Việt Nam vươn mình trong kỷ nguyên mới

AI có thay thế người kể chuyện truyền thống?

Thế Phong
Chia sẻ Zalo

kinhtedothi - Mới đây, nhân sự kiện ChatGPT đang là xu hướng nóng hổi và nhân ngày Kể chuyện thế giới (World storytelling day, thường vào 20/3 hằng năm), mọi người đang tự hỏi liệu loại hình nghệ thuật của con người này có bị trí tuệ nhân tạo - AI thay thế không?

Các chatbot có thể thay con người để tái tạo kịch tính và sắc thái của một câu chuyện?

Mê hoặc thế giới “Người kể chuyện”

Tất cả chúng ta đều kể chuyện, từ những bức vẽ trong hang động mô tả cảnh săn bắn kịch tính đến chữ tượng hình, thơ ca, bài hát, phim ảnh và hình ảnh do máy tính tạo ra...

Các nhà nhân chủng học đã chỉ ra rằng, kể chuyện là trung tâm của sự tồn tại của con người. Những câu chuyện cho phép mọi người kết nối, giao tiếp và duy trì văn hóa của họ.

Mỗi dân tộc trên thế giới đều có "Người kể chuyện" (Storyteller) của riêng mình và đều có lối kể chuyện đầy mê hoặc.

Rakugo là một hình thức giải trí bằng lời nói của Nhật Bản. Người kể chuyện đơn độc ngồi trên sân khấu, được gọi là Koza. Họ chỉ sử dụng một chiếc quạt giấy và một tấm vải nhỏ làm đạo cụ để hỗ trợ cho câu chuyện của mình.

Rakugo là một một hình thức giải trí bằng lời nói của người Nhật. Người kể chuyện đơn độc ngồi trên một bục cao. Ảnh: CNN
Rakugo là một một hình thức giải trí bằng lời nói của người Nhật. Người kể chuyện đơn độc ngồi trên một bục cao. Ảnh: CNN

Không đứng dậy khỏi tư thế ngồi seiza, nghệ sĩ rakugo mô tả một câu chuyện hài hước (hoặc đôi khi là tình cảm) dài và phức tạp.

Truyện bao giờ cũng có sự đối thoại của hai hay nhiều nhân vật. Sự khác biệt giữa các nhân vật chỉ được miêu tả thông qua sự thay đổi về cao độ, âm điệu và một cái quay đầu nhẹ.

Hiện có hơn 700 người kể chuyện rakugo chuyên nghiệp đang hành nghề ngày nay ở Nhật Bản. Có một số nhà hát ở Tokyo và Osaka được dành riêng để trình diễn rakugo 365 ngày một năm.

Hay như điệu nhảy Hula của người Hawaii, nó mê hoặc không chỉ bằng những động tác uyển chuyển theo nhịp điệu mà bởi lối kể chuyện đầy hấp dẫn về các vị thần, về thiên nhiên thể hiện qua lời ca (oli) hoặc bài hát (mele)...

Bharata Natyam là một điệu múa cổ điển Ấn Độ có nguồn gốc từ các ngôi đền ở Tamil Nadu. Bharata Natyam được biết đến với ân sủng, sự tinh khiết, dịu dàng, biểu hiện của nó và những tư thế như pho tượng.

Thần Shiva được coi là vị thần của hình thức múa này. Ngày nay, Bharata Natyam là một trong những điệu múa phổ biến nhất và được thực hiện rộng rãi và được thực hiện bởi các vũ công nam và nữ trên khắp thế giới.

Các tiết mục của nghệ thuật trình diễn này được phân thành ba nhóm là “Nritta”, “Nritya” và “Natya”... Trong “Nritya”, vũ công truyền đạt một câu chuyện, chủ đề tâm linh, thông điệp hoặc cảm xúc thông qua các cử chỉ biểu cảm và chuyển động cơ thể chậm hơn hài hòa với các nốt nhạc...

Điệu múa mê hoặc tất cả những người quan tâm trên toàn thế giới...

AI sẽ thống trị thế giới việc làm và thay thế "Người kể chuyện"?

Theo chuyên gia kinh tế của Goldman Sachs (ngân hàng đa quốc gia ở Mỹ), có tới 300 triệu công việc toàn thời gian trên toàn thế giới có thể được tự động hóa theo một cách nào đó nhờ làn sóng trí tuệ nhân tạo mới nhất đã tạo ra các nền tảng như ChatGPT.

