Cuối giờ sáng 17/8, khói vẫn bốc lên từ cảng Thiên Tân.
|
Dư luận bức xúc
Vụ nổ xảy ra tại một nhà kho chứa "hàng và chất hóa học nguy hiểm" thuộc Công ty Hậu cần Quốc tế Nhuệ Hải và giám đốc công ty này đã bị bắt để điều tra. Tuy nhiên vụ nổ đã dấy lên những bức xúc trong dư luận về công tác quản lý các doanh nghiệp hóa chất. Trước đo, dư luận Trung Quốc thường xuyên đặt dấu hỏi về việc “ngó lơ” cho những công ty không tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn đối với các hàng hóa nguy hiểm. Truyền thông Trung Quốc tiết lộ, năm 2014, Công ty Hậu cần Quốc tế Nhuệ Hải từng bị Cơ quan an toàn hàng hải Thiên Tân phạt vì vi phạm quy định về an toàn.
Theo dữ liệu lưu trữ, 5 trong số 4.325 container của công ty Nhuệ Hải đã không đáp ứng được các tiêu chuẩn về bảo quản với hàng hóa độc hại được công bố trong năm 2013. Hai vụ nổ xảy ra chỉ sau khi công ty Nhuệ Hải bị xử phạt hơn một năm đã khiến dư luận đặt câu hỏi về trách nhiệm của cơ quan chức năng trong quản lý và giám sát đơn vị sai phạm.
Hàng ngàn chiếc ô tô mới nhập khẩu bị thiêu hủy hoàn toàn.
|
Bên cạnh đó, theo quy định quốc gia năm 2001, kho chứa hàng nguy hiểm phải cách khu dân cư, các công trình công cộng ít nhất 1km. Tuy nhiên, trên thực tế, tại hiện trường của 2 vụ nổ, nhiều ngôi nhà tạm của công nhân, khu dân cư chỉ cách nhà kho khoảng 700m. Hầu hết cửa sổ của những tòa nhà này đã bị vỡ tan và cửa thang máy đã bị móp bởi sức ép quá lớn từ các vụ nổ. Chủ sở hữu của các công ty, nhà hàng gần nơi xảy ra vụ nổ đã phàn nàn với các quan chức rằng họ không biết hàng hóa nguy hiểm được lưu trữ gần đó. Điều đáng nói, đây không phải là lần đầu tiên xảy ra các vụ tai nạn thương tâm tương tự tại Trung Quốc. Năm ngoái, vụ nổ tại một nhà máy sản xuất phụ tùng ô tô ở miền đông nước này đã khiến 75 người thiệt mạng.
Lực lượng cứu hỏa thiệt hại nặng
Số liệu mới công bố tại cuộc họp báo sáng 16/8 cho thấy, tổng cộng đã có 112 thi thể đã được tìm thấy, 95 người mất tích, trong đó có 85 nhân viên cứu hỏa. Trước đó, số lính cứu hỏa thiệt mạng được xác nhận là 21 mà nguyên nhân chủ yếu là do lượng khí độc hại thoát ra sau các vụ nổ quá lớn. Bên cạnh đó, một số chuyên gia nhận định nỗ lực phun nước dập lửa của lính cứu hỏa vô tình khiến vụ cháy trở nên tồi tệ hơn do có một số hóa chất đặc biệt.
Lực lượng cứu hộ nghỉ ngơi sau những giờ thực hiện nhiệm vụ kéo dài.
|
Cụ thể, một loại hóa chất nguy hiểm được xác định có mặt ở hiện trường là calcium carbide, chất có thể xả ra khí dễ bắt lửa khi bị ướt hoặc môi trường nước. Theo chuyên gia hóa học Stuart Prescott thuộc ĐH New South Wales, để dập lửa ở địa điểm có chất calcium carbide cần một loại bột hóa học đặc biệt. Trong khi đó, ông Sun Chenglin, nhà nghiên cứu thuộc Viện Vật lý Hóa học Đại Liên thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc cũng cho rằng, lẽ ra nên dập tắt đám cháy do calcium carbide gây ra bằng bột than chì khô hoặc cát khô, chứ không phải nước.
Dù vẫn còn không ít những ý kiến trái chiều về phương thức tác nghiệp của lực lượng cứu hỏa trong 2 vụ nổ này nhưng không ai có thể phủ nhận tinh thần sẵn sàng hy sinh, bất chấp nguy hiểm của hơn 1.000 lính cứu hỏa tham gia chiến dịch xử lý sự cố tại cảng Thiên Tân.
Nguy cơ ô nhiễm lan rộng
Trong lúc các chuyên gia phải chạy đua với thời gian để xác định và phân tích các hóa chất, khí độc phát tán trong khu vực gần hiện trường của các vụ nổ, lực lượng cứu hộ đã cố gắng loại bỏ 700 tấn natri xyanua chết người ra khỏi khu vực này.
Nhân viên môi trường giám sát điều kiện không khí khu vực gần hiện trường vụ nổ.
|
Dữ liệu thu thập được vào thời điểm chiều tối 14/8 cho thấy, ở phạm vi 500m tính từ tâm vụ nổ có hàm lượng lớn khí độc trong không khí như lưu huỳnh dioxide, carbon monoxide. Tại 3 đường ống thoát nước của công ty cũng xuất hiện hàm lượng độc tố lớn hơn mức độ cho phép từ 5 đến 8 lần.
Mặc dù các quan chức cho biết, mức độ của các hóa chất độc hại được phát hiện trong không khí không "quá cao", nhưng natri xyanua là hóa chất đặc biệt độc hại. Khi tiếp xúc với axit, nước, hoặc carbon dioxide, nó có thể sản sinh ra khí hydrogen cyanide, gây suy hô hấp và tử vong rất nhanh. Do natri xyanua không có mùi đặc biệt nên rất khó để phát hiện được hợp chất này.
Dự báo trong những ngày tới, Thiên Tân có thể sẽ có mưa và có thể đẩy các hóa chất nguy hiểm vào hệ thống xử lý nước của thành phố. Các chuyên gia nhận định, điều quan trọng là phải ngăn chặn và xử lý nguồn nước bị ô nhiễm do khí độc phát tán sau vụ nổ. Một khi nước ô nhiễm chảy ra biển Bột Hải gần đó, hệ sinh thái đại dương sẽ bị phá hủy nghiêm trọng. Nếu nước bị ô nhiễm ngấm vào hệ thống nước ngầm hoặc đất, công tác khắc phục hậu quả sẽ vô cùng khó khăn và tốn kém.
Vấn đề đặt ra cho các cơ quan có liên quan hiện nay là xác định lượng hóa chất nguy hiểm tại nơi xảy ra vụ nổ, đồng thời tìm ra các lỗ hổng tiềm tàng về an toàn và các lệnh chỉnh sửa đã ban hành theo các quy ước quốc tế và thiết lập một hệ thống công bố các thông tin về các hóa chất độc hại. Thông qua đó, dẹp bỏ các hàng rào giữa các cơ quan giám sát an toàn, bảo vệ môi trường và giao thông, tạo áp lực cho các doanh nghiệp và buộc họ phải hoạt động theo sự giám sát chung.
