Tránh hình thức trong chuyển đổi số, từng ngành phải có sản phẩm cụ thể

Phiên họp nhằm đánh giá kết quả thực hiện quý I năm 2022 và xác định các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm cần tập trung triển khai trong quý II năm 2022 và thời gian tới.

Phiên họp được tổ chức theo hình thức trực tuyến giữa đầu cầu Trụ sở Chính phủ với các điểm cầu các bộ, ngành, cơ quan và 63 tỉnh, thành phố trong cả nước. Tham dự tại điểm cầu TP Hà Nội có Ủy viên T.Ư Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP Chu Ngọc Anh; cùng lãnh đạo các sở, ngành liên quan.

Doanh thu kinh tế số đạt 53 tỷ USD trong quý I/2022

Phát biểu khai mạc phiên họp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, chuyển đổi số là một động lực thúc đẩy đổi mới sáng tạo, là nền tảng cho một nền kinh tế hiện đại. Đồng thời nhấn mạnh, nhiệm vụ của Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số rất nặng nề. Chúng ta phải chỉ đạo, tổ chức thực hiện các chủ trương, cơ chế, chính sách nhằm thúc đẩy tiến trình chuyển đổi số quốc gia, gắn kết chặt chẽ với cải cách hành chính; xây dựng, phát triển Chính phủ điện tử, Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số và đô thị thông minh. Tạo thuận lợi cho việc triển khai cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 tại Việt Nam; gắn với quá trình phục hồi nhanh và phát triển bền vững kinh tế-xã hội hiện nay cũng như các mục tiêu phát triển tới năm 2025, 2030 và 2045.

Thủ tướng yêu cầu một số nhiệm vụ cần tập trung như rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện thể chế số; phát triển hạ tầng chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ số; huy động mạnh mẽ các nguồn lực qua việc thúc đẩy hợp tác công tư; xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp. Nâng cao năng lực quản trị hiện đại, phù hợp tình hình, năng lực và trình độ của Việt Nam; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Kiểm tra, giám sát thường xuyên để thúc đẩy công việc và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, lãng phí… Trong bối cảnh thời gian, nguồn lực đều có hạn, Thủ tướng Chính phủ lưu ý, việc đầu tư cho chuyển đổi số phải có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó, không dàn trải, chia cắt, manh mún, rời rạc, lựa chọn những việc có tác động lan tỏa, hiệu quả ngay để triển khai.

Báo cáo của Bộ TT&TT do Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Huy Dũng trình bày cho thấy, đóng góp của kinh tế số cho nền kinh tế Việt Nam ngày càng tăng. Theo ước tính, doanh thu kinh tế số quý I/2022 đạt khoảng 53 tỷ USD. Trong đó kinh tế số nền tảng có tốc độ tăng trưởng 28%, đạt doanh thu 8 tỷ USD, còn lại là kinh tế số ICT và kinh tế số ngành, với tốc độ tăng trưởng doanh thu trung bình khoảng 15%. Số DN công nghệ số thành lập mới tính đến hết tháng 02/2022 đạt 65.329 DN, tăng 487 DN so với năm 2021.

Cũng theo báo cáo, thời gian qua, nhận thức về tầm quan trọng của chuyển đổi số ở tất cả các cấp, các ngành, nhất là người lãnh đạo, người đứng đầu đã có chuyển biến rõ nét, 100% các bộ, ngành, địa phương đã kiện toàn Ban chỉ đạo chuyển đổi số do người đứng đầu làm Trưởng ban. Công tác hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách được quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, đạt kết quả tích cực. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 5 Quyết định về chuyển đổi số, trong đó có phê duyệt Ngày 10/10 hằng năm là Ngày Chuyển đổi số quốc gia.

Các cơ sở dữ liệu tạo nền tảng cho Chính phủ số được đẩy mạnh triển khai. Bộ Công an đã tích cực, phối hợp với các bộ, ngành triển khai cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; tích hợp, kết nối và mở rộng thu thập dữ liệu dân cư; từng bước hình thành hệ sinh thái công dân số. Cụ thể, kết nối với 8 bộ, ngành để bổ sung làm giàu dữ liệu dân cư, như gần 78 triệu thông tin công dân với trên 133 triệu mũi tiêm chủng; trên 570.000 thông tin dữ liệu về cán bộ, giáo viên; triển khai thí điểm chip điện tử gắn trên thẻ căn cước công dân; thí điểm sử dụng thẻ căn cước công dân trong khám chữa bệnh….

