã ban hành Kế hoạch số 389/KH-UBND về việc Phát triển Trung tâm thiết kế, sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, làng nghề gắn với du lịch tại các huyện, thị xã trên địa bàn TP Hà Nội năm 2025.

Theo đó, trong năm 2025 TP Hà Nội sẽ phát triển thêm nhiều điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP, nông sản. Đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào sản xuất và tiêu thụ sản phẩm OCOP, nông sản trên các sàn giao dịch thương mại điện tử...