Xuất khẩu dệt may tăng trưởng trong khó khăn

Tận dụng tốt "cơ hội vàng”

Việc chính quyền Mỹ tạm thời áp thuế đối ứng 10% đối với hàng hóa Việt Nam trong 90 ngày được coi là "thời gian vàng” để DN đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa, sớm hoàn thành các mục tiêu đề ra. Hiện tại, các DN dệt may đang tăng tốc sản xuất hàng hóa, đáp ứng cao nhất nhu cầu của khách hàng; đồng thời, chủ động xây dựng các giải pháp thích ứng những rủi ro có thể xảy ra về thuế quan do Mỹ áp đặt lại trong thời gian tới.

Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty May 10 Bạch Thăng Long chia sẻ, ngay sau thông tin Mỹ tạm hoãn thuế 90 ngày (công bố ngày 10/4), thị trường lập tức hồi phục, khách hàng gấp rút yêu cầu giao hàng trong thời gian ngắn. Đây vừa là thách thức, vừa là cơ hội đối với DN, đòi hỏi DN phải chuyển đổi nhanh lên mô hình FOB (mua nguyên liệu, sản xuất, bán thành phẩm) và ODM (sản xuất thiết kế gốc) để gia tăng giá trị. Đối với May 10, đơn vị đã chủ động đàm phán lại với khách hàng trên tinh thần hợp tác bền vững, tối ưu hóa năng lực sản xuất, tìm kiếm nguồn nguyên liệu thay thế, đồng thời chuẩn bị các kịch bản ứng phó dài hạn nếu thuế được áp trở lại. Trong 5 tháng qua, doanh thu của đơn vị vượt 6% kế hoạch và vượt 15% so với cùng kỳ. Lượng đơn hàng hiện có đủ đến hết quý II và đang đàm phán cho quý III. Tuy nhiên, do biến động chính sách thuế từ Mỹ nên một số khách hàng đang tạm thời chờ đợi tín hiệu rõ ràng hơn trước khi quyết định.

“Xác định giai đoạn 90 ngày là thời điểm “thần tốc” để sản xuất, cán đích các đơn hàng quan trọng trước ngày 5/7, May 10 đã tổ chức lại dây chuyền, tăng ca hợp lý cũng như phát động thi đua toàn hệ thống nhằm sớm hoàn thành các mốc mục tiêu” - ông Bạch Thăng Long nhấn mạnh.

Việc dồn lực sản xuất để ứng phó chính sách thuế quan từ Mỹ cũng được Công ty TNHH Tổng Công ty Dệt may miền Nam - Vinatex (VSC) đẩy mạnh thực hiện. Tổng Giám đốc VSC Nguyễn Hùng Quý cho biết, đơn vị đã nhận đủ đơn hàng sản xuất hết tháng 8/2025 và đang tập trung để sản xuất, giao hàng sớm cho các đối tác. DN đã chủ động phát triển thêm các thị trường khác như EU và Anh. Tỷ trọng đơn hàng từ các thị trường này trong những tháng cuối năm đã tăng cao so với đầu năm. Đáng nói, mặc dù nhận được yêu cầu giảm giá từ các đối tác, nhưng công ty vẫn giữ quan điểm chưa giảm ngay và tiếp tục chờ tín hiệu rõ ràng từ thị trường. Dự kiến đến hết tháng 5/2025, khi có thêm thông tin chính thức, công ty sẽ cùng các đơn vị trong hệ thống thống nhất phương án chia sẻ phù hợp, bảo đảm tính đồng bộ khi làm việc với khách hàng.

Tối ưu hóa lợi nhuận để phòng tránh rủi ro

Trong bối cảnh xung đột thương mại Mỹ - Trung và chính sách thuế quan khó lường của Tổng thống Donald Trump, kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam vẫn duy trì đà tăng trưởng khá là một tín hiệu tích cực. Tính đến ngày 15/5, kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may đạt 15,6 tỷ USD, tăng 9,7% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, một số thị trường xuất khẩu chủ lực như Mỹ, Nhật Bản, EU… đều có sự tăng trưởng, riêng thị trường Trung Quốc có xu hướng giảm do thị trường này chủ yếu nhập khẩu các mặt hàng sợi để sản xuất vải.