Bên cạnh đó, cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai đang được tích cực triển khai; bước đầu thí điểm chia sẻ thông tin dữ liệu với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Các cơ sở dữ liệu quốc gia khác như bảo hiểm, hộ tịch, đăng ký doanh nghiệp đã đi vào vận hành ổn định, đang mang lại hiệu quả tích cực. Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử toàn quốc có khoảng 23 triệu dữ liệu đăng ký khai sinh, trong đó có trên 7 triệu trẻ em được cấp số định danh cá nhân theo quy định; trên 4,5 triệu dữ liệu đăng ký kết hôn; trên 3,2 triệu dữ liệu đăng ký khai tử. Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp chứa thông tin đăng ký doanh nghiệp theo thời gian thực của hơn 01 triệu doanh nghiệp và đơn vị trực thuộc; tỉ lệ số hóa hồ sơ đăng ký doanh nghiệp đạt 100%.

Dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 tiếp tục được triển khai tích cực, có hiệu quả. Đến nay, Cổng Dịch vụ công quốc gia đã tích hợp 3.552 dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4 của các bộ, ngành, địa phương, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp (Triển khai Quyết định 06 - đã tích hợp thêm 11/25 dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4). Trong quý I/2022, Cổng đã có trên 167.000 tài khoản đăng ký; trên 14 triệu hồ sơ đồng bộ trạng thái; trên 332.000 lượt thực hiện các dịch vụ tiện ích từ cổng; trên 510.000 hồ sơ trực tuyến thực hiện từ Cổng; trên 163.000 giao dịch thanh toán trực tuyến với số tiền hơn 366 tỷ đồng. Hệ thống hóa đơn điện tử đã được triển khai toàn quốc, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp. Trong quý I/2022, cơ quan thuế đã tiếp nhận xử lý 77.732.636 hóa đơn điện tử....

Đề xuất hướng dẫn địa phương triển khai kinh tế số đảm bảo thống nhất

Tại phiên họp, các thành viên Ủy ban đã thảo luận về nội dung Báo cáo tình hình triển khai chuyển đổi số quý I năm 2022 và thông tin những nhiệm vụ đã đạt được của các bộ, ngành, đồng thời đề xuất các kiến nghị, giải pháp thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong thời gian tới.

Về đề xuất cụ thể, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Chu Ngọc Anh kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành sớm tham mưu ban hành một số văn bản quy phạm pháp luật, hướng dẫn xây dựng, mô hình triển khai chương trình Chuyển đổi số để địa phương có cơ sở thực hiện.

Hiện tại việc triển khai công tác chuyển đổi số cấp tỉnh được Bộ TT&TT hướng dẫn rất tích cực, ban hành nhiều văn bản. Tuy nhiên, để đảm bảo tính tổng thể, thống nhất, đề nghị Bộ TT&TT hướng dẫn cụ thể về lộ trình triển khai thực hiện để các địa phương có cơ sở thực hiện đảm bảo tính khoa học, tránh trùng lặp.

Về kinh tế số, Chủ tịch UBND TP Chu Ngọc Anh cho biết, TP đã dự thảo Kế hoạch và xin ý kiến các cơ quan chuyên môn của Bộ TT&TT, các Hiệp, Hội, các doanh nghiệp CNTT, bưu chính, viễn thông; Ban chỉ đạo Chuyển đổi số TP. Tuy nhiên, hiện nay, khái niệm về kinh tế số còn chưa thống nhất. Do đó, TP Hà Nội kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành rà soát, thống nhất hướng dẫn các địa phương triển khai về kinh tế số đảm bảo thống nhất, đúng quy định và khả thi.

Tránh phô trương, hình thức trong chuyển đổi số

Kết luật phiên họp, thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận, đánh giá cao nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương và người dân đã tích cực triển khai các nhiệm vụ chuyển đổi số đã đề ra, thu được nhiều kết quả tích cực.

Bên cạnh những mặt đã đạt được, Thủ tướng đã chỉ ra những tồn tại, hạn chế trong công tác chuyển đổi số, trong đó một số bộ, ngành, địa phương, đơn vị nhận thức chưa toàn diện về chuyển đổi số. Từ đây, Thủ tướng yêu cầu cương quyết loại bỏ chủ nghĩa hình thức, phô trương trong quá trình chuyển đổi số.

