HĐND cấp xã trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp - từ thiết chế đến thực tiễn:
Bài cuối: Nỗ lực tháo gỡ vướng mắc để phát huy vai trò cơ quan dân cử
Kinhtedothi - Hoạt động của HĐND cấp xã tại Hà Nội đã bám sát những vấn đề dân sinh, kịp thời nắm bắt tình hình cơ sở. Tuy vậy, nhiều địa phương phản ánh còn vướng mắc về năng lực của đại biểu, cơ sở vật chất phân tán... đòi hỏi sự quan tâm, tháo gỡ kịp thời để HĐND cấp xã phát huy hiệu quả vai trò dân cử ở địa phương.
Vẫn còn những khó khăn
Theo đánh giá từ đoàn khảo sát của HĐND TP Hà Nội sau khi nắm bắt thực tiễn tại các địa phương cho thấy, còn một số khó khăn, vướng mắc để HĐND cấp xã hoạt động như: tỷ lệ cán bộ lãnh đạo, chuyên trách HĐND cấp xã có kinh nghiệm hoạt động HĐND còn thấp; ở một số đơn vị chưa bố trí đủ số lượng Phó Trưởng Ban của HĐND, chuyên viên giúp việc HĐND theo yêu cầu; việc phân cấp, ủy quyền và phân định thẩm quyền giữa các cấp chính quyền, cũng như giữa các cơ quan, đơn vị chưa được kịp thời bổ sung đầy đủ, một số nội dung, lĩnh vực còn chồng chéo hoặc thiếu rõ ràng; trụ sở làm việc, cơ sở vật chất, trang thiết bị công nghệ thông tin và đường truyền kết nối tại các xã, phường mới thành lập chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu, gây khó khăn cho hoạt động của HĐND và các cơ quan hành chính...
Thời gian qua, để kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động của HĐND cấp xã, HĐND TP Hà Nội đã tổ chức nhiều hoạt động như giao ban với Thường trực HĐND TP và Thường trực HĐND các xã, phường để trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm
Đoàn khảo sát chỉ rõ nguyên nhân, trong đó có hệ thống cơ sở dữ liệu, thông tin tài liệu phục vụ công tác của HĐND các cấp còn chưa đồng bộ và đầy đủ. Khối lượng công việc trước, trong và sau thời điểm thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp rất lớn; việc sắp xếp, tổ chức bộ máy, bố trí biên chế, vị trí việc làm... của một số đơn vị còn thiếu so với yêu cầu hoặc cán bộ mới từ nơi khác về làm việc còn bỡ ngỡ.
Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Hạ Bằng Nguyễn Mạnh Hồng cho biết, hiện nay trụ sở làm việc của xã Hạ Bằng có 2 địa điểm gồm trụ sở làm việc của Đảng ủy, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị xã hội xã tại trụ sở Đảng ủy, HĐND, UBND xã Hạ Bằng cũ; trụ sở làm việc của Thường trực HĐND xã, UBND, các cơ quan chuyên môn thuộc UBND xã tại trụ sở Đảng ủy, HĐND, UBND xã Bình Yên cũ.
"Khoảng cách giữa hai trụ sở cách nhau khoảng 4 km, cơ sở vật chất còn hạn chế, do vậy không tránh khỏi những khó khăn trong trong công việc của HĐND xã" - ông Nguyễn Mạnh Hồng chia sẻ.
Cùng chung khó khăn về điều kiện cơ sở vật chất, trụ sở làm việc manh mún, khoảng cách quá xa nhaudẫn đến công tác chỉ đạo, hội họp còn khó khăn, đôi khi chậm tiến độ triển khai thực hiện các nhiệm vụ của địa phương, Bí thư Đảng Ủy - Chủ tịch HĐND xã Đa Phúc cho biết: một số cán bộ, công chức vẫn còn bỡ ngỡ, chưa thích nghi hoàn toàn với cách thức vận hành của mô hình chính quyền 2 cấp, dẫn đến lúng túng trong xử lý công việc mới. Bên cạnh đó, theo mô hình mới, nhiệm vụ tăng lên nhiều, dẫn đến áp lực công việc cao, dễ ảnh hưởng đến chất lượng tham mưu, phục vụ Nhân dân.
HĐND TP đã tổ chức các đoàn khảo sát việc vận hành của HĐND cấp xã để nắm bắt những vướng mắc, bất cập
Từng bước tháo gỡ khó khăn để nâng cao hiệu quả hoạt động
Trên cơ sở những khó khăn, vướng mắc, bất cập từ thực tiễn, HĐND các xã, phường đề xuất một số giải pháp nhằm kịp thời tháo gỡ những khó khăn vướng mắc cũng như tạo điều kiện cho HĐND các phường hoạt động hiệu quả như: đề xuất HĐND TP tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho các đại biểu HĐND phường - đặc biệt là các đại biểu HĐND phường hoạt động chuyên trách và đại biểu HĐND vừa được chỉ định bổ sung; đề nghị thành phố quan tâm chỉ đạo, sắp xếp chuyên viên giúp việc riêng cho Thường trực HĐND và các Ban để bảo đảm nhiệm vụ hoạt động được thông suốt, hiệu quả; tăng cường chỉ đạo, hỗ trợ chuyên môn, tổ chức tập huấn sâu về chuyển đổi số, ứng dụng AI và công nghệ mới, kỹ năng về pháp luật... cho đại biểu HĐND xã.
