Thời gian gần đây, cơ quan có thẩm quyền bắt đầu triển khai thí điểm việc bán đấu giá biển số xe đẹp. Trên thực tế, đã có nhiều trường hợp người sở hữu xe đã đồng ý bỏ ra số tiền hàng tỷ đồng, hàng chục tỷ đồng để sở hữu những biển số xe đẹp, theo mong muốn, nhu cầu của bản thân. Cũng từ đó, kéo theo nhiều câu hỏi, vướng mắc liên quan đến việc khi bỏ ra một số tiền lớn để đấu giá biển số xe thì sau khi trúng đấu giá, biển số này được coi là tài sản và được để thừa kế lại cho người khác hay không?
Theo quy định của Bộ luật dân sự thì cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật. Tài sản theo quy định gồm vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản. Theo khái niệm về tài sản thì biển số xe không được xác định là tài sản, biển số xe là công cụ để nhà nước quản lý phương tiện giao thông và là thông tin xác định quyền sở hữu của cá nhân với phương tiện.
Ngoài ra, tại điểm a Khoản 4 Điều 6 Thông tư 24/2023/TT-BCA có quy định về trách nhiệm của chủ xe như sau:
“Khi bán, tặng cho, thừa kế, trao đổi, góp vốn, phân bổ, điều chuyển xe (sau đây gọi chung là chuyển quyền sở hữu xe): Chủ xe phải giữ lại chứng nhận đăng ký xe, biển số xe (không giao cho tổ chức, cá nhân nhận chuyển quyền sở hữu xe) và nộp cho cơ quan đăng ký xe chứng nhận đăng ký xe, biển số xe để làm thủ tục thu hồi; trường hợp chuyển quyền sở hữu xe kèm theo biển số xe trúng đấu giá thì chủ xe nộp cho cơ quan đăng ký xe chứng nhận đăng ký xe để làm thủ tục thu hồi;”
Theo quy định mới liên quan đến đăng ký xe thì khi sử dụng xe, nếu chủ xe có nhu cầu bán, tặng cho, thừa kế… thì có trách nhiệm giữ lại giấy chứng nhận đăng ký xe và biển số xe. Hay nói cách khác chỉ được chuyển quyền sở hữu xe mà không được chuyển quyền sở hữu biển số xe. Từ đó, có thể thấy biển số xe định danh sẽ không được để thừa kế theo quy định của pháp luật dân sự.
Tuy nhiên, đối với biển số xe thông qua hình thức đấu giá thì có được để thừa kế hay không cần căn cứ theo quy định liên quan đến đấu giá biển số xe. Cụ thể, tại Điểm c Khoản 2 Điều 6 Nghị quyết 73/2022/NQ/QH15 có quy định về nghĩa vụ của người trúng đấu giá biển số xe. Theo đó, người trúng đấu giá biển số không được chuyển nhượng, trao đổi, tặng cho, để thừa kế biển số xe ô tô trúng đấu giá, trừ trường hợp chuyển nhượng, trao đổi, tặng cho, để thừa kế xe ô tô gắn biển số trúng đấu giá.
Như vậy, đối với biển số xe trúng đấu giá, người trúng đấu giá không được quyền chuyển nhượng, tặng cho, để thừa kế… biển số xe, điều này phù hợp với tinh thần tại Thông tư 24/2023/TT-BCA. Tuy nhiên, trong trường hợp chuyển nhượng, trao đổi, tặng cho, để thừa kế xe ô tô gắn liền với biển số xe thì lại thực hiện được. Lúc này, muốn để lại thừa kế biển số xe trúng đấu giá thì người để thừa kế phải để thừa kể cả chiếc xe có gắn biển trúng đấu giá.
Hiện tại, việc đấu giá biển số xe đang được thí điểm, do vậy, các chủ sở hữu xe có ý định tham gia đấu giá biển số xe cần nắm được các quy định liên quan, đặc biệt là các quy định liên quan đến để thừa kế biển số xe đấu giá đến bảo đảm quyền lợi của mình, tránh hiểu nhầm, hiểu sai dẫn đến thực hiện đấu giá nhưng lại không đảm bảo nhu cầu của mình.