Hình thức kể chuyện của vũ công Ấn Độ thông qua điệu múa Bharatanatyam. Ảnh: CNN
Hình thức kể chuyện của vũ công Ấn Độ thông qua điệu múa Bharatanatyam. Ảnh: CNN

Trong một báo cáo, các chuyên gia này dự đoán: 18% số công việc trên toàn cầu có thể được tự động hóa bởi AI, với những tác động sâu sắc hơn ở các nền kinh tế tiên tiến so với các thị trường mới nổi.

Nhân viên hành chính và luật sư dự kiến sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất, so với “ảnh hưởng nhỏ” các công việc đòi hỏi thể chất hoặc hoạt động ngoài trời, chẳng hạn như xây dựng và sửa chữa.

Goldman Sachs ước tính rằng tại Mỹ và châu Âu, khoảng 2/3 số công việc hiện tại “được tiếp xúc với một số mức độ tự động hóa của AI” và có tới 1/4 tổng số công việc có thể được thực hiện hoàn toàn bởi AI.

ChatGPT, có thể trả lời lời nhắc và viết bài luận, đã khiến nhiều DN phải suy nghĩ lại về cách mọi người nên làm việc hằng ngày.

Tháng 3/2023, nhà phát triển của nó đã tiết lộ phiên bản mới nhất của phần mềm đằng sau bot, GPT-4.

Nền tảng này đã nhanh chóng gây ấn tượng với những người dùng ban đầu nhờ khả năng đơn giản hóa mã hóa, nhanh chóng tạo một trang web từ một bản phác thảo đơn giản.

Thế nhưng, trí tuệ nhân tạo (AI) có khả năng tạo ra văn bản - thậm chí cả những câu chuyện - câu hỏi đặt ra là liệu AI có thể thay thế những người kể chuyện hay không?

ChatGPT  là “cuộc trò chuyện” được tạo tự động trích xuất dữ liệu từ sách giáo khoa, báo chí, trang web và các bài báo khác nhau.

Vì các phản hồi của ChatGPT không phải là sáng tạo ban đầu của trí óc con người nên chúng không được bảo vệ bởi luật bản quyền, điều đó có nghĩa là mọi người có thể tự do sử dụng kết quả đầu ra của ChatGPT mà không cần xin phép.

Một kỹ sư phần mềm từ Thung lũng Silicon cho biết: “Trước hết, nếu tôi là một con người và tôi đạo văn tất cả những thứ cần thiết và tạo ra một câu chuyện như Chat GGPT đang làm thì đó là hành vi đạo văn. Những câu chuyện của chatbot sẽ là phái sinh, không phải là bản gốc”.

Bot sẽ không thể tạo ra những câu chuyện tốt như “Người kể chuyện” đang kể, nhất là những người có cách kể đầy mê hoặc như đã nói ở trên.

Mới đây, một tạp chí văn học đã nhận được khoảng 10.000 truyện ngắn được tạo bởi các bot trò chuyện, tất cả đều bị ban giám khảo từ chối, vì chúng vô hồn.

Chitra Soundar, tác giả đã xuất bản 50 cuốn sách dành cho trẻ em, đã bắt đầu trau dồi kỹ năng kể chuyện bằng miệng của mình ngay từ khi còn nhỏ.

Cô cho biết: Kể chuyện như một hình thức nghệ thuật sẽ tiếp tục trong thời đại kỹ thuật số; nó chỉ là phương tiện mà các câu chuyện được chuyển tiếp đã thay đổi.

"Hoạt hình là kể chuyện. Nó chỉ sử dụng một công nghệ khác. Vì vậy, cho dù đó là TikTok hay Facebook..., chúng tôi vẫn đang kể chuyện. Chúng tôi chỉ đang sử dụng một công nghệ khác cho nó. Tôi không nghĩ rằng cách kể chuyện sẽ thay đổi. Nó sẽ thay đổi để phù hợp với các định dạng. Nó sẽ thay đổi về độ dài", Soundar giải thích.

Cuối cùng, chúng ta có thể thở phào rằng: AI nói chung ChatGPT nói riêng dù siêu việt đến đâu đi nữa cũng không thể thay thế tất cả cung bậc cảm xúc muôn hình vạn trạng của con người.