Ở thời điểm hiện tại, quân đội Ukraine đã phát triển ở vị thế tốt hơn so với thời điểm 2014, khi lực lượng Nga tiến vào bán đảo Crimea mà không gặp bất kỳ sự chống cự nào. Đồng thời, quân đội Ukraine cũng được cho có sự quyết tâm cao nhằm bảo vệ đất nước.
Nhìn vào những con số
Hầu hết các chuyên gia quân sự ước tính số lượng binh sĩ Nga đóng ở gần khu vực biên giới với Ukraine là trên 100.000 quân. Nga cũng đã huy động các lực lượng tới Belarus, quốc gia láng giềng ở phía bắc Ukraine, cho các cuộc tập trận.
Trên bộ, Nga đang có khoảng 280.000 binh sĩ và tổng số binh sĩ của các lực lượng vũ trang là gần 900.000 người, trong khi với 2.840 xe tăng, con số này lớn gấp 3 lần số xe tăng của Ukraine, theo Viện Nghiên cứu Chiến lược (IISS) có trụ sở ở London.
Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal cho biết trong một nghị quyết được Tổng thống Zelenskiy kí gần đây nhằm tăng cường năng lực quốc phòng, đã bổ sung thêm các chính sách hỗ trợ cho những người phục vụ trong quân đội và cả quân nhân chuyên nghiệp, qua đó sẽ đưa tổng số binh sĩ trong các lực lượng của Ukraine lên 361.000 người.
Dù Ukraine đa tăng gấp ba ngân sách quốc phòng trong giai đoạn 2010 đến 2020, tổng mức chi quốc phòng của nước này trong năm 2020 ước tính vào khoảng 4,3 tỷ USD, tức 1/10 con số của Nga.
Các chuyên gia quân sự cho rằng hệ thống phòng thủ chống máy bay và tên lửa của Ukraine hiện ở mức yếu và khó có thể bảo vệ các cơ sở quan trọng nếu Nga tiến hành các đợt không kích. Ngoài ra, Nga có thể sử dụng sự vượt trội trong năng lực tác chiến điện tử để vô hiệu hoá các trung tâm chỉ huy quân sự của Ukraine, cũng như cắt đứt hệ thống liên lạc với các đơn vị trên thực địa.
Kinh nghiệm chiến đấu của quân đội Ukraine
Quân đội Ukraine đã thu được kinh nghiệm chiến đấu đáng kể tại vùng Donbass, miền đông nước này, khi đã liên tiếp giao tranh với các lực lượng ly khai thân Nga tại đây kể từ 2014.
Với các hệ thống phòng không tầm ngắn và vũ khí chống xe tăng, bao gồm tên lửa Javelin do Mỹ cung cấp, quân đội Ukraine có thể làm chậm đà tiến công của Nga.
Ngoài các lực lượng chính quy, Ukraine còn có các đơn vị bán chuyên và khoảng 900.000 quân dự bị. Hầu hết nam giới trưởng thành đều đã trải qua các khoá huấn luyện quân sự cơ bản, do đó quân đội Nga có thể phải đối mặt với sự kháng cự đáng kể nếu tiếp tục duy trì sự hiện diện tại các khu vực chiếm đóng.
Dự báo những thách thức quân sự đối với Nga tại Ukraine sẽ lớn hơn nhiều so với các cuộc chiến trong quá khứ, như tại Chechnya vào những năm 90 và Georgia năm 2008.
Sự hỗ trợ từ phương Tây
Các quốc gia phương Tây đã đẩy mạnh cung cấp vũ khí cho Ukraine, nhưng Kiev cho biết sự hỗ trợ này vẫn khá “nhỏ giọt”. Mỹ gần đây đã bác bỏ khả năng đưa quân đến Ukraine.
Hiện Washington đã cung cấp khoản hỗ trợ quân sự trị giá hơn 2,5 tỷ USD cho Ukraine kể từ 2014, bao gồm hệ thống tên lửa chống tăng Javelin, các tàu tuần tra, xe Humvees, hệ thống radar, và trang thiết bị liên lạc. Trong tương lai, có thể Mỹ sẽ tiếp tục hỗ trợ thêm các hệ thống tên lửa phòng không Stinger hay tàu chiến.
Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã bán cho Kiev các máy bay chiến đấu không người lái Bayraktar TB2, vốn được quân đội Ukraine sử dụng trong cuộc xung đột với các lực lượng ly khai ở miền Đông Ukraine.
Anh cung cấp cho Ukraine gần 2.000 tên lửa chống tăng tầm ngắn vào đầu năm, và gửi các chuyên gia quân sự hỗ trợ công tác huấn luyện. Các nước khác như Estonia, Latvia, hay Lithuania cũng gửi các hệ thống tên lửa Javelin và Stinger hỗ trợ quân đội Ukraine.
Liệu Nga có thể triển khai một cuộc tấn công quy mô lớn?
Các chuyên gia quân sự cho rằng điều này khó có thể xảy ra bởi nó sẽ kéo nước này vào một cuộc chiến lâu dài, tốn kém và nguy cơ thương vong lớn. Nhiều chuyên gia cho rằng Nga sẽ tận dụng các chiến dịch không kích hoặc trên bộ có quy mô giới hạn, thay vì một cuộc tổng tấn công nhằm vào các thành phố lớn.
Một phương án mà Nga có thể tính đến là tiến vào miền nam và tây Ukraine từ vùng Donbass ở miền Đông, nơi đang được các lực lượng thân Nga kiểm soát, để kết nối với vùng Crimea và Biển Đen. Cũng có khả năng các lực lượng của Nga tại Belarus sẽ vượt qua biên giới và tham gia vào cuộc tấn công này.
Bên cạnh đó, ông Putin sẽ phải đối mặt với sức ép lớn từ các nước phương Tây cũng như làn sóng chống Nga từ trong Ukraine. Nga hiện đã bị Mỹ và các nước đồng minh áp lệnh trừng phạt khi đưa quân vào khu vực do lực lượng ly khai kiểm soát ở Ukraine, và khả năng cao sẽ tiếp tục đối mặt với nhiều biện pháp mạnh mẽ trong những ngày tới.
