Vụ án VietinBank Yên Bái: Vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng

Kinhtedothi - Vụ án nguyên Giám đốc Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank) – Chi nhánh Yên Bái cùng thuộc cấp vi phạm quy định cho vay trong hoạt động tín dụng gây thất thoát hàng chục tỷ đồng đang được công luận đặc biệt quan tâm.

Tại phiên tòa phúc thẩm, TAND Tối cao lại chỉ ra hàng loạt sai sót nghiêm trọng về thủ tục tố tụng trong quá trình điều tra, xét xử ở cấp sơ thẩm. Chính vì vậy, Tòa phúc thẩm đã buộc phải tuyên hủy án để điều tra lại.

Vi phạm thủ tục tố tụng

Ngày 28/11/2013, tại trụ sở TAND tỉnh Yên Bái, Tòa phúc thẩm TAND Tối cao tại Hà Nội mở phiên tòa công khai xét xử phúc thẩm vụ án hình sự thụ lý số 278/2013/HSPTngày 19/3/2013 đối với bị cáo Ngô Văn Hanh và các bị cáo khác do có kháng cáo của các bị cáo, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đối với bản án hình sự sơ thẩm số 09/2013/HSST ngày 21/1/2013 của TAND tỉnh Yên Bái.

Vụ án VietinBank Yên Bái: Vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng - Ảnh 1

Trụ sở VietinBank chi nhánh Yên Bái

Theo cáo trạng của VKSND tỉnh Yên Bái và bản án sơ thẩm của TAND tỉnh Yên Bái, các bị cáo bị xét xử gồm Ngô Văn Hanh (nguyên Giám đốc Chi nhánh VietinBank Yên Bái), Trần Sỹ Trường (nguyên Trưởng phòng Khách hàng Chi nhánh VietinBank Yên Bái), Hoàng Xuân Phong (nguyên cán bộ Phòng Khách hàng Chi nhánh VietinBank Yên Bái) và Nguyễn Văn Hùng (nguyên Giám đốc Công ty TNHH Hùng Linh). Các bị cáo này bị VKSND tỉnh Yên Bái truy tố và TAND tỉnh Yên Bái xét xử về hành vi phạm tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” và tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” liên quan đến Công ty TNHH Hùng Linh và Công ty TNHH Thẩm Hường.

Đối với bị cáo Ngô Văn Hanh, với trách nhiệm là Giám đốc Chi nhánh VietinBank Yên Bái, trong khoảng thời gian từ tháng 9/2008 đến năm 2010, Hanh đã điều hành, chỉ đạo nhân viên trong lĩnh vực mình quản lý thực hiện trình tự, thủ tục cho vay trái quy định của pháp luật đối với Công ty TNHH Thẩm Hường và Công ty TNHH Hùng Linh gây thất thoát lớn đến tài sản của Nhà nước.

Bị cáo Trần Sỹ Trường, trong thời gian làm Trưởng phòng Khách hàng đã có hành vi vi phạm trong việc tái thẩm định và đề xuất cho vay đối với các hợp đồng tín dụng của 2 Công ty TNHH Thẩm Hường và Công ty TNHH Hùng Linh.

Đối với bị cáo Nguyễn Văn Hùng, do kinh doanh thua lỗ và muốn có số tiền lớn để trả nợ và kinh doanh, đã thực hiện hành vi gian dối là lập hóa đơn GTGT khống (không có tài sản) và 3 hóa đơn GTGT khống để hợp thức hóa tài sản của người khác làm tài sản thế chấp để chiếm đoạt tài sản của Nhà nước với tổng số tiền 4.287.750.000 đồng.

Bản án này nêu rõ: Tòa án cấp sơ thẩm xác định không đúng tư cách tham gia tố tụng của người tham gia tố tụng trong quá trình xét xử. Cụ thể, các hợp đồng tín dụng liên quan đến hành vi “Vi phạm các quy định cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” trong vụ án đều được ký kết giữa VietinBank và Công ty TNHH Thẩm Hường, Công ty TNHH Hùng Linh nhưng TAND tỉnh Yên Bái không đưa 2 công ty này vào tham gia tố tụng, mà thay vào đó lại đưa cá nhân bà Trần Thị Hường, ông Nguyễn Văn Thẩm và các thành viên của Công ty TNHH Thẩm Hường vào tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan là không đúng với khái niệm pháp nhân được quy định tại khoản 3, khoản 4, Điều 84, Bộ luật Dân sự. Tòa sơ thẩm không đưa Ngân hàng Phát triển Việt Nam mà thay vào đó lại đưa các ông Trần Văn Bảo, Nguyễn Tuấn Sơn và ông Nguyễn Tiến Công vào tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan nên không làm rõ được trách nhiệm trả nợ của Ngân hàng Phát triển Việt Nam thay cho Công ty TNHH Thẩm Hường theo 3 chứng thư bảo lãnh đã phát hành.

