Xóa việc “giữ ghế” nhờ ngạch

Bởi sẽ tạo ra một bước chuyển lớn trong tiếp tục nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức tinh và gọn, cũng là căn cứ quan trọng để sàng lọc và loại bỏ những cá nhân làm việc thiếu hiệu quả, năng lực yếu kém, chấm dứt tình trạng "sống lâu lên lão làng" hay chế độ công chức suốt đời.(Tiếp theo trang 1)

Bộ Tư pháp hiện đang thẩm tra dự thảo Nghị định quy định về vị trí việc làm công chức do Bộ Nội vụ xây dựng. Đây là bước đi nhằm cụ thể hóa các quy định mới của Luật Cán bộ, công chức 2025 về việc tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức theo vị trí việc làm. Theo lộ trình được đưa ra, trong tháng 12/2025, Nghị định sẽ được ban hành; tiếp đó tất cả bộ, ngành, địa phương phải xây dựng lại toàn bộ danh mục vị trí việc làm trước 31/12/2026, hoàn tất việc xếp ngạch, bố trí nhân sự trước 1/7/2027. Đồng thời, ngày 10/12, Luật Viên chức sửa đổi cũng đã được Quốc hội thông qua, chỉnh lý một số nội dung liên quan để chuyển đổi phương thức quản lý viên chức theo vị trí việc làm; lấy vị trí việc làm là căn cứ chính để thực hiện tuyển dụng, bổ nhiệm… và thực hiện chế độ, chính sách. Và chậm nhất đến 1/7/2027, các bộ, ngành, cơ quan T.Ư, địa phương, đơn vị sự nghiệp công lập cũng cần hoàn thành việc bố trí vào vị trí việc làm và xếp lương tương ứng đối với viên chức thuộc phạm vi quản lý được tuyển dụng trước ngày Luật này có hiệu lực. Chính phủ cũng sẽ ban hành danh mục vị trí việc làm khung, kèm mẫu bản mô tả công việc và khung năng lực cho từng nhóm vị trí. Đây là thay đổi lớn so với trước, khi các bộ, ngành phải tự ban hành thông tư hướng dẫn vị trí việc làm chuyên ngành.

Có thể nói, những cơ sở pháp lý rất quan trọng sẽ thúc đẩy việc xây dựng hệ thống vị trí việc làm, tạo "điều kiện tiên đề" để triển khai cải cách tiền lương, bởi bảng lương mới sẽ trả lương theo vị trí việc làm, không theo ngạch bậc như trước. Cùng với đó, cuộc “đại rà soát” quy mô chưa từng có trong hệ thống công vụ cũng được xem là giải pháp tạo cơ chế cạnh tranh lành mạnh, hướng đến đội ngũ cán bộ có năng lực thực chất và từng bước xóa bỏ chế độ “biên chế suốt đời”. Cán bộ, công chức, viên chức muốn tồn tại trong bộ máy, phải đáp ứng được yêu cầu của vị trí việc làm, không phải vì có ngạch và xóa bỏ tình trạng “giữ ghế” nhờ ngạch nhằm tạo động lực để từng cá nhân phấn đấu và thực thi công vụ trên cơ sở vị trí việc làm theo hướng chuyên nghiệp...

Cùng với đó, việc đánh giá công chức, viên chức cũng sẽ thay đổi căn bản theo hướng định lượng dựa trên vị trí việc làm, chỉ số hiệu quả công việc KPI, tất cả được lượng hóa thay cho đánh giá chung chung. Khi các tiêu chuẩn, tiêu chí rõ ràng, minh bạch, sẽ bảo đảm rằng những người có năng lực thực sự được ghi nhận, được sử dụng đúng với năng lực, được trả lương tương ứng với vị trí. Có thể nói, việc thay đổi trong quản trị công vụ này sẽ giải quyết tình trạng làm việc theo tư duy cầm chừng, không đáp ứng yêu cầu công việc và những bất cập kiểu cào bằng, “sống lâu lên lão làng” trong chính sách lương hiện nay. Từ đó tạo động lực phấn đấu và cạnh tranh lành mạnh trong đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, đồng thời, thay đổi tư duy trong nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản trị công vụ, "vì việc tìm người", thanh lọc những cá nhân không đủ năng lực, ý thức trách nhiệm kém, vừa nâng cao chất lượng phục vụ người dân, DN, vừa tối ưu hóa bộ máy.