SCMP dẫn báo cáo từ Cơ quan Tình báo Kinh tế (EIU) tuần trước cho biết dân số Trung Quốc đã đạt đỉnh.
Mặc dù số lượng trẻ sơ sinh tăng trở lại trong vài năm tới, số liệu này dự kiến sẽ tiếp tục giảm do Trung Quốc có ít phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ hơn, số người kết hôn chậm hơn, cũng như việc không có con ngày càng phổ biến, theo báo cáo của cơ quan này.
“Các chính sách khuyến khích sinh con của chính phủ sẽ có tác dụng hạn chế. Dựa trên nhiều cuộc khảo sát khác nhau, các cặp vợ chồng cho rằng chi phí kinh tế cao là lý do chính khiến họ sinh ít con hơn”, báo cáo của EIU cho biết.
Dân số Trung Quốc đã chứng kiến suy giảm trong năm thứ hai liên tiếp vào năm 2023, giảm 2,08 triệu người từ năm 2022 xuống còn 1,4 tỷ, trong khi các bà mẹ Trung Quốc chỉ sinh 9,02 triệu trẻ sơ sinh vào năm ngoái, mức thấp nhất kể từ khi bắt đầu thống kê vào năm 1949.
Trong khi đó, lực lượng lao động của Trung Quốc cũng đang bị thu hẹp, do dân số trong độ tuổi lao động từ 16-59 tuổi cũng giảm từ 875,56 triệu vào năm 2022 xuống còn 864,81 triệu vào năm ngoái, điều này có thể dẫn đến việc tăng tốc độ tự động hóa cũng như kéo dài độ tuổi nghỉ hưu, báo cáo cho biết.
“[Nhưng] chính phủ [dự kiến] sẽ chỉ tăng dần tuổi nghỉ hưu để tránh làm nản chí lớp lao động trẻ vào thời điểm việc làm của thanh niên đã ở mức cao nhất mọi thời đại, điều này có nguy cơ tác động tới ổn định xã hội,” EIU cho biết, với tỷ lệ thất nghiệp đã được điều chỉnh của Trung Quốc ở nhóm tuổi 16 đến 24 ở mức 14,9% trong tháng 12/2023.
Trong khi đó, độ tuổi nghỉ hưu của Trung Quốc hàng thấp nhất thế giới – 60 đối với nam, 55 đối với nữ nhân viên văn phòng và 50 đối với nữ lao động công nhân. Bắc Kinh hồi năm 2022 xác nhận rằng họ sẽ bắt đầu thay đổi chính sách này, nhưng chưa có lộ trình cụ thể.
Tính toán của EIU cho thấy nếu tuổi nghỉ hưu của Trung Quốc tăng lên 65 vào năm 2035, mức thâm hụt ngân sách lương hưu có thể giảm 20%, trong khi đóng góp lương hưu ròng có thể tăng 30%, mang lại sự cứu viện cho chính phủ và các hộ gia đình.
Nghiên cứu vào năm 2019 cho thấy quỹ hưu trí nhà nước chính của Trung Quốc sẽ cạn tiền vào năm 2035 do lực lượng lao động sẵn có sụt giảm.
EIU cho biết những người trên 60 tuổi sẽ chiếm 32,7% dân số Trung Quốc vào năm 2035, tăng từ 21,1% vào năm 2023. Số lượng người từ 65 tuổi trở lên cũng sẽ tăng từ 15,4% năm ngoái lên 25,1% vào năm 2035, báo cáo cho biết thêm.
EIU cho biết: “mặc dù điều này cho thấy gánh nặng tài chính tăng cao nhưng cũng sẽ ảnh hưởng tích cực đến nhu cầu của lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và chi tiêu tại nhà, đặc biệt là với những người dân trở về quê hương sau khi nghỉ hưu”.
Nhân khẩu học đang thay đổi của Trung Quốc, khi dân số trong độ tuổi lao động giảm và lao động trẻ ngày càng ưa thích các công việc dịch vụ, cũng tác động đến hoạt động của nhà máy khi các nhà sản xuất ngày càng chuyển sang sử dụng máy móc và robot để giúp lấp đầy khoảng trống.
Mặc dù sự suy giảm dân số của Trung Quốc đang diễn ra nhanh hơn dự kiến, nhưng nước này vẫn sẽ duy trì mức dân số lớn thứ hai thế giới trong tương lai gần, đảm bảo quy mô thị trường đáng kể, theo báo cáo.
Vào tháng 4 năm ngoái, Liên Hợp quốc cho biết Ấn Độ đã thay thế Trung Quốc trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới. Các nhà phân tích cho rằng nước này tự hào có một lượng lớn lao động có chất lượng và ngày càng tăng, và Ấn Độ sẽ khó có được nguồn lực nhân khẩu học tương tự để hỗ trợ cho sự tăng trưởng kinh tế nhanh chóng và nâng cấp công nghiệp của Trung Quốc.
