Đợt nắng nóng gay gắt trên diện rộng những tuần gần đây đã khiến nhiều quốc gia tại châu Á tăng nhập khẩu dầu mỏ và khí đốt của Nga để đáp ứng nhu cầu điện tăng đột biến.
Trong bối cảnh các nước châu Á nỗ lực đảm bảo đủ nguồn cung than, khí đốt và dầu để duy trì hoạt động cho mạng lưới điện quốc gia, năng lượng của Nga vốn bị phương Tây siết cấm vận, đang ngày càng trở nên hấp dẫn đối với nhiều nước trong khu vực.
Ông John Driscoll - giám đốc của JTD Energy Services có trụ sở tại Singapore, nhận định với Bloomberg: “Nơi chịu tác động tồi tệ nhất hiện nay trong bối cảnh nắng nóng kỷ lục tại châu Á là khu vực Nam Á, đặc biệt là các nước nghèo như Pakistan hay Bangladesh. Khi bạn thậm chí không thể đáp ứng các nhu cầu cơ bản của người dân, bạn khó có thể quan tâm đến những vấn đề quốc tế”.
Theo số liệu từ Công ty dữ liệu hàng hóa Kpler, xuất khẩu than nhiệt lượng cao và khí đốt của Nga sang châu Á - hai mặt hàng nhiên liệu thường được sử dụng để sản xuất điện, tăng rõ rệt kể từ đầu năm đến nay.
Khối lượng than xuất khẩu của Nga sang châu Á trong tháng 4 vừa qua ghi nhận mức kỷ lục 7,46 triệu tấn, tăng hơn 30% so với cùng kỳ năm ngoái. Các lô hàng khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Nga sang khu vực này cũng tăng cao trong những tháng gần đây nhờ giá giảm mạnh.
Dữ liệu của Kpler cho thấy, khối lượng dầu mazut, loại dầu có giá thành rẻ để sản xuất điện, được châu Á nhập khẩu từ Nga đạt các mức cao nhất trong tháng 3 và tháng 4.
Trung Quốc và Ấn Độ, hai quốc gia đang mua phần lớn dầu giá rẻ của Nga, cũng là những khách hàng lớn nhất của Moscow đối với mặt hàng than, khí đốt và dầu mazut. Hai nước này đã mua hơn 2/3 lượng than của Nga bán sang châu Á vào tháng trước.
Hàn Quốc chiếm 15% các lô hàng than xuất khẩu của Nga trong tháng 4. Việt Nam, Malaysia và Sri Lanka cũng nổi lên như những khách mua than đáng kể từ Nga. Ngoài ra, Ả Rập Xê Út và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) cũng nhập lượng lớn dầu mazut từ Moscow.
Nhiều chuyên gia cho rằng năng lượng Nga xuất khẩu sang châu Á có thể tiếp tục tăng mạnh trong thời gian tới, do hiện tượng thời tiết El Nino đang hình thành, dự báo có thể xuất hiện vào nửa cuối mùa Hè năm 2023.
Bangladesh, Pakistan và Sri Lanka có thể sẽ nhập khẩu thêm dầu mazut của Nga để sản xuất điện, theo dự báo từ nhà phân tích Emma Li của Vortexa. Bà cũng thêm rằng khu vực Trung Đông gần đây đã tăng nhập khẩu dầu mazut của Nga và điều này sẽ kéo dài hết mùa Hè năm nay.
Pakistan nói rằng nước này muốn thanh toán dầu nhập khẩu từ Nga bằng đồng nhân dân tệ của Trung Quốc. Theo Bộ trưởng Điện lực Pakistan Khurram Dastgir Khan, mặc dù gần đây Pakistan đã đặt mua một lô hàng dầu thô của Nga và thanh toán bằng đồng USD, nhưng nước này muốn có một thỏa thuận dài hạn để mua dầu Nga bằng đồng nội tệ của Trung Quốc.
Thậm chí, nhà phân tích cấp cao về năng lượng tái tạo Chris Wilkinson của công ty Rystad dự báo, ngay cả Nhật Bản, đồng minh thân cận của Mỹ, cũng có thể đẩy mạnh việc mua năng lượng của Nga trong thời gian tới. “Nhật Bản có thể xem xét mua thêm LNG từ Nga theo các hợp đồng dài hạn hiện tại vì điều này tiết kiệm chi phí hơn so với mua trên thị trường giao ngay,” Wilkinson cho hay.
Theo ông John Driscoll - giám đốc của JTD Energy Services, việc nhiều nước châu Á ngày càng tăng mua năng lượng của Nga cho thấy tình trạng thiếu hụt nguồn cung năng lượng tại khu vực này. "Các nước châu Á đang tự hỏi nên mạo hiểm làm phật lòng Mỹ hay ngó lơ năng lượng giá rẻ của Nga? Khi có một giao dịch với mức giá hấp dẫn, làm sao các nước nghèo có thể từ chối?", ông đặt câu hỏi dù biết nhiều người đã có câu trả lời.
