Quỹ vaccine phòng chống Covid-19 của Việt Nam chính thức ra mắt vào 5/6/2021, đóng vai trò tài trợ cho hoạt động tiêm chủng, được coi là vũ khí quan trọng trong cuộc chiến chống đại dịch và bảo vệ chuỗi cung ứng sản xuất, vốn là ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có bài phát biểu quan trọng kêu gọi đồng bào chiến sĩ cả nước, Việt kiều ở nước ngoài chung sức đồng lòng với Chính phủ góp sức, góp tiền cho Quỹ để có vaccine sớm nhất.
| Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại buổi lễ ra mắt Quỹ vaccine phòng, chống Covid-19 ngày 5/6/2021. |
Bài viết mới đây của tờ Nikkei Asia nêu rõ 5 vấn đề chính liên quan đến Quỹ vaccine phòng Covid-19 của Việt Nam:
Quy mô của Quỹ vaccine
Theo tác giả Tomoya Onishi, Quỹ vaccine phòng chống Covid-19 của Việt Nam đặt mục tiêu đảm bảo đủ liều để tiêm chủng cho 100 triệu dân số trên cả nước và đạt được miễn dịch cho cộng đồng vào cuối năm 2021. Bộ Y tế cho biết, để đạt được miễn dịch cộng đồng, Việt Nam cần khoảng 150 triệu liều vaccine Covid-19 để tiêm ngừa cho khoảng 75 triệu người dân, với tổng kinh phí ước khoảng hơn 25,2 nghìn tỷ VND (1,1 tỷ USD).
Trong bối cảnh đó, Chính phủ Việt Nam đã quyết định thành lập Quỹ vaccine phòng chống Covid-19, với mục tiêu tiếp nhận, quản lý, sử dụng các nguồn tài trợ, hỗ trợ, đóng góp trong nước và ngoài nước để cùng với nguồn lực ngân sách nhà nước mua, nhập khẩu vaccine, nghiên cứu, sản xuất vaccine trong nước để tiêm chủng cho người dân, bảo đảm nguồn tài chính bền vững cho việc tiêm vaccine.
Chiến lược của Quỹ vaccine
Trong bài phân tích trên tờ Nikkei Asia đăng ngày 5/6, Chính phủ Việt Nam dự kiến phân bổ 16.000 tỷ VND cho chương trình tiêm chủng. "Bên cạnh ngân sách nhà nước, cần huy động thêm nguồn lực từ sự đóng góp tự nguyện của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, cùng tham gia với nhà nước" - ông Võ Thành Hưng - Vụ trưởng Vụ Ngân sách Nhà nước Bộ Tài chính cho biết.
Theo ông Võ Thành Hưng, để thu hút thêm các khoản hỗ trợ từ khu vực tư nhân, quỹ vaccine sẽ áp dụng "cơ chế quản lý công khai và minh bạch". "Tất cả đều dựa trên tinh thần tự nguyện của các tổ chức, cá nhân. Mọi sự chung tay đóng góp, dù là nhỏ nhất, chúng tôi sẽ trân trọng và quản lý một cách công khai, minh bạch", ông Hưng nhấn mạnh.
Vụ trưởng Võ Thành Hưng cũng lưu ý thêm rằng các khoản đóng góp của các công ty cho quỹ có thể được tính vào chi phí được, trừ khi tính thu nhập chịu thuế.
Việt Nam đang kêu gọi người dân trên cả nước nỗ lực tham gia tài trợ. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã phát động chiến dịch "vaccine cho người lao động", kêu gọi 63 thành viên cấp tỉnh và thành phố đóng góp cho quỹ.
Cộng đồng doanh nghiệp có sẵn sàng ủng hộ quỹ vaccine?
Theo bài phân tích trên, tác giả Tomoya Onishi cho biết, nhiều tập đoàn và ngân hàng lớn trong nước như Vingroup - tập đoàn lớn nhất Việt Nam, Hòa Phát, Ecopark, Doji, T&T, HDBank, Vietcombank, Vietinbank, BIDV, Agribank và TP Bank đã công khai bày tỏ sẵn sàng đóng góp vào quỹ.
Nhiều doanh nghiệp nhà nước lớn cùng với Tập đoàn Điện lực Việt Nam và Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam đã ủng hộ hơn 2.300 tỷ đồng cho quỹ vaccine này.