Đồng thời, HĐND cấp xã đề nghị thành phố quan tâm hỗ trợ đầu tư xây dựng trụ sở Đảng ủy - HĐND - UBND - MTTQ và các phòng ban tập trung, tạo điều kiện cho công tác chỉ đạo triển khai thực hiện nhiệm vụ của địa phương; HĐND TP bổ sung chi phụ cấp cho tổ phó các tổ đại biểu HĐND xã.
Chủ tịch HĐND xã Hạ Bằng Nguyễn Mạnh Hồng đề nghị Thường trực HĐND TP xem xét, tạo cơ chế chính sách trang bị trang bị Ipad hoặc máy tính cho đại biểu HĐND cấp xã để tạo điều kiện thuận lợi khai thác thông tin, nâng cao chất lượng hoạt động của trong thời kỳ chuyển đổi số.
Nhằm tháo gỡ kịp thời những vướng mắc, trên cơ sở thực hiện chức năng, nhiệm vụ và tiếp thu các kiến nghị của Thường trực HĐND các đơn vị, Phó Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Phạm Thị Thanh Mai cho biết, Thường trực HĐND TP đã chỉ đạo và có văn bản về hướng dẫn một số hoạt động của HĐND xã, phường mới. Thường trực HĐND TP đã chỉ đạo, phân công các bộ phận gửi tài liệu liên quan về các biểu mẫu hoạt động, hội quy, quy chế, mẫu bài phát biểu... tới Thường trực HĐND các xã, phường trên địa bàn.
Ngoài ra, Thường trực HĐND TP đã chỉ đạo Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội và HĐND TP xây dựng các Group Zalo với lãnh đạo, cán bộ chuyên trách của HĐND các xã, phường để trao đổi hoạt động.
Với những vướng mắc thuộc thẩm quyền, HĐND TP đã chỉ đạo tháo gỡ kịp thời, tạo thuận lợi cho HĐND cấp xã vận hành thông suốt
Đáng chú ý, Thường trực HĐND TP đã chỉ đạo, phối hợp xây dựng kế hoạch tập huấn về hoạt động của HĐND các xã, phường. Phân công và giao Ban Pháp chế HĐND TP chủ trì, phối hợp xây dựng nội dung đề cương tập huấn về hoạt động của HĐND, bộ tài liệu chuyên sâu về hoạt động của HĐND đảm bảo dễ hiểu, dễ áp dụng.
Đối với việc kiện toàn nhân sự các chức danh HĐND còn thiếu, Thường trực HĐND TP đã tổng hợp, rà soát và lên danh sách các chức danh HĐND còn thiếu khuyết tại các xã, phường đề tổng hợp, báo cáo Ban Thường vụ Thành ủy. Đồng thời, Thường trực HĐND TP cũng đã trao đổi, phối hợp với các cơ quan của Quốc hội về việc tiếp tục thực hiện chỉ định, kiện toàn các nhân sự còn khuyết của HĐND, UBND cấp xã sau sắp xếp...
Với cách thức làm việc theo tinh thần "vừa chạy vừa xếp hàng" của hệ thống chính trị từ thành phố xuống cơ sở, những khó khăn, vướng mắc, bất cập trong hoạt động của HĐND cấp xã theo mô hình mới đã và đang được tháo gỡ từng bước, kịp thời. Từ đó góp phần hoàn thiện chính sách, phát huy được hiệu quả hoạt động của cơ quan dân cử và đại biểu dân cử tại cơ sở; tạo được niềm tin, sự đồng thuận của cử tri và Nhân dân.
Niềm tin của Nhân dân là nền tảng vững chắc, là sức mạnh tổng hợp để đưa phát triển Thủ đô văn minh, hiện đại, hạnh phúc; góp phần cùng cả nước vững vàng bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình mạnh mẽ, kỷ nguyên phát triển thịnh vượng.

Bài 2: Sát dân, sát việc, giám sát gắn với thực tiễn, hướng vào đời sống dân sinh
Kinhtedothi - Sau khi tổ chức bộ máy đi vào ổn định, HĐND cấp xã tại Hà Nội tập trung hoạt động theo hướng “sát dân, sát việc”, thể hiện rõ nhất qua công tác giám sát những vấn đề dân sinh, từ hạ tầng, môi trường đến an sinh xã hội. Những đổi mới này cho thấy nỗ lực đưa hoạt động của HĐND cơ sở gần hơn với đời sống người dân.

Bài 1: Bắt nhịp nhanh, tổ chức vận hành liền mạch ngay từ ngày đầu
Kinhtedothi - Triển khai thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, HĐND cấp xã tại Hà Nội đã khẩn trương triển khai các công việc như: nhanh chóng ổn định tổ chức; tiến hành kỳ họp để ban hành các quyết sách quan trọng. Sự chủ động, thống nhất tạo tiền đề để HĐND cấp xã phát huy vai trò của cơ quan dân cử trong giai đoạn mới, bảo đảm bộ máy vận hành liền mạch.
Vận hành chính quyền hai cấp tại Hà Nội: gần dân, sát dân để phục vụ người dân tốt nhất
Kinhtedothi - Giải quyết thủ tục hành chính nhanh, gọn là mong mỏi của hầu hết người dân khi chính quyền địa phương hai cấp đi vào vận hành chính thức từ ngày 1/7/2025. Cùng với cả nước, chính quyền cấp xã tại TP Hà Nội đang nỗ lực để phục vụ người dân tốt nhất.






