Việt Nam vươn mình trong kỷ nguyên mới

[Ảnh] Những nắp cống "biết nói" tại Nhật Bản

Hương Thảo (Theo CNN/Atlasobscura)
Chia sẻ Zalo

Kinhtedothi - Muốn hiểu lịch sử, văn hóa của một vùng đất tại Nhật, đừng quên nhìn vào những hố ga trên mặt đường.

Khách du lịch thường có xu hướng ngẩng đầu ngắm nhìn kiến trúc và kỳ quan, nhưng riêng tại Nhật Bản, ta hoàn toàn có thể bỏ lỡ nhiều kiệt tác nghệ thuật nếu không nhìn xuống mặt đất - nơi các nắp hố ga, lỗ bảo trì, lỗ tiện ích, lỗ nước chữa cháy... của 95% trong số 1.780 đô thị đều được trang trí vô cùng sinh động.
'Nghệ thuật của hố' tại Nhật Bản bắt đầu xuất hiện vào cuối thế kỷ 19, khởi đầu là một chiến dịch quan hệ công chúng, khi các tấm đúc có hoa văn hình học đơn giản đã được chính quyền sử dụng như một phương thức xoa dịu người dân vốn hoài nghi về ý tưởng hiện đại hóa tốn kém nhưng cần thiết của hệ thống cống rãnh. Từ sự khởi đầu thiết thực này, trang trí nắp hố ga đã trở thành một hiện tượng văn hóa tại Nhật Bản. 
Nắp hố tại Nhật Bản thường mang biểu tượng dành riêng cho một khu vực hoặc TP, như một phần của thiết kế tổng thể. Ví dụ, ở Takasaki - nằm phía Tây Bắc Tokyo - sở hữu nắp cống mang tính kỷ niệm lễ hội pháo hoa mùa hè nổi tiếng của TP này. Ngoài ra, các yếu tố cổ tích, nhân vật hoạt hình nổi tiếng hay biểu tượng tôn giáo cũng có thể được kết hợp để thể hiện. Các linh vật địa phương (được gọi là yurukyara), chẳng hạn như chú thỏ đáng yêu Fukkachan của TP Fukaya, cũng xuất hiện trên các nắp hố. Tại công viên giải trí Sanrio Puroland ở Tokyo, ta có thể bắt gặp những nắp hình Hello Kitty nổi tiếng. Đội thể thao địa phương cũng được dùng để mô tả đầy màu sắc, như trường hợp logo của đội bóng chày Hiroshima Carp.

Các thiết kế nắp cống tại Nhật Bản không mang dấu ấn cá nhân của bất cứ nghệ sĩ nào. Thay vào đó, chính quyền TP sở tại sẽ gửi ý tưởng và biểu tượng lựa chọn của họ cho xưởng đúc và các nhà thiết kế nội bộ của mình, sau đó cùng tạo ra mộínhản phẩm dựa trên các thông số kỹ thuật và đạt được mọi phê duyệt.  
Khác với châu Âu vốn ưa chuộng những khối bê tông đúc sẵn, nắp hố hiện đại ở Nhật chủ yếu làm bằng kim loại - được đánh giá là chất liệu mang lại sự tinh tế hơn cho nghệ thuật được trình bày trên nó.
Ước tính, thông thường một nắp hố tại Nhật nặng gần 40kg, có giá khoảng 585USD, trong đó đã bao gồm một khoản phí bảo hiểm 5% so với chi phí của một nắp thông thường. Tuy nhiên, một số thiết kế có giá lên tới hơn 900USD là do màu sắc được vẽ cẩn thận bằng tay.
Tình yêu với nắp cống của xứ Mặt trời mọc đã trở thành xu hướng, khi một lễ hội chuyên về nó đã được tổ chức gần một nhà ga lớn ở Tokyo hồi tháng trước, với loạt các hàng hóa liên quan đến nắp hố ga đã được bày bán. Thậm chí trên một số mạng xã hội Nhật Bản, xuất hiện những hội nhóm hàng trăm nghìn thành viên tham gia, chuyên chia sẻ hình ảnh nắp cống mà bản thân chụp được trên khắp đất nước.

Nét văn hóa nắp cống dường như còn thúc đẩy nền du lịch Nhật Bản, khi các 'tín đồ' của nó được khuyến khích lùng sục để ghi lại những tác phẩm độc - lạ tại mỗi nơi mình đặt chân tới.