Nhận định về tín hiệu thị trường, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) Lê Tiến Trường cho rằng, quan hệ thương mại Mỹ - Trung có xu hướng “hạ nhiệt” căng thẳng với một số thỏa thuận đạt được; giá cước vận tải giảm, tỷ giá VND/USD đang có diễn biến tích cực. Đặc biệt, hàng tồn kho tại Mỹ đang ở mức thấp, nhiều nhãn hàng chỉ đủ dùng cho 6 - 8 tuần tới; một số quốc gia cạnh tranh như Pakistan xảy ra bất ổn chính trị với Ấn Độ; Bangladesh gặp tình trạng về khủng hoảng năng lượng, nhiều nhà máy sợi phải đóng cửa do thiếu điện… dẫn đến lượng hàng có xu hướng chuyển dịch sang Việt Nam.

Tuy nhiên, ngành dệt may Việt Nam vẫn đối diện nhiều thách thức khi kết quả đàm phán giữa Việt Nam và Mỹ chưa có hồi kết; các chính sách về thuế quan của Mỹ còn nhiều bất định. Ngoài ra, sức tiêu thụ tại các thị trường khác như Hàn Quốc và Trung Quốc yếu, chưa thể sớm phục hồi; đồng thời, giá điện tăng từ ngày 10/5 cũng ảnh hưởng tới chi phí sản xuất của DN. Do đó, các DN cần tăng cường đầu tư trang thiết bị hiện đại, nâng cao tay nghề lao động, quản trị DN, tiết giảm chi phí nhằm nâng cao sức cạnh tranh và gia tăng giá trị trong chuỗi.

“Từ nay tới ngày 10/7, có thể Mỹ sẽ có các chính sách về thuế đối ứng tạm thời cho Việt Nam và còn phải chờ kết quả đàm phán của Chính phủ và Bộ Công Thương. Mặt khác, các chính sách đàm phán thuế quan hiện nay đang được triển khai theo nhóm mặt hàng và đây sẽ là cơ hội thuận lợi đối với dệt may Việt Nam. Khi tình hình đơn hàng thuận lợi, DN cần tối ưu hóa lợi nhuận, qua đó mới có thể dự phòng cho tổ chức sản xuất cũng như tránh các rủi ro về thuế quan sau khi Mỹ áp đặt lại đối với hàng hóa Việt Nam trong những tháng cuối năm” - ông Lê Tiến Trường lưu ý.

Giữ thị trường trọng điểm

Dệt may hiện là 1 trong 4 ngành có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất cả nước, chiếm hơn 10% tổng kim ngạch xuất khẩu nên việc tăng trưởng của ngàng dệt may đóng vai trò quan trọng trong xuất khẩu và tăng trưởng kinh tế của Việt Nam. Dệt may cũng là ngành có xuất siêu lớn, giải quyết việc làm cho hang triệu lao động với mức thu nhập ổn định.

Theo Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam Vũ Đức Giang, hiệp hội đã và đang chủ động triển khai các giải pháp để có thể đạt 3 trụ cột chiến lược của ngành, gồm: đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, đa dạng đối tác khách hàng và đa dạng hóa mặt hàng. Điều này đồng nghĩa với việc không tạo ra áp lực quá lớn cho xuất khẩu vào thị trường Mỹ cho ngành dệt may Việt Nam. Do đó, các DN cần mở rộng thị trường tiêu thụ, tránh lệ thuộc vào một số thị trường lớn, như vậy sẽ giảm được rủi ro khi một số thị trường lớn có những biến động, hạn chế nhập khẩu sản phẩm dệt may. Mặt khác, các DN dệt may phải đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng lao động, chú trọng đầu tư vào sản xuất xanh, sản xuất tuần hoàn, đáp ứng đầy đủ những quy tắc về nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa.

Năm 2025, ngành dệt may đặt mục tiêu xuất khẩu từ 47 - 48 tỷ USD. Toàn ngành dệt may tự tin đạt được mục tiêu này vì với 16 hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết đã tạo ra thị trường có tính toàn cầu rộng lớn cho ngành. Một yếu tố tác động nữa đó là các DN Việt Nam tự tin đáp ứng nhanh chóng những yêu cầu chính sách mới của các nước, cũng như chịu nhiều áp lớn trong nhiều năm qua và đều đã thích ứng tốt. Đặc biệt, sự đầu tư về công nghệ tự động hóa và quản trị số đã giải quyết được các bài toán về năng suất lao động, giá thành sản xuất, giữ uy tín chất lượng, giữ quan hệ hợp tác với các đối tác. Cùng với đó, các DN dệt may thiết lập mục tiêu đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa khách hàng và sản phẩm trên nền tảng thúc đẩy các giải pháp công nghệ, tự động hóa, nâng cao năng suất lao động, đáp ứng yêu cầu về truy xuất nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa.