Tử tù có quyền lập di chúc định đoạt tài sản của mình không?

Câu hỏi

Xin hỏi luật sư, người bị kết án tử hình có quyền được lập di chúc định đoạt tài sản của mình không?

Trả lời

Trong hệ thống pháp luật Việt Nam, quyền lập di chúc để định đoạt tài sản là quyền cơ bản của mỗi công dân, được quy định rõ trong Bộ luật Dân sự. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu người bị kết án tử hình còn có quyền thực hiện quyền này hay không, khi hình phạt tử hình là hình phạt đặc biệt nghiêm trọng và gắn liền với những tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

Theo quy định tại điều 40 Bộ luật Hình sự, tử hình là hình phạt đặc biệt chỉ áp dụng đối với người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng thuộc một trong nhóm các tội xâm phạm an ninh quốc gia, xâm phạm tính mạng con người, các tội phạm về ma túy, tham nhũng và một số tội phạm đặc biệt nghiêm trọng khác... Có thể hiểu, người bị áp dụng hình phạt tử hình sẽ phải trả giá cho hành vi trái pháp luật của mình, ngoài ra có thể bị hình phạt bổ sung là hình phạt tiền. Nếu sau khi chấp hành hết phần dân sự, bồi thường thiệt hại, phạt theo bản án hình sự thì phần tài sản còn lại vẫn thuộc sở hữu của người tử tù. Bộ luật Hình sự không có quy định, can thiệp vào việc lập di chúc của người bị tuyên án tử hình.

Đồng thời, theo quy định tại Điều 609 Bộ luật Dân sự năm 2015, cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình, để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật, hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật. Hay tại Điều 610 có quy định mọi cá nhân đều bình đẳng về quyền để lại tài sản của mình cho người khác và quyền hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.

Như vậy, căn cứ quy định của Bộ luật Dân sự, người bị tuyên án tử hình không thuộc trường hợp cấm, hạn chế lập di chúc. Vì thế, tử tù hoàn toàn có quyền lập di chúc định đoạt tài sản cho người khác, trừ khi có quy định pháp luật hoặc quyết định của cơ quan có thẩm quyền hạn chế quyền này trong quá trình thi hành án. Ngoài ra, việc lập di chúc của người đang chấp hành án tử hình còn phải tuân thủ các quy định về hình thức di chúc theo Bộ luật Dân sự, như di chúc bằng văn bản, di chúc miệng hoặc di chúc bằng hình thức khác phù hợp với quy định của pháp luật.

Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng - Trưởng Văn phòng Luật sư Kết Nối

Câu hỏi bạn đọc xin gửi về địa chỉ: Báo Kinh tế & Đô thị, số 21 Huỳnh Thúc Kháng, quận Đống Đa, Hà Nội; Email: bandoc@ktdt.com.vn