Sau khi lấy ý kiến của các bộ, ngành liên quan, Bộ LĐTB&XH đã có Tờ trình Chính phủ dự thảo Nghị định điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hàng tháng, thực hiện từ ngày 1/7/2023.
Theo đó, Bộ LĐTB&XH đề nghị thực hiện điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hàng tháng của tháng 6/2023 đối với các đối tượng đã được điều chỉnh theo Nghị định số 108/2021/NĐ-CP ngày 7/12/2021 của Chính Phủ điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hàng tháng.
Tăng thêm 20,8% trên mức lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hàng tháng của tháng 6/2023 đối với các đối tượng chưa được điều chỉnh theo Nghị định số 108/2021/NĐ-CP ngày 7/12/2021 của Chính phủ điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hàng tháng.
Bộ LĐTB&XH lý giải việc đề xuất điều chỉnh tăng lương hưu: Theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Nghị quyết số 69/2022/QH15 thì đối tượng đang hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hàng tháng do ngân sách nhà nước đảm bảo được thực hiện điều chỉnh tăng 12,5% và hỗ trợ thêm đối với người nghỉ hưu trước năm 1995 có mức hưởng thấp.
Theo quy định tại Điều 57 Luật Bảo hiểm xã hội, lương hưu được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế, phù hợp với khả năng của ngân sách và quỹ bảo hiểm xã hội. Và, kể từ ngày 1/7/2023, thực hiện việc điều chỉnh mức lương cơ sở tăng từ 1.490.000 đồng/tháng lên thành 1.800.000 đồng/tháng (mức tăng 20,8%). Điều này tác động làm tăng mức lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hàng tháng của một số người nghỉ hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hàng tháng từ ngày 1/7/2023 trở đi. Do việc xác định mức lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hàng tháng đối với một số chế độ bảo hiểm của Luật Bảo hiểm xã hội được xác định theo mức lương cơ sở.
Cùng với đó, do trong năm 2022, chỉ thực hiện điều chỉnh lương lương hưu mà không thực hiện điều chỉnh mức lương cơ sở cho nên những người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định khi nghỉ hưu, hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng từ ngày 1/1/2022 cho đến trước ngày 1/7/2023 sẽ thấp hơn 7,4% so với những người nghỉ hưu trước ngày 1/1/2022 và những người nghỉ hưu từ ngày 1/7/2023 trở đi. Nguyên nhân là do trong thời gian từ ngày 1/1/2022 đến trước ngày 1/7/2023, người lao động không được điều chỉnh tiền lương đã đóng bảo hiểm xã hội để làm căn cứ tính hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội. Vì trong thời gian này mức lương cơ sở chưa được điều chỉnh nhưng cũng không được điều chỉnh mức lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hàng tháng theo Nghị định số 108/2021/NĐ-CP.
Cùng với việc điều chỉnh thêm 20,8% trên mức lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hàng tháng, Bộ LĐTB&XH đề xuất bổ sung, điều chỉnh một số đối tượng so với Nghị định 108/2021/NĐ-CP, cụ thể:
+ Điều chỉnh đối tượng là người hưởng lương hưu, trợ cấp hàng tháng từ trước ngày 1/1/1995 sau khi thực hiện điều chỉnh theo mức chung mà có lương hưu, trợ cấp dưới 3.000.000 đồng/tháng.
+ Bổ sung đối tượng là người đang hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hàng tháng và trợ cấp tuất hàng tháng trước ngày 1/1/1995. Đây là nhóm đối tượng không được điều chỉnh theo quy định tại Nghị định số 108/2021/NĐ-CP, đồng thời để đảm bảo tương quan với người lao động đang hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hàng tháng và trợ cấp tuất hàng tháng từ ngày 1/1/1995 trở đi do theo quy định của pháp luật bảo hiểm xã hội thì mức hưởng của các đối tượng này được xác định dựa trên mức lương cơ sở tại thời điểm hưởng và được điều chỉnh khi Chính phủ thực hiện điều chỉnh mức lương cơ sở.
Với các đề xuất điều chỉnh như trên, Bộ LĐTB&XH dự kiến kinh phí thực hiện từ ngày 1/7/2023 là:
Đối với ngân sách nhà nước, kinh phí điều chỉnh tăng thêm 2.982,6 tỷ đồng.
Vơi nguồn quỹ bảo hiểm xã hội, kinh phí điều chỉnh 9.675,4 tỷ đồng.a