Các doanh nghiệp nước ngoài cũng sẵn sàng tham gia ủng hộ cho quỹ vaccine phòng Covid-19 của Việt Nam. Phòng Thương mại châu Âu đề xuất cho phép các doanh nghiệp nước ngoài chủ động chi phí và tiến hành tiêm chủng cho nhân viên. Theo kết quả cuộc khảo sát gần đây được thực hiện bởi nhóm doanh nghiệp, 79% thành viên tán thành phương án các doanh nghiệp tự túc tiêm chủng cho lực lượng lao động của họ.
Trong khi đó, bà Mary Tarnowka - Giám đốc điều hành Hiệp hội Thương mại Mỹ tại Việt Nam, bày tỏ sẵn sàng hỗ trợ chi phí tiêm chủng cho nhân viên, đồng thời cho biết: "Bất kỳ đóng góp nào từ khu vực tư nhân trong việc mua sắm vaccine đều phải được kết hợp và tuân thủ với Chính phủ, nhằm tránh sự cạnh tranh giữa khu vực tư nhân và chính phủ trong khi nguồn lực khan hiếm".
Việt Nam đảm bảo được bao nhiêu liều vaccine?
Chính phủ cho biết sẽ đảm bảo có được 120 triệu liều vaccine trong năm nay, thiếu 30 triệu liều so với mục tiêu tiêm chủng cho khoảng 75% dân số, bao gồm 30 triệu liều từ AstraZeneca và 20 triệu liều vaccine Sputnik V của Nga.
| Quỹ vaccine đặt mục tiêu đảm bảo đủ liều để tiêm chủng cho 100 triệu dân số trên cả nước và đạt được miễn dịch cho cộng đồng vào cuối năm 2021. |
Việt Nam đang đàm phán để mua 5 triệu liều từ vaccine của Moderna và khoảng 31 triệu liều vaccine từ Pfizer. Theo kế hoạch, Việt Nam sẽ nhận được 38,9 triệu liều miễn phí từ chương trình COVAX, được hỗ trợ bởi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), liên minh vaccine GAVI và Liên minh sẵn sàng đối phó dịch bệnh (CEPI). Chính phủ cũng đã đăng ký với COVAX để mua thêm 10 triệu liều theo cơ chế chia sẻ chi phí.
Đâu là những thách thức?
Cũng trong bài viết này, tác giả cũng nêu rõ những thách thức mà Việt Nam phải đương đầu trong việc thực hiện chương trình tiêm phòng vaccine toàn diện và trên diện rộng nhằm đạt mục tiêu miễn dịch cộng đồng vào cuối năm nay.
Kế hoạch tiêm chủng vaccine ngừa Covid-19 trên diện rộng của Việt Nam diễn ra trong bối cảnh toàn cầu đang khan hiếm vaccine. "Mục tiêu là tạo miễn dịch cộng đồng vào năm 2021, tuy nhiên nhu cầu vaccine ở các nước lại rất lớn", Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long thừa nhận trong cuộc họp trực tuyến khẩn cấp.
"Cuộc khủng hoảng thiếu hụt vaccine đã xảy ra vào tháng 3 và tháng 4, chủ yếu do làn sóng tái bùng phát dịch Covid-19 thứ hai ở Ấn Độ. Ấn Độ là nhà sản xuất chính của vaccine Covid-19, song nước này đã phải ngừng xuất khẩu vaccine, kể cả thông qua sáng kiến COVAX” - Kidong Park, cố vấn của WHO tại Việt Nam nói với Nikkei Asia.
Việt Nam đã được đánh giá tương đối thành công trong việc ngăn chặn và kiểm soát các đợt bùng phát dịch Covid-19 trước đây, nhờ thực hiện các biện pháp ngăn chặn nghiêm ngặt, bao gồm kiểm tra, truy tìm tiếp xúc và cách ly.
"Việt Nam là một trong những nước dẫn đầu thế giới trong việc ngăn chặn sự lây lan của dịch Covid-19. Thách thức lớn nhất của Việt Nam hiện nay là kết hợp thành công đó với một chương trình tiêm chủng với quy mô lớn", Alain Cany - Chủ tịch Phòng Thương mại châu Âu (EuroCham) nhận xét./.