Thủ tướng cũng chỉ ra công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách còn chậm, thiếu sự phối hợp; việc đưa chủ trương, chính sách vào cuộc sống, đến người dân, DN còn một khoảng trễ, tổ chức thực thi ở cấp cơ sở còn thiếu quyết liệt…

Nhấn mạnh tình hình mới có nhiều khó khăn, thách thức, Thủ tướng cho rằng để thực hiện được các mục tiêu đề ra, đòi hỏi phải có quyết tâm cao, nỗ lực phải lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả, thực hiện có trọng tâm, trọng điểm.

Về quan điểm, Thủ tướng yêu cầu, hằng tháng, hằng quý, cần có sản phẩm cụ thể, có thể cân đong, đo đếm được.

Các bộ, ngành, địa phương phải liên tục đổi mới, có tư duy đột phá và tầm nhìn chiến lược; kế thừa, phát huy hơn nữa những kết quả đạt được thời gian qua, tiếp tục ứng dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tạo động lực theo tinh thần bắt kịp, tiến cùng và nỗ lực đột phá vượt lên trong công tác xây dựng Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số. Lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu, động lực chuyển đổi số; người dân, doanh nghiệp phải tham gia vào quá trình chuyển đổi số.

Chuyển đổi số là nhiệm vụ quan trọng để phục hồi kinh tế - xã hội

Thủ tướng nhấn mạnh, phải phát huy tính chủ động, sáng tạo; huy động mọi nguồn lực, sự tham gia xây dựng và phát triển của cả hệ thống chính trị và cộng DN; đẩy mạnh phát triển hạ tầng số, tạo thuận lợi cho người dân và DN tiếp cận được nhiều dịch vụ, tiện ích.

Bám sát thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo; nói phải đi đôi với làm và phải có hiệu quả, sản phẩm cụ thể. Coi triển khai hiệu quả chuyển đổi số quốc gia là một nhiệm vụ quan trọng trong phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; làm thay đổi căn bản phương thức quản lý hành chính nhà nước.

Sử dụng tài nguyên thông tin, dữ liệu thiết thực, hiệu quả; có tính kết nối, liên thông cao; không chỉ thực hiện phát triển Chính phủ số mà còn phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cá thể hóa trách nhiệm, đề cao trách nhiệm người đứng đầu, đi đôi với phân bổ nguồn lực, giám sát, kiểm tra, khen thưởng, động viên và kỷ luật nghiêm minh, kịp thời; khuyến khích bảo vệ những người dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân và DN; coi trọng công tác truyền thông, tạo sự ủng hộ, đồng thuận của người dân và cộng đồng DN.

Về nhiệm vụ trọng tâm quý II và thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu các Bộ trưởng, Trưởng ngành và Ban Chỉ đạo chuyển đổi số các bộ, ngành, địa phương khẩn trương, quyết liệt tổ chức triển khai thực hiện các nhiệm vụ được giao trong Chương trình Chuyển đổi số quốc gia, Chiến lược quốc gia phát triển Chính phủ số, Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số, Kế hoạch năm 2022 của Ủy ban quốc gia về chuyển đổi số.

Trên tinh thần đó, Thủ tướng giao nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ, ngành liên quan. Cụ thể, Bộ TT&TT trình Thủ tướng Chính phủ đề xuất thành lập Văn phòng Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số trên cơ sở kiện toàn Tổ công tác giúp việc Ủy ban theo hướng kiêm nhiệm, huy động sự tham gia của các DN và xã hội, không làm tăng thêm đầu mối về tổ chức, bộ máy, biên chế; hoàn thành đánh giá, công bố chính thức danh sách các nền tảng số đáp ứng yêu cầu phục vụ chuyển đổi số, phát triển chính phủ số, kinh tế số, xã hội số…

Bộ Công an khẩn trương hoàn thiện dự thảo Nghị định về bảo vệ dữ liệu cá nhân theo ý kiến thẩm tra của Ủy ban Quốc phòng và an ninh, Quốc hội khóa XV, xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước khi trình Chính phủ ban hành; chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan hoàn thiện dự thảo Nghị định về định danh và xác thực điện tử, trình Chính phủ ban hành trong tháng 5 năm 2022; tiếp tục triển khai hiệu quả Đề án Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia.