Điều tra tiếp 10 cán bộ VietinBank có liên quan

Tại phiên xét xử phúc thẩm, Tòa phúc thẩm đã nhận thấy, ngoài các bị cáo Hanh, Trường, Phong thì chứng cứ trong hồ sơ vụ án thể hiện còn có một số đồng phạm khác trong hành vi “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”.

Mặc dù xác định hậu quả của vụ án là trường hợp đặc biệt nghiêm trọng theo quy định tại khoản 3, Điều 179, Bộ luật Hình sự và từ trang 26 - 28 của bản án sơ thẩm đã xác định rõ hành vi đồng phạm của 10 người khác nữa (Trong đó có một số người có vai trò rất tích cực như: Phó Giám đốc Chi nhánh VietinBank Yên Bái Tạ Bích Thủy; nguyên tổ trưởng Tổ quản lý rủi ro Chi nhánh VietinBank Yên Bái Trịnh Thị Ngọc Hoa; nguyên Phó Trưởng phòng Khách hàng Nguyễn Thành Chung và nguyên Trưởng phòng Kế toán Nguyễn Thị Minh Thúy), nhưng Tòa sơ thẩm lại đồng tình với việc không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với số người này của VKS cấp sơ thẩm là không phù hợp với tính chất đặc biệt nghiêm trọng của vụ án, không đảm bảo sự công bằng, bình đẳng trước pháp luật giữa những người có hành vi phạm tội với nhau. HĐXX phúc thẩm nhận thấy có dấu hiệu bỏ lọt người phạm tội trong hành vi này.

Bên cạnh đó, theo quy định tại Điều 179, Bộ luật Hình sự, chỉ những hành vi vi phạm quy định của pháp luật về cho vay trong hoạt động tín dụng mới bị coi là tội phạm, nhưng cáo trạng của VKSND tỉnh Yên Bái truy tố và Tòa án cấp sơ thẩm xét xử các bị cáo chủ yếu căn cứ vào các quy định của pháp nhân VietinBank (không phải là quy định của pháp luật) là không đúng với quy định về loại tội phạm này.

Từ những lý do trên, căn cứ vào Điều 250, Bộ luật Tố tụng hình sự, HĐXX thấy cần thiết phải hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại vụ án.

Sau bản án phúc thẩm được ban hành, ngày 24/12/2013, VKSND tỉnh Yên Bái ra Quyết định số 04/QĐ-VKS về việc trả lại hồ sơ vụ án cho Cơ quan CSĐT - Công an tỉnh Yên Bái để điều tra lại theo các nội dung bản án phúc thẩm số 735/2013/HSPT ngày 28/11/2013 của Tòa phúc thẩm TAND Tối cao tại Hà Nội.

Được biết, quá trình điều tra, Cơ quan CSĐT - Công an tỉnh Yên Bái xác định đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, thời hạn điều tra 4 tháng, nhưng do tính chất phức tạp của vụ án, căn cứ Điều 119, Bộ luật Tố tụng hình sự, Cơ quan CSĐT - Công an tỉnh Yên Bái đã đề nghị và được VKSND tỉnh Yên Bái gia hạn 2 lần (mỗi lần 4 tháng), nên thời hạn điều tra vụ án là 12 tháng kể từ ngày 24/12/2013.

Hiện nay, vụ án đang trong giai đoạn điều tra theo đúng quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự và Cơ quan CSĐT - Công an tỉnh Yên Bái đang điều tra, xem xét vai trò đồng phạm của 10 cán bộ Chi nhánh VietinBank Yên Bái được nêu trong bản án phúc thẩm số 735/2013/HSPT ngày 28/11/2013.