Văn phòng Chính phủ tập trung kiểm tra, đôn đốc các công việc của Ủy ban Quốc gia; tập trung xây dựng, phát triển, đưa vào sử dụng Hệ thống thông tin phục vụ chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ theo thời gian thực, có các công cụ phân tích dữ liệu, dự báo hỗ trợ chỉ đạo, điều hành dựa trên dữ liệu số; tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an triển khai hiệu quả Đề án Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia.

Bộ Y tế chỉ đạo các bệnh viện, cơ sở y tế, cơ sở khám chữa bệnh sẵn sàng chấp nhận thanh toán viện phí, thanh toán các khoản chi phí khám chữa bệnh theo phương thức thanh toán không dùng tiền mặt.

Bộ GD&ĐT chỉ đạo các cơ sở đào tạo sẵn sàng chấp nhận thanh toán học phí theo phương thức thanh toán không dùng tiền mặt; chủ trì, phối hợp với Bộ TT&TT, các bộ, ngành liên quan đẩy nhanh triển khai mô hình “Giáo dục đại học số”, hoàn thành Đề án thí điểm trong quý II/2022.

Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Bộ TT&TT, các địa phương, thúc đẩy thương mại điện tử, thương mại số, tăng tỷ trọng doanh thu thương mại trong tổng mức bán lẻ đạt mục tiêu tối thiểu 7% đã đặt ra.

Bộ NN&PTNT triển khai hình thành cơ sở dữ liệu quản lý cơ sở sản xuất thức ăn chăn nuôi, quản lý cơ sở chăn nuôi; cấp, quản lý mã số vùng trồng, hình thành nền tảng dữ liệu số nông nghiệp.

Bộ Nội vụ chủ trì, phối hợp với Bộ TT&TT, các bộ, ngành, tham mưu, đề xuất với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về phương án đổi tên đơn vị chuyên trách về công nghệ thông tin của các bộ, cơ quan ngang bộ thành đơn vị chuyên trách về chuyển đổi số, bảo đảm phù hợp với định hướng cải cách hành chính tinh gọn bộ máy.

Bộ KH&ĐT chủ trì, phối hợp với Bộ TT&TT, các bộ, ngành, địa phương báo cáo Ủy ban về tổng thể tình hình các dự án đầu tư công lĩnh vực công nghệ thông tin; hoàn thành triển khai hệ thống phục vụ thống kê, theo dõi dự án đầu tư công cho chuyển đổi số, phát triển chính phủ số, kinh tế số và xã hội số; triển khai hiệu quả các dự án đầu tư công cho chuyển đổi số trong Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội.

Ủy ban Quản lý vốn nhà nước ở DN chủ trì, phối hợp với Bộ TT&TT và cơ quan chủ quản thí điểm thực hiện công tác giám sát phục vụ quản lý nhà nước đối với các tập đoàn, tổng công ty nhà nước bằng việc kết nối trực tuyến các hệ thống thông tin của mình với các hệ thống thông tin đo lường, giám sát của cơ quan chủ quản.

Các bộ, ngành, địa phương ban hành hoặc cập nhật kế hoạch hành động đến năm 2025 của cấp chính quyền với đầy đủ 3 trụ cột: chính quyền số, kinh tế số và xã hội số, phù hợp với các chiến lược quốc gia…

Thủ tướng nhất trí chủ trương huy động chuyên gia, hợp tác quốc tế chuyển đổi số cho cơ quan nhà nước, giao Bộ TT&TT đề xuất, đưa vào Nghị quyết phiên họp thường kỳ của Chính phủ, hướng dẫn thực hiện và kiểm tra, giám sát; giao các bộ, ngành, địa phương chủ động bố trí từ nguồn dự toán ngân sách nhà nước được giao hằng năm để thuê các chuyên gia triển khai các hoạt động chuyển đổi số mà cơ quan nhà nước rất thiếu nguồn nhân lực chuyên nghiệp, bảo đảm theo đúng quy định của pháp luật.

Các bộ, ngành tăng cường công tác đào tạo nguồn nhân lực; tuyên truyền nâng cao nhận thức về chuyển đổi số trong các cấp, các ngành, địa phương, đơn vị và người dân.